Το άρθρο αναλύει τις πρόσφατες εξελίξεις γύρω από τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στην Ουκρανία, με επίκεντρο τη στάση του Ντόναλντ Τραμπ και τη δυνατότητα πίεσης που μπορεί να ασκήσει στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Παρά την αρχική συμφωνία για 30ήμερη εκεχειρία, οι «διαφοροποιήσεις» που προτείνει ο Πούτιν καθιστούν την πραγματική ειρηνική λύση αβέβαιη.
Ο Τραμπ φαίνεται να έχει προθυμία να πιέσει τον Ζελένσκι, αλλά η ικανότητά του να επιτύχει παραχωρήσεις από τον Πούτιν παραμένει αμφίβολη. Οι αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες ότι η Ρωσία δεν επιθυμεί μια εκεχειρία χωρίς όρους και ότι οι διαπραγματεύσεις ενδέχεται να είναι πιο περίπλοκες από ό,τι φαίνεται.
Πιο αναλυτικά:
Στα χαρτιά, όλοι συμφωνούν: Ο Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει ότι θέλει εκεχειρία. Η διαπραγματευτική ομάδα του Κιέβου έχει ήδη αποδεχτεί μια πρόταση 30ήμερης εκεχειρίας κατά τη διάρκεια μαραθώνιων συνομιλιών με τους Αμερικανούς στην Τζέντα. Από την πλευρά του ο Βλαντιμίρ Πούτιν λέει ότι αποδέχεται την ιδέα, αν και με μερικές «διαφοροποιήσεις», τονίζει ο Guardian σε ανάλυσή του.
«Το μεγάλο ερώτημα για την Ουκρανία: Είναι ο Τραμπ έτοιμος να ωθήσει τον Πούτιν στην ειρήνη;» διερωτάται ο αρθρογράφος της βρετανικής εφημερίδας.
Όμως, οι λεγόμενες διαφοροποιήσεις του Πούτιν είναι κάτι πολύ περισσότερο από απλές λεπτομέρειες και, στο τέλος μιας έντονης εβδομάδας διπλωματικών διεργασιών γύρω από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, η εκεχειρία – πόσο μάλλον μια βιώσιμη ειρήνη – εξακολουθεί να μοιάζει μακρινό ενδεχόμενο.
Η διαφορετική στάση του Τραμπ απέναντι στον Πούτιν
Ενώ ο Τραμπ έχει δείξει μεγάλη προθυμία να ασκήσει πίεση στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κάτι που φάνηκε ιδιαίτερα στην καταστροφική συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο πριν από δύο εβδομάδες, η ικανότητά του ή η επιθυμία του να εξαναγκάσει παραχωρήσεις από τον Πούτιν παραμένει λιγότερο σαφής.
Στην πραγματικότητα, η μόνη παραχώρηση που ο Τραμπ απαίτησε δημόσια από τον Πούτιν την περασμένη εβδομάδα ήταν να «σώσει τη ζωή» «χιλιάδων Ουκρανών στρατιωτών» που υποτίθεται ότι είχαν περικυκλωθεί από τον ρωσικό στρατό – μια κατάσταση στο πεδίο της μάχης για την οποία πρώτος μίλησε ο Πούτιν, αλλά την οποία ο ουκρανικός στρατός και ανεξάρτητοι στρατιωτικοί αναλυτές διέψευσαν ότι υπήρχε στην πραγματικότητα.
Ο Πούτιν συμφώνησε ευγενικά να εξετάσει την πρόταση του Τραμπ – αρκεί οι, πιθανώς φανταστικοί, Ουκρανοί στρατιώτες να παραδοθούν πρώτα, σχολιάζει ο Guardian.
Όλη αυτή η ανταλλαγή, μαζί με τους θερμούς επαίνους του Πούτιν προς τον Τραμπ για το ότι «κάνει τα πάντα» για να βελτιώσει τις σχέσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, άφησε την ξεκάθαρη εντύπωση ότι ο έμπειρος ηγέτης του Κρεμλίνου υπερισχύει για άλλη μια φορά του Αμερικανού ομολόγου του, τονίζει η βρετανική εφημερίδα.
«Ο Πούτιν ξέρει πώς να γοητεύσει τον Τραμπ»
«Ο Πούτιν είναι πολύ επικίνδυνος όταν μιλάει απευθείας με τον Τραμπ», δήλωσε ο πολιτικός αναλυτής με βάση το Κίεβο Βολοντίμιρ Φεσένκο. «Ξέρει πώς να τον γοητεύσει, πώς να του κάνει κομπλιμέντα. Και μπορεί να πει στον Τραμπ ότι αυτοί οι πονηροί Ουκρανοί προσπαθούν να τον εξαπατήσουν, και ούτω καθεξής.»
