Το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας αποφάσισε σήμερα ομόφωνα να παραπέμψει σε δίκη τον πρώην πρόεδρο Ζαΐχ Μπολσονάρου με την κατηγορία της απόπειρας πραξικοπήματος, ο οποίος κινδυνεύει πλέον με βαριά ποινή κάθειρξης, ενώ βλέπει και τις ελπίδες του να επιστρέψει μελλοντικά στην εξουσία να σβήνουν.

Η απόφαση αυτή είναι ιστορικής σημασίας, για μια χώρα που ακόμη την στοιχειώνουν οι αναμνήσεις της στρατιωτικής δικτατορίας του 1964-85.

Ο ακροδεξιός πρώην πρόεδρος (2019-22) δεν βρισκόταν σήμερα στην αίθουσα του δικαστηρίου. Χθες δήλωσε ότι είναι θύμα «της μεγαλύτερης πολιτικοδικαστικής δίωξης στην ιστορία της Βραζιλίας».

Νοσταλγός της περιόδου της χούντας, ο πρώην λοχαγός του στρατού, 70 ετών σήμερα, κατηγορείται από τις εισαγγελικές αρχές ότι ήταν ο «ηγέτης» μιας «εγκληματικής οργάνωσης» η οποία εξύφαινε για καιρό μια συνωμοσία με σκοπό να παραμείνει στην εξουσία «με κάθε τρόπο», μετά τις εκλογές του 2022, στις οποίες ηττήθηκε από τον αριστερό Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα.

Σύμφωνα με την ομοσπονδιακή αστυνομία, μετά την εκλογική ήττα του, οι φερόμενοι ως συνωμότες σκόπευαν να συντάξουν ένα διάταγμα με το οποίο θα προκηρύσσονταν νέες εκλογές. Σχεδίαζαν επίσης τη δολοφονία του Λούλα, του εκλεγμένου αντιπροέδρου Τζεράλντο Αλκμίν και του δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου Αλεξάντρ ντε Μοράες.

Οι κατηγορίες είναι βαρύτατες: πραξικόπημα, απόπειρα βίαιης κατάλυσης του δημοκρατικού κράτους δικαίου και συγκρότηση ένοπλης εγκληματικής οργάνωσης.

Η ποινή που θα μπορούσε να επιβληθεί στον Μπολσονάρου για όλες τις κατηγορίες ξεπερνά τα 40 χρόνια. Ωστόσο εκτιμάται ότι θα παραμείνει ελεύθερος μέχρι τη δίκη του.

Αν και η βραζιλιάνικη νομοθεσία δεν προβλέπει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τη διεξαγωγή της δίκης, οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο Μπολσονάρου θα οδηγηθεί στο δικαστήριο μέχρι τα τέλη του έτους, επειδή το 2026 είναι εκλογική χρονιά. Ο Μπολσονάρου έχει χάσει το δικαίωμα του εκλέγεσθαι μέχρι το 2030, λόγω των επιθέσεων στα συστήματα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.

Ελπίζει όμως ότι η απόφαση αυτή θα ακυρωθεί προκειμένου να μπορέσει να θέσει ξανά υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές του 2026. Στην περίπτωση που καταδικαστεί για συνωμοσία εναντίον της δημοκρατίας, οι ελπίδες του θα σβήσουν και το κόμμα του θα κληθεί να επιλέξει κάποιον διάδοχό του, την ώρα που η δημοτικότητα του Λούλα φθίνει, κυρίως λόγω του συνεχιζόμενου υψηλού πληθωρισμού.

Ο δικαστής Αλεξάντρ ντε Μοράες, που θεωρεί «δικτάτορα» τον Μπολσονάρου, ήταν ο πρώτος που ψήφισε «ναι» στην πρόταση για παραπομπή του σε δίκη.

Επικαλούμενη το «ατομικό συμφέρον» του Μοράες, ως πιθανού στόχου δολοφονίας, η υπεράσπιση προσπάθησε να τον αναγκάσει να αυτοεξαιρεθεί, αλλά μάταια. Χωρίς επιτυχία ήταν και οι προσπάθειές της να εξαιρέσει δύο άλλα μέλη του δικαστηρίου, τον πρώην υπουργό του Λούλα, Φλάβιο Ντίνο, και τον πρώην δικηγόρο του σημερινού προέδρου, Κριστιάνο Ζανίν.

Οι δικαστές παρέπεμψαν επίσης σε δίκη άλλους επτά φερόμενους συνωμότες, μεταξύ των οποίων και πολλούς πρώην υπουργούς, τον υποψήφιο αντιπρόεδρο στις εκλογές του 2022 και τον πρώην διοικητή του Πολεμικού Ναυτικού Αλμίρ Γκαρνιέρ Σάντος.

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, το πραξικόπημα αποφεύχθηκε επειδή δεν το στήριξαν οι άλλοι κλάδοι των ενόπλων δυνάμεων της Βραζιλίας. Οι εισαγγελείς επικαλούνται ως απόδειξη τα γεγονότα της 8ης Ιανουαρίου 2023 στην Μπραζίλια. Μία εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του Λούλα, χιλιάδες υποστηρικτές του Μπολσονάρου εισέβαλαν και λεηλάτησαν τα κτίρια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του Κοινοβουλίου και του Προεδρικού Μεγάρου, ζητώντας την επέμβαση του στρατού και καταγγέλλοντας εκλογική νοθεία.

Ο Λούλα επέστρεψε στην προεδρία για μια τρίτη θητεία το 2023, αφού στο μεταξύ είχε τις δικές του δοσοληψίες με τη δικαιοσύνη και μάλιστα φυλακίστηκε με την κατηγορία της διαφθοράς, αλλά στη συνέχεια η καταδίκη του ακυρώθηκε.