Η τραγική ιστορία της Παναγιώτας Τσιφρικά, μιας 48χρονης μητέρας από το ορεινό χωριό Κοκοτάρι, αποκαλύπτει τις κοινωνικές πιέσεις που βίωναν οι γυναίκες στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’90. Η Παναγιώτα, τρομοκρατημένη από την πιθανότητα ντροπής λόγω της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης της 21χρονης κόρης της, Κωστούλας, αποφάσισε να της αφαιρέσει τη ζωή, ρίχνοντας δηλητήριο στις φακές της.
Η πράξη της, που αποδόθηκε αρχικά σε αυτοκτονία, οδήγησε σε έρευνα της αστυνομίας και τελικά στην ομολογία της μητέρας, η οποία συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 10,5 χρόνια φυλάκισης. Το περιστατικό αναδεικνύει τις επιπτώσεις της κοινωνικής καταπίεσης και των αυστηρών ηθικών κανόνων που επικρατούσαν στην ελληνική επαρχία.
Πιο αναλυτικά
Ποια παράλογη σκέψη μπορεί να οδηγήσει μία μάνα να αφαιρέσει τη ζωή της μόλις 21 ετών κόρη της, η οποία ήταν έγκυος; Η σκέψη μην γίνει ρεζίλι στο χωριό από την ντροπή. Η ιστορία της Παναγιώτα Τσιφρικά που αντικατοπτρίζει τις προβληματικές μίας ολόκληρης κοινωνίας.
Η συγκεκριμένη ιστορία είναι από τις πιο χαρακτηριστικές ιστορίες όσων αφορά τις προβληματικές της ελληνικής κοινωνίας. Από το πόση αξία έδιναν οι άνθρωποι, μόλις 28 χρόνια πριν στη γνώμη του κόσμου. Από το πόση καταπίεση βίωναν οι γυναίκες εκείνη την περίοδο.
Μέχρι και από το πως ένα χωριό των 200 κατοίκων, ενώ ήξερε, δεν μιλούσε και δεν αντιδρούσε μέχρι να γίνει το κακό. Μία 21χρονη κοπέλα που έμεινε έγκυος εκτός γάμου. Μία 48χρονη γυναίκα με πέντε παιδιά που φοβήθηκε την ντροπή και την κατακραυγή του χωριού.
Ένα χωριό που πριν την δολοφονία δε μιλούσε, αλλά μετά από αυτή, με μισόλογα έδειξε ότι ήξεραν πολλά παραπάνω πράγματα. Η ελληνική επαρχία του 1997, που προτιμούσε να της βγει το μάτι…παρά το όνομα. Διαβάστε παρακάτω:
Το χρονικό του εγκλήματος στο Κοκοτάρι
Η εγκυμοσύνη της ανύπαντρης κόρης της στριφογύριζε συνεχώς στο μυαλό της. Κατά την ίδια δεν υπήρχε επιστροφή και η σκέψη της ήταν συνεχώς γύρω από το “τί θα πει το χωριό;“. Αυτή η σκέψη της προκαλούσε τρόμο.
Η ψυχολογική πίεση που ένιωθε κάθε φορά που σκεφτόταν τις αντιδράσεις της κλειστής κοινωνίας ήταν τόσο ασφυκτική που στο μυαλό της, το ρεζιλικί σύμφωνα με την ίδια ήταν πιο δυνατό από τη λογική της. Η μόνη λύση που είδε μπροστά της ήταν να αφαιρέσει τη ζωή του ίδιου της του παιδιού.
Από τότε που έφυγε από την ζωή ο άντρας της, η 48 ετών τότε Παναγιώτα Τσιφρικά έπρεπε να είναι μάνα και πατέρας για τα πέντε παιδιά της. Δούλευε από το πρωί μέχρι το βράδυ στα χωριά και με τα πρόβατα βοηθούσε η μεγαλύτερη από τις τρεις κόρες της, η 21χρονη Κωστούλα.
Η Κωστούλα ήταν ένα ευγενικό και κλειστό κορίτσι. Δεν είχε πολλές φιλίες και τον τελευταίο καιρό έδειχνε ότι κάτι την απασχολούσε. Και αυτό το κάτι ήταν ότι είχε μείνει έγκυος.
Οι γείτονες στο χωριό Κοκοτάρι, ένα ορεινό χωριό της Ηλείας με μόλις 200 κατοίκους την έβλεπαν συχνά να παιδεύεται κουβαλώντας βαριά τσουβάλια και να τα ακουμπάει στη κοιλιά της. Αλλά δεν μπορούσαν να φανταστούν τον λόγο που το έκανε αυτό.
Η κοπέλα κατάλαβε ότι ήταν έγκυος και προσπαθούσε με κάθε τρόπο να ξεφορτωθεί το παιδί. Ένιωθε κι εκείνη την ντροπή και τον διασυρμό που πλησίαζε εξαιτίας του άγραφου κανόνα της ελληνικής επαρχίας. Κάποια στιγμή δεν μπορούσε πλέον να κρύψει την εγκυμοσύνη της.
Η μητέρα της αντελήφθη την κοιλιά της που όσο φούσκωνε, μεγάλωνε και η ντροπή της. Το βράδυ της 19ης Ιανουαρίου του 1997, το πήρε απόφαση. Πήρε στα χέρια της το δηλητήριο που ο δήμος διέθετε δωρεάν στους χωριανούς για να εξολοθρεύουν τις αλεπούδες που έκαναν επιθέσεις στα κοτέτσια.