Η χαρακτηριστική απάντηση του Πούτιν «ναι, αλλά» στην αμερικανική πρόταση εκεχειρίας ήταν ουσιαστικά ένα προσεκτικά διατυπωμένο «όχι», σύμφωνα με πολλούς παρατηρητές του Κρεμλίνου.
«Προσπαθούν να μην την απορρίψουν πλήρως, γιατί αυτό θα μπορούσε να χαλάσει τη σχέση με τον Τραμπ και να περιπλέξει τα πράγματα, οπότε πρέπει να πουν “Ναι, συμφωνούμε, αλλά…” Και μετά αυτό το “αλλά” καθιστά την πρόταση αδύνατη», δήλωσε η πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια.
Ο στόχος της Ρωσίας
Η Ρωσία δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για μια εκεχειρία απλώς για χάρη της εκεχειρίας, δήλωσε η Στανόβαγια, αλλά ενδιαφέρεται μόνο για συνομιλίες που θα οδηγήσουν σε μια τελική διευθέτηση ευνοϊκή για το Κρεμλίνο. «Οι Ρώσοι δεν θέλουν εκεχειρία χωρίς όρους – το λένε εδώ και καιρό», ανέφερε.
Σύμφωνα με τη Στανόβαγια, ο Πούτιν εξακολουθεί να πιστεύει ότι υπάρχει μια «πραγματική Ουκρανία» που υφίσταται παράλληλα με τον Ζελένσκι και άλλους υποτιθέμενους ριζοσπάστες στο Κίεβο και ότι αυτοί οι πραγματικοί Ουκρανοί θέλουν καλές σχέσεις με τη Ρωσία, σημειώνει ο Guardian.
«Δεν το λένε ξεκάθαρα, αλλά η ιδέα είναι ότι με την Ουκρανία όπως είναι τώρα, με τον Ζελένσκι στην εξουσία, δεν πρόκειται να υπάρξει συμφωνία, δεν θα γίνει τίποτα. Η Ουκρανία πρέπει να παραδεχτεί ότι έχει χάσει τον πόλεμο, ότι δεν έχει καμία πιθανότητα να ανατρέψει την κατάσταση στο πεδίο και ότι ο μόνος τρόπος να βγει από αυτό είναι να αρχίσει να μιλάει με τους Ρώσους σχετικά με τους όρους της Μόσχας για ειρήνη», είπε.
Αυτό, φυσικά, απέχει πολύ από αυτό που το Κίεβο και οι περισσότεροι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας έχουν στο μυαλό τους για μια ειρήνη που διαρκέσει. Οι συζητήσεις, με επικεφαλής τον Κιρ Στάρμερ και τον Εμανουέλ Μακρόν, για να συσπειρωθούν τα δυτικά έθνη ώστε να παράσχουν κάποιας μορφής στρατιωτική δύναμη ικανή να επιτηρεί μια ενδεχόμενη ειρήνη, φαίνεται να είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα της τρέχουσας θέσης του Κρεμλίνου, τονίζει ο Guardian.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν ο Τραμπ θα πιέσει πραγματικά τη Μόσχα
Το καθοριστικό ερώτημα θα είναι αν ο Τραμπ είναι διατεθειμένος να πιέσει πραγματικά τη Μόσχα, όταν γίνει ξεκάθαρο το μέγεθος των «διαφοροποιήσεων» του Πούτιν. Ο Πούτιν παρουσίασε τη θέση του στον διαπραγματευτή του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, σε κλειστές συνομιλίες την Πέμπτη στη Μόσχα. Ακολουθώντας μια παλιά τακτική, φέρεται να υπογράμμισε τη δυναμική ισχύος της συνάντησης αφήνοντας τον Γουίτκοφ να περιμένει οκτώ ώρες πριν τον δεχτεί για συνομιλίες.
Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τραμπ επέμεινε ότι «δεν υπήρξε καμία αναμονή», χαρακτηρίζοντας όσους υποστήριξαν το αντίθετο ως «άρρωστους εκφυλισμένους».
