Την εικοστή έκθεση του Γενικού Γραμματέα για την απειλή που θέτει το ISIL/Da’esh για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια παρουσίασε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ για την Αντιτρομοκρατία, Βλαντιμίρ Βορόνκοφ.

Η Έκθεση αναδεικνύει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες του ΟΗΕ να υποστηρίξει τα κράτη-μέλη στην αντιμετώπιση αυτής της εξελισσόμενης απειλής του ISIL/Da’esh. Ο κ. Βορόνκοφ προειδοποίησε ότι, παρά τα εκτεταμένα μέτρα κατά της τρομοκρατίας, το Da’esh συνεχίζει να προσαρμόζει και να εξελίσσει τις δραστηριότητές του.

«Το τοπίο της τρομοκρατίας απαιτεί συλλογική, πολυμερή δράση, καθώς οι επιθέσεις απειλούν τη ζωή, την ευημερία και τις θεμελιώδεις ελευθερίες», ανέφερε. Σύμφωνα με την Έκθεση, η τρομοκρατική οργάνωση παραμένει ανθεκτική, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Συρία, όπου υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να φτάσουν προηγμένα όπλα στα χέρια τρομοκρατών.

Στη βορειοανατολική Συρία, ανέφερε ο κ. Βορόνκοφ περίπου 42.500 άτομα—πολλοί από τους οποίους συνδέονται με το ISIL/Da’esh—παραμένουν εγκλωβισμένοι σε καταυλισμούς.

Ο κ. Βορόνκοφ αναφέρθηκε επίσης στην αυξανόμενη απειλή του ISIL-K στο Αφγανιστάν, όπου η οργάνωση σχεδίασε επιθέσεις στην Ευρώπη και στρατολογεί άτομα από την Κεντρική Ασία. «Πρέπει να αποτρέψουμε το Αφγανιστάν από το να ξαναγίνει κέντρο τρομοκρατικών δραστηριοτήτων», προειδοποίησε.

Στην υποσαχάρια Αφρική, το ISIL/Da’esh και τα παρακλάδια του, ανέφερε, έχουν επεκτείνει τις επιχειρήσεις τους, με σημαντική δραστηριότητα στη Δυτική Αφρική και το Σαχέλ. Ομάδες τρομοκρατών ενέτειναν τις επιθέσεις σε πολιτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων σχολείων σε Μπουρκίνα Φάσο, Μάλι και Νίγηρα, ενώ ενεργεί δραστηριότητα παραμένει και στη Σομαλία.

Στην Έκθεση προσδιορίζονται επίσης οι τέσσερις βασικές προτεραιότητες του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, οι οποίες είναι η ενίσχυση ικανοτήτων στην Αφρική, η βελτίωση της ασφάλειας των συνόρων, η υποστήριξη για την επανένταξη κυρίως εφήβων και η αντιμετώπιση της κατάχρησης νέων τεχνολογιών από τρομοκράτες. Ο κ. Βορόνκοφ τόνισε τη σημασία της Διακήρυξης του Κουβέιτ για την Ασφάλεια των Συνόρων, η οποία υποστηρίζει καινοτόμες λύσεις και ισχυρότερη διεθνή συνεργασία.

Το πρόγραμμα “Countering Terrorist Travel” του ΟΗΕ, ανέφερε, έχει επεκταθεί σε 63 χώρες, βοηθώντας στην ανίχνευση μετακινήσεων τρομοκρατών. Επιπλέον, η πρωτοβουλία CT TECH+ συνεχίζεται σε συνεραγσία με την INTERPOL και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την καταπολέμηση της χρήσης νέων τεχνολογιών από τρομοκρατικές οργανώσεις.

Ο κ. Βορόνκοφ υπογράμμισε τη σημασία της πολυμερούς συνεργασίας: «Η τρομοκρατία παραμένει μια σημαντική και εξελισσόμενη απειλή που κανένα κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του. Η συνεργασία είναι απαραίτητη για ένα ασφαλέστερο μέλλον», ανέφερε επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευση του ΟΗΕ να στηρίξει τα κράτη-μέλη στις προσπάθειες αντιμετώπισης της τρομοκρατίας.

«Ενωμένοι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτήν την απειλή και να οικοδομήσουμε ένα πιο ασφαλές μέλλον», κατέληξε ο κ. Βορόνκοφ.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας ενημέρωσε και η Βοηθός Γενική Γραμματέας του ΟΗΕ και Εκτελεστική Διευθύντρια της Επιτροπής Αντιτρομοκρατίας (CTED), Νατάλια Γκέρμαν. Η κ. Γκέρμαν τόνισε τη συνεχιζόμενη πολυπλοκότητα της πρόκλησης και την ανάγκη για συντονισμένη διεθνή ανταπόκριση.

«Η ανθρωπιστική κατάσταση όπως και η κατάσταση ασφαλείας στη βορειοανατολική Συρία παραμένει δεινή, με περισσότερα από 40.000 άτομα να βρίσκονται σε υπερπλήρεις καταυλισμούς κάτω από ανεπαρκείς συνθήκες», σημείωσε η κ. Γκέρμαν και περιέγραψε πώς το ISIL/Da’esh συνεχίζει να εκμεταλλεύεται ζώνες σύγκρουσης, ιδιαίτερα στην Αφρική, όπου η απειλή έχει κλιμακωθεί σημαντικά.