Γέμισε με αυτό ένα μπουκαλάκι και το φύλαξε στο φούρνο. Μαγείρεψε φακές για τα παιδιά της και τα φώναξε να φάνε. Η Κωστούλα διαμαρτυρήθηκε. “Δεν θέλω φακές“. Όμως η μάνα της επέμενε. Γέμισε τα πιάτα τους αλλά δηλητηρίασε το πιάτο της Κωστούλας.
Μέσα σε λίγα λεπτά η μόλις 22 ετών κοπέλα είχε διπλωθεί από τους πόνους. Βγήκε στην αυλή, έκανε εμετό και επέστρεψε για να ξαπλώσει. Η μικρότερη αδερφή της, πήγε δίπλα της. Της κρατούσε το χέρι για να της δώσει κουράγιο μέχρι που κάποια στιγμή αποκοιμήθηκε.
Τα ξημερώματα, ο αδερφός της επέστρεψε από έναν γάμο ενός συγχωριανού του. Κατάλαβε ότι κάτι είχε συμβεί στη Κωστούλα, αφού προσπάθησε να την ξυπνήσει αλλά εκείνη ήταν ήδη νεκρή. Από τις φωνές των παιδιών της ξύπνησε και η μάνα και ακολούθησαν σκηνές από αρχαία τραγωδία.
Ο θάνατος τη κοπέλας αποδόθηκε σε αυτοκτονία, αφού τα τοξικολογικά εργαστήρια της Πάτρας, επιβεβαίωσαν τη λήψη δηλητηριώδους ουσίας. Οι αστυνομικοί όμως ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν τη δική τους έρευνες. Οι καταθέσεις στο Αστυνομικό Τμήμα της Αρχαίας Ολυμπίας άρχισαν να ξεδιαλύνουν την υπόθεση.
Οι χωριανοί μίλησαν για ένα παιδί με κλειστό χαρακτήρα ενώ αναφέρθηκαν με μισόλογα στην ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη της και στην περίεργη συμπεριφορά της μητέρα της. Μάλιστα τόνισαν ότι δεν ενέκρινε τον γάμο ανάμεσα στη Κωστούλα και ένα παλικάρι που την είχε ζητήσει τρία χρόνια πριν.
Ήταν ο ίδιος άνθρωπος που παντρευόταν το μοιραίο βράδυ με καλεσμένο τον μεγάλο αδερφό της Κωστούλας. Οι αστυνομικοί κάλεσαν για κατάθεση την Παναγιώτα Τσιφρικά. Η 48χρονη έπεσε σε αντιφάσεις και τελικά ομολόγησε.
«Έχω άλλα δύο κορίτσια, πώς θα τα πάντρευα μετά από τέτοια ντροπή;», είπε και ξετύλιξε όλα όσα την οδήγησαν στη δολοφονία του παιδιού της: «Τον τελευταίο καιρό τσακωνόμασταν συχνά. Όταν κατάλαβα ότι ήταν έγκυος ήταν αργά για να το ρίξει.
Δεν μου έλεγε και τον πατέρα του παιδιού. Εγώ έμεινα χήρα στα 37 και μεγάλωσα πέντε παιδιά δουλεύοντας μέρα – νύχτα, δεν ήθελα τα υπόλοιπα να πάρουν τον κακό δρόμο της Κωστούλας και να ξεφτιλιστούν. Ζητώ συγνώμη από το Θεό και τα παιδιά μου…».
Η 48χρονη γυναίκα οδηγήθηκε στον εισαγγελέα με βαριές κατηγορίες και με συνοπτικές διαδικασίες κρίθηκε προσωρινά κρατούμενη, παίρνοντας το δρόμο για τις φυλακές Κορυδαλλού. Η δίκη της έγινε το Νοέμβριο του 1997, στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ζακύνθου.
Στην απολογία της άλλαξε γραμμή υπεράσπισης και υποστήριξε ότι δεν δηλητηρίασε την κόρη της. Όταν ο πρόεδρος της υπενθύμισε ότι είχε ομολογήσει με κάθε λεπτομέρεια στο στάδιο της προανάκρισης, ισχυρίστηκε ότι η ομολογία της ήταν αποτέλεσμα των πιέσεων από τους αστυνομικούς, οι οποίοι «τα έγραψαν όλα αυτά χωρίς την θέλησή της».
Παρά την πρόταση του εισαγγελέα να της επιβληθεί 20ετής κάθειρξη για την ανθρωποκτονία και επιπλέον κάθειρξη 10 ετών για την βίαιη διακοπή της κύησης, το δικαστήριο είχε διαφορετική άποψη.
Με οριακή πλειοψηφία 4-3, την καταδίκασε σε κάθειρξη 10 ετών και έξι μηνών, αναγνωρίζοντας το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου. Μάλιστα, έδωσε και ανασταλτικό χαρακτήρα στην έφεση που έκανε και την άφησε ελεύθερη έως την εκδίκαση της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό.
All photos via: ethnos.gr
Όλα τα άρθρα για την μηχανή του χρόνου στο dedomeno.gr