Οι παγετώνες σε όλο τον κόσμο λιώνουν με τους πιο γοργούς ρυθμούς που έχουν καταγραφεί ποτέ, καθώς τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρήθηκαν απώλειες ρεκόρ, σύμφωνα με έκθεση της Unesco που δημοσιεύθηκε σήμερα.

«Η διατήρηση των παγετώνων δεν είναι απλώς ζήτημα περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής ανάγκης. Είναι ζήτημα επιβίωσης», υπογράμμισε η γενική γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) Αντρέα Σελέστε Σάουλο με την ευκαιρία της σημερινής, πρώτης Παγκόσμιας Ημέρας Παγετώνων.

Οι 9.000 γιγατόνοι πάγου που έχουν χαθεί από τους παγετώνες από το 1975 αντιστοιχούν περίπου «σε ένα κομμάτι πάγου στο μέγεθος της Γερμανίας με πάχος 25 μέτρα», εξήγησε ο Μίχαελ Ζεμπ διευθυντής της Παγκόσμιας Υπηρεσίας Παρακολούθησης Παγετώνων με έδρα την Ελβετία στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην οποία παρουσιάστηκε η έκθεση της Unesco.

Η δραματική απώλεια πάγου, από την Αρκτική ως τις Άλπεις και από τη Λατινική Αμερική ως το Θιβέτ, αναμένεται να επιταχυνθεί λόγω της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τα ορυκτά καύσιμα και η οποία αυξάνει τη θερμοκρασία της Γης. Το γεγονός αυτό είναι πιθανό να επιτείνει τα οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα σε όλο τον κόσμο καθώς αυξάνεται η στάθμη των θαλασσών και μειώνεται ο όγκος των παγετώνων, μιας βασικής πηγής νερού.

Σύμφωνα με τον Ζεμπ, τα πέντε από τα έξι τελευταία χρόνια παρατηρήθηκαν οι μεγαλύτερες απώλειες στον όγκο των παγετώνων, ενώ μόνο το 2024 έχασαν 450 γιγατόνους μάζας.

Με τους τρέχοντες ρυθμούς πολλοί παγετώνες στον δυτικό Καναδά και τις ΗΠΑ, στη Σκανδιναβία, την κεντρική Ευρώπη, τον Καύκασο, τη Νέα Ζηλανδία και τους τροπικούς δεν θα επιβιώσουν μετά τον 21ο αιώνα, τόνισε ο WMO.

Η επιτάχυνση του ρυθμού με τον οποίο λιώνουν οι παγετώνες είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που οδήγησαν στην άνοδο της στάθμης των θαλασσών, θέτοντας χιλιάδες ανθρώπους σε κίνδυνο για πλημμύρες και καταστρέφοντας υδάτινους δρόμους από τους οποίους εξαρτώνται δισεκατομμύρια άνθρωποι για υδροηλεκτρική ενέργεια και τη γεωργία.

Ο Στέφαν Ούλεμπρουκ, διευθυντής Υδάτων και Κρυόσφαιρας στον WMO, δήλωσε ότι σε όλο τον κόσμο απομένουν περίπου 275.000 παγετώνες οι οποίοι αποτελούν περίπου το 70% του φρέσκου νερού της Γης.

Κίνδυνοι

Περίπου 1,1 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε ορεινές κοινότητες οι οποίες πλήττονται περισσότερο από τις άμεσες επιπτώσεις της απώλειας των παγετώνων λόγω του αυξημένου κινδύνου φυσικών καταστροφών και των μη αξιόπιστων πηγών νερού.

Η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης αναμένεται εξάλλου να επιδεινώσει τις ξηρασίες σε περιοχές που εξαρτώνται από το χιόνι για νερό, ενώ θα αυξήσει τόσο τη σφοδρότητα όσο και τη συχνότητα φυσικών καταστροφών όπως οι κατολισθήσεις, οι χιονοστιβάδες, οι ξαφνικές πλημμύρες και οι υπερχειλίσεις λιμνών που σχηματίζονται από παγετώνες.

Σύμφωνα με την έκθεση της Unesco, το λιώσιμο των παγετώνων στην ανατολική Αφρική έχει οδηγήσει σε αύξηση των συγκρούσεων με αφορμή την πρόσβαση στο νερό.

Εξάλλου από το 2000 ως το 2023 λόγω της μείωσης του όγκου των παγετώνων η στάθμη των θαλασσών παγκοσμίως έχει αυξηθεί κατά 18 χιλιοστά, σχεδόν ένα χιλιοστό ετησίως. Κάθε επιπλέον χιλιοστό εκθέτει περίπου άλλους 30.000 ανθρώπους σε πλημμύρες, επεσήμανε η Παγκόσμια Υπηρεσία Παρακολούθησης Παγετώνων.

Για τον ΟΗΕ η μόνη απάντηση στο πρόβλημα είναι η αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, με τον περιορισμό των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

«Μπορούμε να διαπραγματευθούμε για πολλά πράγματα στον ΟΗΕ, αλλά δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε τους νόμους της φυσικής που αφορούν το λιώσιμο των πάγων», υπογράμμισε ο Ούλενμπρουκ.