Στην περιοχή του Σαχέλ και στη λεκάνη της λίμνης Τσαντ, ανέφερε, οι επιχειρήσεις του Da’esh συνεχίζουν να αναπτύσσονται. Ένοπλες ομάδες, όπως η Δυτική Επαρχία του Ισλαμικού Κράτους στην Αφρική, εκμεταλλεύονται τις συνθήκες για να στρατολογήσουν παιδιά και να επιτεθούν σε σχολεία και νοσοκομεία, ανέφερε. Η κ. Γκέρμαν υπογράμμισε την ανάγκη ενίσχυσης της περιφερειακής συνεργασίας, αναφερόμενη σε κενά στην ασφάλεια των συνόρων και σε ελλείψεις στα μέτρα καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

«Αξιωματούχοι από τη Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού εξέφρασαν την επείγουσα ανάγκη για ενισχυμένη υποστήριξη από τον ΟΗΕ προκειμένου να βελτιωθεί η περιφερειακή συνεργασία και να αποτραπεί περαιτέρω η επέκταση της απειλής της τρομοκρατίας προς τα νότια», εξήγησε η κ. Γκέρμαν.

Οι προσπάθειες του ΟΗΕ περιλαμβάνουν τη διευκόλυνση της έκδοσης αστικών εγγράφων για εκτοπισμένα άτομα στη Μέση Ανατολή και την υποστήριξη προγραμμάτων δίωξης, αποκατάστασης και επανένταξης, ιδιαίτερα για ευάλωτους εφήβους. Η κ. Γκέρμαν αναφέρθηκε στην υιοθέτηση των “Κατευθυντήριων Αρχών της Αλγερίας”, οι οποίες εστιάζουν στην πρόληψη της χρήσης νέων χρηματοοικονομικών τεχνολογιών για τρομοκρατικούς σκοπούς.

Η Κ. Γκέρμαν τόνισε τη σημασία της διαρκούς διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση της εξελισσόμενης τακτικής του ISIL/Da’esh. «H Eπιτροπή Αντιτρομοκρατίας του ΟΗΕ (CTED), σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη και τους φορείς του ΟΗΕ, παραμένει αφοσιωμένο στο να διασφαλίζει ότι οι ενέργειές μας είναι προσαρμοσμένες στις νέες προκλήσεις», σημείωσε

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Ευάγγελος Σεκέρης, τόνισε την επίμονη και εξελισσόμενη απειλή που συνιστά το Da’esh, παρά τις διεθνείς προσπάθειες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Υπογράμμισε την ανάγκη για μια συνολική και συντονισμένη προσέγγιση, που θα συνδυάζει μέτρα ασφάλειας με την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της τρομοκρατίας, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Η Ελλάδα, ανέφερε, υποστηρίζει πλήρως τις πρωτοβουλίες του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και παραμένει προσηλωμένη στις αρχές της Παγκόσμιας Στρατηγικής του ΟΗΕ για την Αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας.

«Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στην ασφάλεια, αλλά να αντιμετωπίζει και τα κοινωνικά, πολιτικά και ανθρωπιστικά ζητήματα που τροφοδοτούν τον εξτρεμισμό. Μια ολιστική προσέγγιση είναι απαραίτητη για βιώσιμη ειρήνη και ασφάλεια», ανέφερε.

Ο κ. Σεκέρης τόνισε τη σημασία της ενσωμάτωσης της ατζέντας “Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια” στις στρατηγικές καταπολέμησης της τρομοκρατίας, χαιρέτισε το Ψήφισμα 2734 (2024) του Συμβουλίου Ασφαλείας, που αναγνωρίζει τη σεξουαλική και έμφυλη βία (SGBV) ως μορφή τρομοκρατίας και επεσήμανε την ανάγκη για μια στρατηγική που να διασφαλίζει την προστασία των γυναικών και την ενεργή συμμετοχή τους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Επίσης τόνισε ότι τα παιδιά είναι από τα πιο ευάλωτα θύματα της τρομοκρατίας, καθώς κινδυνεύουν από στρατολόγηση, ριζοσπαστικοποίηση και εκμετάλλευση.

«Σύμφωνα με το Ψήφισμα 2427 (2018) του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα παιδιά που επηρεάζονται από ένοπλες συγκρούσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται ως θύματα», σημείωσε, ζητώντας την υλοποίηση προγραμμάτων αποκατάστασης, εκπαίδευσης και επανένταξης.

Ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος εξέφρασε την ανησυχία για τη συστηματική στόχευση πολιτιστικής κληρονομιάς από το ISIL/Da’esh, με στόχο τη διαγραφή ταυτοτήτων και τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων του και τόνισε την ανάγκη προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, σύμφωνα με το Ψήφισμα 2347 (2017).

«Η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς δεν είναι απλώς μια επίθεση στην ιστορία, αλλά εργαλείο πολέμου και τρόμου», σημείωσε.

Η Κατάσταση στη Συρία

Όσον αφορά στη Συρία, ο κ. Σέκερης αναφέρθηκε στις πολιτικές αναταραχές που δημιούργησαν κενό ασφαλείας, το οποίο θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το ISIL/Da’esh. «Πρέπει να δράσουμε επειγόντως για να αποτρέψουμε τη χρήση προηγμένων όπλων από τρομοκράτες», προειδοποίησε. Παράλληλα, τόνισε τη σημασία της ανθρωπιστικής βοήθειας, η οποία είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Η Ελλάδα επανέλαβε την υποστήριξή της στο Ψήφισμα 2254 (2015), προτείνοντας έναν πολιτικό οδικό χάρτη για μια ενωμένη, σταθερή και κυρίαρχη Συρία, ως απαραίτητο βήμα για την εξάλειψη της τρομοκρατίας.

«Μια σταθερή Συρία είναι καθοριστική για τη μακροπρόθεσμη ήττα της τρομοκρατίας» ανέφερε.