Η επιχείρηση Aspides, που σχετίζεται με τη θαλάσσια ασφάλεια στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν, θα συνεχίσει τη δράση της έως τις 28 Φεβρουαρίου 2026, με προϋπολογισμό άνω των 17 εκατομμυρίων ευρώ, όπως αποφάσισε το Συμβούλιο της ΕΕ. Η επιχείρηση θα έχει τη δυνατότητα συλλογής πληροφοριών για την προστασία των πλοίων και τη διακίνηση όπλων.
Αν και προτάθηκαν πιο επιθετικά χαρακτηριστικά, η επιχείρηση διατηρεί τους υπάρχοντες κανόνες εμπλοκής της, με την προσθήκη της προσωρινής αποκοπής (“chopping-out”) υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η Γαλλία πιέζει για ενοποίηση των διοικήσεων, ενώ η Ελλάδα προτείνει τη διατήρηση πιο συντηρητικών προσεγγίσεων.
Πιο αναλυτικά:
Η ευρωπαϊκή επιχείρηση Aspides πήρε το «πράσινο φως» από την ΕΕ και τελικά θα συνεχίσει να δηλώνει παρουσία στην Ερυθρά Θάλασσα καθώς και τον Κόλπο του Άντεν.
του Χρήστου Μαζανίτη
Το Συμβούλιο αποφάσισε να παρατείνει την εντολή της επιχείρησης θαλάσσιας ασφάλειας της ΕΕ για τη διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας σε σχέση με την κρίση της Ερυθράς Θάλασσας (EUNAVFOR ASPIDES) έως τις 28 Φεβρουαρίου 2026, με ποσό αναφοράς άνω των 17 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο. Η απόφαση αυτή ελήφθη μετά τη στρατηγική αναθεώρηση της επιχείρησης.
Επιπλέον, το Συμβούλιο αποφάσισε ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί η επίγνωση της θαλάσσιας κατάστασης στην περιοχή επιχείρησης, η επιχείρηση ASPIDES θα πρέπει να είναι σε θέση να συλλέγει πληροφορίες, επιπλέον των δεδομένων που είναι απαραίτητα για την προστασία των πλοίων, για τη διακίνηση όπλων και τους σκιώδεις στόλους, με σκοπό την ανταλλαγή αυτών των πληροφοριών με τα κράτη μέλη, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC). Συνεργασία για
την επιβολή της νομοθεσίας (EUROPOL) και τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό
(IMO).
Σύμφωνα με πληροφορίες του enikos.gr το chopping-out τελικά επιτρέπεται αλλά υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
Όπως είχαμε επισημάνει κατ’ αποκλειστικότητα στα τέλη Ιανουαρίου, είχε αρχίσει σε αρκετές χώρες της Ε.Ε. να ωριμάζει η ιδέα οι ASPIDES να αποκτήσουν πιο επιθετικά χαρακτηριστικά, όπως αυτή τη στιγμή έχει η επιχείρηση PROSPERITY GUARDIAN, των ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου.
Τα πιο επιθετικά χαρακτηριστικά, που εισηγούνταν στις Βρυξέλλες, συνίστανται τόσο ως προς τους κανόνες εμπλοκής, όσο και ως προς τη δυνατότητα των κρατών να αξιοποιούν τις όποιες πληροφορίες έχουν συλλεχθεί στο πλαίσιο της “ΑΣΠΙΔΕΣ” και εν συνεχεία να ενεργούν στη βάση του εθνικού τους δικαίου υπό εθνική σημαία και κατόπιν προσωρινής αποκοπής (“chopping-out”) από την Επιχείρηση. Και αφού ολοκληρώσουν τη δράση τους, μετά να επιστρέφουν στην Επιχείρηση.
