Χρήσιμες συμβουλές προς τους συναλλασσόμενους σχετικά με τα χαρτονομίσματα (τραπεζογραμμάτια) που έχουν κηλιδωθεί από μελάνη παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Αν κάποιος προσπαθήσει να σας δώσει χαρτονόμισμα που είναι καλυμμένο από μελάνη, μην το αποδεχτείτε γιατί είναι πιθανότατα κλεμμένο.

Ορισμένα τραπεζογραμμάτια που έχουν κηλιδωθεί από μελάνη έχουν καταστραφεί από αντικλεπτικές συσκευές λόγω εγκληματικής δραστηριότητας.

Η μελάνη προέρχεται από έξυπνα συστήματα αχρήστευσης τραπεζογραμματίων (Intelligent banknote neutralisation system), τα οποία ενεργοποιούνται όταν εγκληματίες ανοίγουν προστατευμένες συσκευασίες μετρητών, όπως ATM ή χρηματοκιβώτια χρηματαποστολών.

Αυτά τα αντικλεπτικά συστήματα καθιστούν τα κλεμμένα τραπεζογραμμάτια άχρηστα και άνευ αξίας, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο οι εμπορικές επιχειρήσεις, οι τράπεζες και οι λοιποί φορείς που κατ’ επάγγελμα διαχειρίζονται μετρητά να πέσουν θύματα εγκληματικής ενέργειας.

Ενώ η μελάνη είναι μια από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους αχρήστευσης κλεμμένων τραπεζογραμματίων, χρησιμοποιούνται και άλλα εργαλεία για την προστασία μετρητών, όπως η κόλλα. Στο εσωτερικό μιας κασέτας ΑΤΜ όλα τα τραπεζογραμμάτια είναι ενωμένα με κόλλα σχηματίζοντας ένα συμπαγές τούβλο.

Αν κάποιος προσπαθήσει να αφαιρέσει μεμονωμένα τραπεζογραμμάτια, αυτά σκίζονται σε κομμάτια.Όταν ένα τραπεζογραμμάτιο κηλιδώνεται από αντικλεπτική συσκευή, η μελάνη ασφαλείας εμποτίζει το τραπεζογραμμάτιο. Οι μελάνες ασφαλείας που χρησιμοποιούνται συχνότερα έχουν χρώμα έντονο μωβ, πράσινο, μπλε, κόκκινο ή μαύρο. Η μελάνη συνήθως ρέει από τις άκρες προς το κέντρο των τραπεζογραμματίων και αφήνει ένα χαρακτηριστικό αποτύπωμα.

Μερικές φορές τα χημικά που χρησιμοποιούν οι εγκληματίες για να βγάλουν τη μελάνη μπορούν να προκαλέσουν αποχρωματισμό. Ως αποτέλεσμα, τα αρχικά χρώματα των τραπεζογραμματίων θα μπορούσαν επίσης να αλλοιωθούν και ορισμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας μπορεί να καταστραφούν ή ακόμη και να εξαφανιστούν.

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι δεν είναι κλεμμένα όλα τα τραπεζογραμμάτια που έχουν κηλιδωθεί από μελάνη.

Για παράδειγμα, αν πάνω στο τραπεζογραμμάτιο υπάρχουν πολύ αμυδρές κηλίδες ή ορισμένα μικρά σημάδια και οι άκρες είναι άθικτες, τότε τα σημάδια έχουν πιθανότατα προκληθεί τυχαία. Τέτοιες κηλίδες μπορεί να έχουν προκληθεί, για παράδειγμα, από ένα στυλό που χάνει μελάνη παρά από μια αντικλεπτική συσκευή, συνεπώς, μπορείτε να τα αποδεχθείτε.

Τι πρέπει να κάνετε  

Αν κάποιος, όμως, σας δώσει τραπεζογραμμάτιο το οποίο έχει ξεκάθαρα κηλιδωθεί από μελάνη αντικλεπτικής συσκευής, μην το αποδεχτείτε και ζητήστε ένα άλλο. Δεν μπορείτε να είστε σίγουροι ότι το άτομο που σας δίνει το τραπεζογραμμάτιο είναι ο νόμιμος κάτοχός του.

Παράλληλα, αρνηθείτε τραπεζογραμμάτια που έχουν υποστεί λεύκανση ή που παρουσιάζουν χρωματικές αλλοιώσεις, γιατί κατά πάσα πιθανότητα οι εγκληματίες προσπάθησαν να αφαιρέσουν τους λεκέδες από μελάνη που προκάλεσε η αντικλεπτική συσκευή, πλένοντας ή λευκαίνοντας τα τραπεζογραμμάτια.

Αν έχετε αποδεχτεί τραπεζογραμμάτιο που έχει κηλιδωθεί από μελάνη, θα πρέπει να το παραδώσετε στην τράπεζά σας ή στην Τράπεζα της Ελλάδος (Ελ. Βενιζέλου 21)  ενημερώνοντάς τες για το πώς βρέθηκε στα χέρια σας. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα ελέγξει αν οι κηλίδες από μελάνη προκλήθηκαν από αντικλεπτική συσκευή και μπορεί να ενημερώσει την αστυνομία η οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει τα τραπεζογραμμάτια ως αποδεικτικό στοιχείο στις έρευνές της.

Μπορεί να μην δικαιούστε αποζημίωση, αν οι έρευνες δείξουν ότι οι κηλίδες από μελάνη προκλήθηκαν από αντικλεπτική συσκευή. Η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να ανταλλάξει τραπεζογραμμάτια ευρώ κηλιδωμένα από αντικλεπτικές συσκευές μόνο κατόπιν αιτήματος του αρχικού κατόχου ο οποίος ήταν το θύμα της εγκληματικής ενέργειας που προκάλεσε την κηλίδωση των τραπεζογραμματίων.

Αν οι έρευνες επιβεβαιώσουν ότι οι κηλίδες από μελάνη δεν έγιναν από αντικλεπτική συσκευή και ότι τα σημάδια στο τραπεζογραμμάτιο έχουν προκληθεί τυχαία, θα λάβετε ένα νέο τραπεζογραμμάτιο ή το αντίστοιχο ποσό θα πιστωθεί στον τραπεζικό σας λογαριασμό.