Τρία ελληνικά Πανεπιστήμια και τέσσερα Ινστιτούτα θα αναλάβουν να στήσουν στην Ελλάδα ένα από τα πρώτα «εργοστάσια» Τεχνητής Νοημοσύνης (TN) της Ευρώπης, καθώς εγκρίθηκε η πρόταση που υπέβαλε το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τη δημιουργία του «Pharos – The Greek AI Factory for accelerating AI innovation», στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας AI Factories της Κοινής Επιχείρησης EuroHPC (EuroHPC Joint Undertaking).

Ο «ΦΑΡΟΣ» θα αποτελέσει το σημείο συνάντησης της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας, του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Στόχος είναι η παραγωγή νέων υπηρεσιών με τη χρήση ΤΝ με έμφαση στους ακόλουθους τρεις τομείς: της Υγείας, της Ελληνικής Γλώσσας και του Πολιτισμού, καθώς και της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, θα συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη και στη συνεχή υποστήριξη ενός καινοτόμου και ανταγωνιστικού οικοσυστήματος νεοφυών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Εντάσσεται στα εμβληματικά έργα του Σχεδίου για τη Μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της ΤΝ και θα χρησιμοποιεί την υπολογιστική υποδομή υψηλών επιδόσεων του υπερυπολογιστή «ΔΑΙΔΑΛΟΣ», επιτρέποντας την απρόσκοπτη συνεργασία με τις άλλες ευρωπαϊκές υποδομές. Η συνεργασία των AI Factories όλων των χωρών, θα παρέχει τη δυνατότητα τα συνολικά παραγόμενα αποτελέσματα να χρησιμοποιούνται προς όφελος όλων των πολιτών της Ευρώπης.

Στο πλαίσιο του «ΦΑΡΟΥ», θα διεξάγονται έρευνες σχετικά με την αξιοπιστία της ΤΝ, θα παρέχονται εξειδικευμένες υπηρεσίες συμβουλευτικής για ΤΝ σε εταιρείες της περιοχής βασικών τομέων της οικονομίας (ενέργεια, υγεία, εμπόριο, κ.ά.), θα αναπτύσσονται εκπαιδευτικές δεξιότητες σε Μηχανική Μάθηση για το εργασιακό δυναμικό και θα παρέχονται υπηρεσίες ανάπτυξης και υποστήριξης τεχνολογιών σχετικών με ΤΝ πάνω σε υπερυπολογιστικές υποδομές.

Ο «ΦΑΡΟΣ» είναι ένα έργο με συνολικό προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί κατά 50% από το πρόγραμμα EuroHPC Joint Undertaking και κατά 50% από Εθνικούς Πόρους. Η έναρξη του έργου έχει προγραμματιστεί για τον Μάρτιο του 2025, με συνολική διάρκεια 36 μήνες.

Ο «ΦΑΡΟΣ» θα υλοποιηθεί από την εθνική κοινοπραξία με επικεφαλής το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), φορέα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και εταίρους το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών Δημόκριτος (ΕΚΕΦΕ-Δ), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» και το Υπερταμείο/Growthfund (το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο), σε άμεση συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού (Strategic Foresight) της Κυβέρνησης. 

Θα συμμετέχουν επίσης το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Έρευνας, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς, καθώς και φορείς του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.