«Ο μόνος λόγος που επινόησαν αυτή την ιστορία είναι για να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν [εντυπώσεις], επειδή είναι άρρωστοι εκφυλισμένοι, που πρέπει να αρχίσουν να αναφέρουν σωστά τις Ειδήσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχουν χάσει την τηλεθέαση, το κοινό τους και τον σεβασμό τους. Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας σε αυτό το θέμα και, ο Θεός να ευλογεί την Αμερική!», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Πώς φτάσαμε στη συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για 30ημερη εκεχειρία με τη Ρωσία
Τουλάχιστον ένα θετικό στοιχείο για την Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα ήταν η φαινομενική επανεκκίνηση των σχέσεων με τους Αμερικανούς, μετά το φιάσκο στον Λευκό Οίκο, κατά τις συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία. Αντί για τον Τζέι Ντι Βανς ή άλλα πρόσωπα του κύκλου του Τραμπ, γνωστά για την εχθρική τους στάση απέναντι στην Ουκρανία, ο Λευκός Οίκος έστειλε τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Μάικ Βαλτζ, οι οποίοι θεωρούνται από τους πιο παραδοσιακούς διαμορφωτές εξωτερικής πολιτικής στο ετερόκλητο περιβάλλον γύρω από τον Τραμπ, σύμφωνα με τον Guardian.
Αντί του Ζελένσκι, ο οποίος επικοινωνεί με έντονη συναισθηματική φόρτιση, επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας ήταν ο προσωπάρχης Αντρίι Γέρμακ, γνωστός για τον λιτό και ήρεμο λόγο του. Οι συνομιλίες διήρκεσαν οκτώ ώρες, με ένα μικρό διάλειμμα για μεσημεριανό γεύμα, και όσοι συμμετείχαν ανέφεραν ότι χαρακτηρίστηκαν από μεθοδική ανταλλαγή επιχειρημάτων, αντί για συναισθηματικές εκκλήσεις.
«Οι ιστορικοί υποτιμούν τον ρόλο της ανθρώπινης εξάντλησης στη λήψη ιστορικών αποφάσεων», έγραψε στο Facebook μετά τις συνομιλίες ο εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών, Χεόρχιι Τίχιι. «Είναι αυτές οι τελευταίες ώρες, όταν η κούραση αρχίζει πλέον να γίνεται αισθητή, που ξαφνικά καθιστούν δυνατή μια διέξοδο από το αδιέξοδο, ακόμη και δύσκολους συμβιβασμούς».
Αφού οι δύο αντιπροσωπείες επικοινώνησαν με τους προέδρους τους, επετεύχθη συμφωνία: η Ουκρανία θα αποδεχόταν μια εκεχειρία 30 ημερών και οι ΗΠΑ θα επανεκκινούσαν την ροή πληροφοριών και τις αποστολές όπλων – μια επιστροφή στο status quo, η οποία, μετά τις εξελίξεις των προηγούμενων δύο εβδομάδων, φάνηκε σαν μια διπλωματική νίκη, σχολιάζει ο Guardian.
Ο Γουίτκοφ δεν βρισκόταν στη Σαουδική Αραβία, ενώ οι Ρούμπιο και Βαλτζ δεν ταξίδεψαν στη Μόσχα, αφήνοντας αναπάντητο το ερώτημα σχετικά με το πόσο συντονισμένη είναι η διαπραγματευτική στρατηγική των ΗΠΑ. Ο Κιθ Κέλογκ, ο απόστρατος στρατηγός που ο Τραμπ αρχικά διόρισε ως απεσταλμένο του για την Ουκρανία και τη Ρωσία, και ο οποίος ήταν γνωστός ως υποστηρικτής του Κιέβου, φαίνεται να έχει πλήρως παραγκωνιστεί από τη διαδικασία, με αναφορές να υποστηρίζουν ότι το Κρεμλίνο ζήτησε την απομάκρυνσή του από τις υψηλού επιπέδου συναντήσεις.
Το μεγάλο στοίχημα αν ο Τραμπ πείσει τον Πούτιν
Αν, παρά τις αντιξοότητες, ο Τραμπ καταφέρει να πείσει τον Πούτιν να συμφωνήσει σε εκεχειρία 30 ημερών, οι συζητήσεις θα προχωρήσουν στο πιο δύσκολο ερώτημα του πώς αυτή θα μετατραπεί σε μια βιώσιμη ειρήνη. Ακόμη και πριν από αυτό, όμως, τίθεται το ζήτημα του τρόπου με τον οποίο μια τέτοια εκεχειρία θα επιτηρείται, κατά μήκος της μακράς και ασταθούς γραμμής του μετώπου.
«Μια εκεχειρία δεν μπορεί να βασίζεται μόνο σε πολιτικές δηλώσεις», δήλωσε ο Φεσένκο. «Οι στρατιωτικοί θα πρέπει να καθίσουν στο τραπέζι και να συμφωνήσουν στη γραμμή επαφής, στη διαδικασία επιτήρησης. Τώρα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα – παλαιότερα υπήρχε μόνο το πυροβολικό, τώρα υπάρχουν drones. Ποιος θα ελέγχει ή τουλάχιστον θα το παρακολουθεί;» καταλήγει το άρθρο.