• Η Τουρκία προσπαθεί να ελέγξει τους ενεργειακούς διαδρόμους στην ανατολική Μεσόγειο, αντιδρώντας στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην κυπριακή ΑΟΖ και στην ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.
• Η Άγκυρα βρίσκεται σε συζητήσεις με τη Λιβύη για τη διασύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων, με ανοιχτό το ενδεχόμενο η διασύνδεση να γίνει μέσω Ελλάδας, αλλά και την προοπτική πόντισης καλωδίων κατά μήκος του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
• Οι Τούρκοι επιδιώκουν να ελέγξουν τα ενεργειακά έργα στην περιοχή και να αποτρέψουν τη διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα, με σκοπό να γίνουν κεντρικός ενεργειακός κόμβος στην ανατολική Μεσόγειο.

Να «βραχυκυκλώσει» τα ενεργειακά σχέδια στην ανατολική Μεσόγειο προσπαθεί η Τουρκία, με στόχο να ελέγξει σε βάθος χρόνου τους ενεργειακούς διαδρόμους στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται οι ισχυρές αντιδράσεις της στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην κυπριακή ΑΟΖ τα προηγούμενα χρόνια, καθώς και η πρόσφατη αντίδρασή της στην ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Ταυτόχρονα, η Αγκυρα βρίσκεται σε συζητήσεις με τη Λιβύη και την κυβέρνηση της Τρίπολης για τη διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρικού ρεύματος των δύο χωρών.

Του ΠΑΝΑΓΗ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ – ΠΗΓΗ: Realnews

Την περασμένη Τρίτη, o Οσάμα αλ Νταράτ, σύμβουλος του πρωθυπουργού της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά για θέματα ηλεκτρισμού και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, με αφορμή την επικείμενη σύναψη μνημονίου συνεργασίας ανάμεσα στην Τρίπολη και την Αγκυρα στον τομέα των ΑΠΕ, δήλωσε στο πρακτορείο Anadolou πως οι δύο χώρες συζητούν ήδη το θέμα της ηλεκτρικής τους διασύνδεσης. Οπως είπε, έχει ήδη συσταθεί μια επιτροπή που ασχολείται με τις πιθανές διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις και η Λιβύη έχει υπογράψει συμφωνίες με διάφορες νοτιοευρωπαϊκές και μεσογειακές χώρες. «Το δυναμικό μιας διασύνδεσης με την Τουρκία βρίσκεται υπό συζήτηση και ελπίζω σύντομα να καταλήξουμε σε συμφωνία», είπε ο Αλ Νταράτ.

Μέσω τρίτης χώρας

Ο σύμβουλος του Λίβυου πρωθυπουργού άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η διασύνδεση με την Τουρκία να γίνει μέσω μιας τρίτης χώρας (κάτι εύλογο λόγω της μεγάλης απόστασης). Η μόνη χώρα ωστόσο μέσω της οποίας θα μπορούσε να γίνει αυτό είναι η Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 2024, o Αλ Νταράτ είχε συναντηθεί με τον πρέσβη μας στη Λιβύη και είχαν συζητήσει το ζήτημα της διασύνδεσης Λιβύης – Ελλάδας, χωρίς ωστόσο να επιτευχθεί κάποια συμφωνία. Αν η Ελλάδα δεν αποτελέσει μέρος της συμφωνίας, η Λιβύη και η Τουρκία έχουν πάντα τη δυνατότητα να ποντίσουν καλώδια κατά μήκος του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, κάτι που ωστόσο θα εκτόξευε κατακόρυφα το κόστος.

Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία δεν θα χαλαρώσει τη στάση της στο θέμα αυτό, καθώς έχει τεράστιες ενεργειακές ανάγκες και η Λιβύη έχει πολύ μεγάλα ενεργειακά αποθέματα. Οι Τούρκοι εργάζονται πυρετωδώς για να ελέγξουν όσο περισσότερα ενεργειακά έργα στη χώρα. Πέρα από το μνημόνιο συνεργασίας για τις ΑΠΕ, ισχύος 4 GW, πολύ πρόσφατα, το 2023, η Τουρκία (συγκεκριμένα η εταιρεία Selik) ανέλαβε την κατασκευή ενός εργοστασίου φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρισμού στην περιοχή της Τρίπολης. Τον Μάιο του 2021, η εταιρεία Anka Teknik είχε κατασκευάσει ένα παρόμοιο εργοστάσιο στην ίδια περιοχή και ένα εργοστάσιο φυσικού αερίου στη νότια Λιβύη.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η ηλεκτρική διασύνδεση με τη Λιβύη είναι μια ευκαιρία για την Αγκυρα να μπει και στο παιχνίδι των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, όπου προς το παρόν δεν έχει εταίρους. Η προσπάθεια για διασύνδεση με τα κατεχόμενα απετράπη προς το παρόν από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Μεταφοράς Ενέργειας (ENTSO), ωστόσο η Αγκυρα έχει καταστήσει σαφές (και το επανέλαβε τον Νοέμβριο ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ) πως «κανένα έργο δεν θα πραγματοποιηθεί στην ανατολική Μεσόγειο χωρίς τη συναίνεση ή τη συμμετοχή της Τουρκίας».

Στόχος

Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για την έντονη αντίδραση της Τουρκίας στην ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου – Ισραήλ και στα ερευνητικά έργα για την πόντιση του καλωδίου στην περιοχή της Κάσου. Η Τουρκία δεν ήθελε μόνο να δείξει ότι το παράνομο και έωλο τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει ισχύ, αλλά και να αποτρέψει τη διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα, με απώτερο στόχο να επιβάλει στο μέλλον τη διασύνδεση της Μεγαλονήσου με το τουρκικό ηλεκτρικό σύστημα και να γίνει εκείνη ο ενεργειακός κόμβος στην περιοχή. Και δεν θα ήταν υπερβολή να πει κάποιος πως το περιστατικό στην Κάσο, παρότι διευθετήθηκε χωρίς υποχωρήσεις από την ελληνική πλευρά, υπήρξε το σημείο καμπής για την ελληνοτουρκική προσέγγιση των τελευταίων δύο ετών. Από τότε, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν εντάσεις, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις παραμένουν στάσιμες και έχουν αποκτήσει ένα νέο σημείο τριβής. Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, η Τουρκία δεν έχει δώσει ενδείξεις ότι δεν θα συνεχίσει να παρενοχλεί το έργο και να δημιουργεί σκηνικό έντασης και αυτός είναι ένας λόγος που καθυστερούν οι εργασίες των ερευνητικών πλοίων στα διεθνή ύδατα, αλλά και η οριστικοποίηση της ημερομηνίας για τη σύγκληση του επόμενου Συμβουλίου Συνεργασίας.

Εμπειροι διπλωμάτες εκτιμούν πως αυτό που συνέβη με την επίκληση του τουρκολιβυκού μνημονίου στην ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου δεν αποκλείεται να επαναληφθεί όταν ξεκινήσουν οι ερευνητικές εργασίες για την υλοποίηση της συμφωνίας ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου και αντιλαμβάνονται πως τα ενεργειακά projects θα δημιουργούν ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Αγωγός φυσικού αερίου

Οι Τούρκοι, άλλωστε, δείχνουν σε κάθε ευκαιρία πως θέλουν να μονοπωλήσουν τους ενεργειακούς διαδρόμους στην ευρύτερη περιοχή. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως η πρώτη κίνηση που έκαναν οι Τούρκοι αξιωματούχοι μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία ήταν να βγάλουν από τη ναφθαλίνη το σχέδιο του αγωγού φυσικού αερίου από το Κατάρ στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας και Συρίας. Πριν από δέκα ημέρες, ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον της χώρας του για τον αγωγό, αλλά και για επενδύσεις στη Συρία.

Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτηση για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από το Κατάρ στην Ευρώπη, ο Μπαϊρακτάρ δήλωσε: «Για μια Συρία που έχει επιτύχει ενότητα και σταθερότητα, γιατί όχι;». Το σχέδιο για τον αγωγό, μέσω Σαουδικής Αραβίας, Ιορδανίας και Συρίας, με μήκος 1.500 χιλιομέτρων και κόστος 10 δισ. δολαρίων, το είχε τορπιλίσει το 2009 ο Ασαντ για να προστατεύσει τα συμφέροντα των Ρώσων συμμάχων του και του μονοπωλίου της τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο που απολάμβαναν τότε.

Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews

Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews