Την αναγκαιότητα δημιουργίας σε όλη την Ελλάδα οργανωμένων Κέντρων Περιγεννητικής Φροντίδας επισημαίνει ο καθηγητής Νεογνολογίας στο ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής Νεογνολογικής Εταιρείας (ΕΝΕ), Γιώργος Μητσιάκος. Επικαλούμενος δημοσιευμένες προτάσεις της ΕΝΕ σχετικά με την δημιουργία τέτοιων Κέντρων ο κ. Μητσιάκος τονίζει ότι αυτό το έλλειμμα δυσχεραίνει την αντιμετώπιση των πρόωρων νεογνών και των επιπλοκών της νεογνικής περιόδου, με σοβαρές συνέπειες για τη μετέπειτα υγεία τους.

«Η Ελλάδα εξακολουθεί να μην διαθέτει οργανωμένη Περιγεννητική Φροντίδα κατά περιφέρεια, παρά το γεγονός ότι η προωρότητα αποτελεί κορυφαίο πρόβλημα δημόσιας υγεία με σοβαρές συνέπειες τόσο στη βρεφική όσο και στην ενήλικη ζωή. Η χώρα μας υστερεί στην οργάνωση της περιγεννητικής φροντίδας, με σοβαρές ελλείψεις προσωπικού και υποδομών» αναφέρει ο κ. Μητσιάκος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ .

Αυξημένα ποσοστά πρόωρων γεννήσεων και κίνδυνοι για την υγεία

Σύμφωνα με στοιχεία , τα οποία αναφέρει ο κ Μητσιάκος , στην Ελλάδα το ποσοστό πρόωρων γεννήσεων το 2023 έφτασε το 14,1%, δηλαδή 8.772 νεογνά γεννήθηκαν πρόωρα από τους συνολικά 71.250 τοκετούς που καταγράφηκαν. Παρόλο που οι αιτίες της προωρότητας δεν είναι πλήρως γνωστές, παράγοντες όπως οι επιπλοκές της εγκυμοσύνης, οι πολύδυμες κυήσεις, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η προχωρημένη ηλικία της μητέρας και οι άσχημες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της μητέρας αυξάνουν τον κίνδυνο.

Ο κ. Μητσιάκος επισημαίνει ότι η προωρότητα δεν είναι απλώς ένα πρόβλημα της βρεφικής ηλικίας, αλλά συνοδεύει τον άνθρωπο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. «Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι οι άνθρωποι που γεννήθηκαν πρόωρα έχουν αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης, μεταβολικού συνδρόμου, σακχαρώδους διαβήτη και καρδιαγγειακών νοσημάτων στην ενήλικη ζωή», τονίζει.

Δραματική μείωση του αριθμού των γεννήσεων στην Ελλάδα και τη Δυτική Μακεδονία

Ο αριθμός των γεννήσεων στην Ελλάδα βρίσκεται σε συνεχή πτώση. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής , τα οποία επικαλέστηκε ο κ Μητσιάκος, το 2010 καταγράφηκαν 114.000 τοκετοί, ενώ το 2023 μειώθηκαν στους 71.455, σημειώνοντας μία εντυπωσιακή μείωση.

Ακόμα πιο ανησυχητική είναι η κατάσταση στη Δυτική Μακεδονία. Το 2015 καταγράφηκαν 1.928 τοκετοί, ενώ το 2023 ο αριθμός τους μειώθηκε στους 1.428 – μία πτώση άνω του 25%, τη στιγμή που σε πανελλαδικό επίπεδο η μείωση είναι κάτω από 20%.

Η έλλειψη οργανωμένου Περιγεννητικού Κέντρου στην περιοχή έχει ως αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να επιλέγουν να γεννήσουν σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Θεσσαλονίκη και τα Ιωάννινα, όπου υπάρχουν καλύτερες υποδομές. «Μαιευτικές κλινικές υπάρχουν, αλλά η περιγεννητική φροντίδα απαιτεί οργάνωση. Άλλο είναι μία μαιευτική κλινική και άλλο ένα πλήρως εξοπλισμένο Περιγεννητικό Κέντρο, το οποίο διαθέτει το κατάλληλο προσωπικό και εξοπλισμό για να διαχειριστεί ακόμα και δύσκολες καταστάσεις», σημειώνει ο κ. Μητσιάκος.