Αυτό είναι κάτι για το οποίο, όπως δημοσίευσε πρώτη η Realnews της Κυριακής, πίεζε κυρίως η Γαλλία, η οποία φαίνεται να πιέζει και προς την κατεύθυνση της ενοποίησης των διοικήσεων (ως απώτερο στόχο).
Παράλληλα, η Γαλλία προωθούσε και την ιδέα του επιχειρησιακού στρατηγείου (FHQ) εν όρμω, σε αντίθεση με την Ελλάδα που επιθυμεί τη διατήρησή του «εν πλω». Η Ελλάδα, επίσης, προτάσσει τη διατήρηση των πιο συντηρητικών κανόνων εμπλοκής.
Τελικά άτυπα επιτρέπεται το chopping out, αν και όχι ρητά (υπό κάποιες προϋποθέσεις, δηλαδή).
Ως προς πιο επιθετικά χαρακτηριστικά, τελικά δεν ενισχύονται και η επιχείρηση παραμένει περίπου ως έχει.
Το κύριο ερώτημα βάσει του οποίου οδηγήθηκαν σε αυτή την εισήγηση ήταν το «σε περίπτωση που κάποιο πλοίο τελικά πληγεί από κάποιο drone ή πύραυλο των Χούθι, πώς θα αντιδράσει η Συμμαχία, δεδομένου ότι τελεί υπό ευρωπαϊκή ομπρέλα;».
Είναι γεγονός ότι τα πλοία της ευρωπαϊκής επιχείρησης έχουν δεχθεί ουκ ολίγες επιθέσεις και τις έχουν αποκρούσει. Όμως, όπως εξηγούσε στο enikos.gr πηγή των Βρυξελλών «η ατυχία θα χτυπήσει την πόρτα σου μία φορά. Το ερώτημα είναι τι θα κάνεις μετά; Διότι πρόκειται για πολεμικό πλοίο και οι αντιδράσεις σε εθνικό επίπεδο (σ.σ. εννοεί τους πολίτες της χώρας που συμμετέχει στην επιχείρηση και το πλοίο της χτυπηθεί) θα είναι μεγάλες. Εάν υπάρξει αντίδραση ως ASPIDES αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει απόφαση από την ΕΕ, η οποία θα πρέπει να είναι ομόφωνη. Και σε περίπτωση εμπλοκής με τους Χούθι, πλέον θα είναι ανοιχτή σύγκρουση με τη σφραγίδα της Ευρώπης. Κατά πόσο είναι έτοιμα τα κράτη – μέλη της ΕΕ για κάτι τέτοιο; Και από την άλλη υπάρχει το κάθε κράτος ξεχωριστά. Θα αφήσει η κυβέρνησή του να γίνει ένα πολεμικό τους πλοίο λάφυρο των Χούθι;».
Στις 20 Φεβρουαρίου, ο Αντιναύαρχος Βασίλειος ΓΡΥΠΑΡΗΣ παρουσίασε την τρέχουσα κατάσταση της Επιχείρησης ΑΣΠΙΔΕΣ κατά τη διάρκεια της Διαδήλωσης Ναυτικής Επιτήρησης (MARSUR) στη Ρώμη. Το εργαλείο είναι μια τεχνική λύση που επιτρέπει τη διασύνδεση μεταξύ των ευρωπαϊκών συστημάτων πληροφοριών για τη θάλασσα, η οποία ξεκίνησε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας (EDA).
Πριν από το συνέδριο, ο Αντιναύαρχος ΓΡΥΠΑΡΗΣ συναντήθηκε με τον Διοικητή της Διοίκησης της ITA για Κοινές Επιχειρήσεις, Αντιστράτηγο Giovanni Maria IANNUCCI, για να συζητήσουν τις επιχειρησιακές εξελίξεις στην Επιχείρηση ASPIDES και τη συνεχιζόμενη δέσμευση της Ιταλίας να διαφυλάξει την ελευθερία της ναυσιπλοΐας σε σχέση με την κρίση της Ερυθράς Θάλασσας.