Η απουσία οργανωμένων Κέντρων Περιγεννητικής Φροντίδας

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι η έλλειψη Περιγεννητικών Κέντρων στην Ελλάδα. Όπως αναφέρει ο κ. Μητσιάκος, «στις ανεπτυγμένες χώρες, τα Περιγεννητικά Κέντρα λειτουργούν ήδη από τη δεκαετία του 1970. Στην Ελλάδα, παρά τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί εδώ και δεκαετίες, δεν έχει δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο δίκτυο».

Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν τρεις δημόσιες Μονάδες Νεογνών – μία στο Παπαγεωργίου και δύο στο Ιπποκράτειο – αλλά δεν λειτουργούν ως Περιγεννητικά Κέντρα με την αυστηρή έννοια του όρου δηλαδή δεν είναι ενταγμένα σε ένα δίκτυο οργάνωσης της περιγεννητικής φροντίδας. Στη Δυτική Μακεδονία, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη, καθώς δεν υπάρχει καμία τέτοια δομή, με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να μετακινούνται στη Θεσσαλονίκη ή τα Ιωάννινα για να γεννήσουν. Σύμφωνα με τον κ. Μητσιάκο το 2023, περισσότερα από 110 νεογνά που γεννήθηκαν στη Δυτική Μακεδονία χρειάστηκαν διακομιδή, ενώ θα μπορούσαν να νοσηλευτούν σε ένα οργανωμένο Περιγεννητικό Κέντρο της περιοχής.

Η ΕΝΕ είχε προτείνει ήδη από το 2004 τη δημιουργία ενός Δευτεροβάθμιου Περιγεννητικού Κέντρου στη Δυτική Μακεδονία, με τουλάχιστον τρία κρεβάτια ενδιάμεσης νοσηλείας. «Ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα, ένα τέτοιο κέντρο θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες των πρόωρων νεογνών της περιοχής», τονίζει ο καθηγητής.

Επιστημονικές δημοσιεύσεις και διεθνή πρότυπα

Η αναγκαιότητα των Περιγεννητικών Κέντρων και οι ελλείψεις στη νεογνική φροντίδα έχουν καταγραφεί και σε επιστημονικές δημοσιεύσεις. Όπως αναφέρει ο κ. Μητσιάκος, η πρόταση της ΕΝΕ για την περιγεννητική φροντίδα στην Ελλάδα είχε δημοσιευθεί το 2006 στο επιστημονικό περιοδικό «Περιγεννητική Ιατρική και Νεογνολογία» (τόμος 1, τεύχος 1, σελ. 27-59).

Σύμφωνα με τον κ. Μητσιάκο, παρατηρείται μείωση του νοσηλευτικού προσωπικού στις ΜΕΝΝ της χώρας μας κατά 23% συγκριτικά με το 2004, όπως αυτό έχει πρόσφατα  δημοσιευθεί σε έγκυρο διεθνές επιστημονικό περιοδικό . Παράλληλα, η Ελλάδα εξακολουθεί να μην διαθέτει εθνική βάση δεδομένων για την καταγραφή των νοσημάτων των νεογνών κάτω των 32 εβδομάδων, κάτι που αποτελεί σημαντική αδυναμία στη διαχείριση της προωρότητας.

Εκδήλωση στην Κοζάνη για την περιγεννητική φροντίδα

Η αναγκαιότητα λειτουργίας οργανωμένων Περιγεννητικών Κέντρων θα βρεθεί στο επίκεντρο της εκδήλωσης που διοργανώνει αύριο (26 Φεβρουαρίου) στη Κοζάνη η Ελληνική Νεογνολογική Εταιρεία, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, με θέμα «Οργάνωση Περιγεννητικής Φροντίδας, Διακομιδή Νεογνών».(ώρα 18:00, αμφιθέατρο «Κωνσταντίνος Καραμανλής», ΖΕΠ Κοζάνης)

«Η προωρότητα αποτελεί κορυφαίο πρόβλημα υγείας, με σοβαρές συνέπειες τόσο στη βρεφική όσο και στη μετέπειτα ζωή. Η Ελλάδα εξακολουθεί να υστερεί στην οργάνωση της περιγεννητικής φροντίδας, με σοβαρές ελλείψεις προσωπικού και υποδομών.«Η δημιουργία Περιγεννητικών Κέντρων δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Η έλλειψή τους οδηγεί σε αναγκαστικές μετακινήσεις εγκύων και πρόωρων νεογνών, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία τους», καταλήγει ο κ. Μητσιάκος.