«Βρισκόμαστε σε ένα πιθανό σημείο καμπής στον τριετή πόλεμο στην Ουκρανία» ανέφερε η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του ΟΗΕ για Πολιτικές Υποθέσεις και Υποθέσεις Οικοδόμησης Ειρήνης Ροζ Μαρι Ντικάρλο μιλώντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ που συνεδρίασε για την κατάσταση στην Ουκρανία.
Παρά την αναφορά της σε «εντατικές προσπάθειες για την έναρξη διαπραγματεύσεων», που προσφέρουν «μια αχτίδα ελπίδας», περιέγραψε τις τελευταίες καταστροφικές επιθέσεις των ρωσικών δυνάμεων.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην επίθεση στις 23-24 Απριλίου, όταν η Ρωσία εξαπέλυσε «μαζική επίθεση με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη» σε πολλές ουκρανικές περιοχές, μεταξύ αυτών το Κίεβο, το Χάρκοβο και την Οδησσό.
Η κ. Ντικάρλο επεσήμανε ότι οι περιοχές των μετώπων δέχονται καθημερινά πλήγματα με οβίδες, βόμβες και επιθέσεις με drones και μέχρι τις 24 Απριλίου, το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) είχε επαληθεύσει 151 θανάτους και 697 τραυματισμούς αμάχων για τον μήνα Απρίλιο. Αναφέρθηκε επίσης σε φερόμενες ουκρανικές επιθέσεις εντός ρωσικού εδάφους, τονίζοντας όμως αδιαπραγμάτευτα: «Καταδικάζουμε όλες τις επιθέσεις κατά αμάχων και πολιτικών υποδομών, όπου και αν συμβαίνουν και αυτές πρέπει να σταματήσουν άμεσα».
Χαιρέτισε τις διπλωματικές κινήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ρωσικής ανακοίνωσης για τριήμερη εκεχειρία από 8 έως 10 Μαΐου και της προηγούμενης εκεχειρίας του Πάσχα διάρκειας 30 ωρών. Ωστόσο, σημείωσε με λύπη ότι «οι εχθροπραξίες συνεχίστηκαν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας». Χαρακτηρίζοντας τον πόλεμο «πόλεμο επιλογής», κάλεσε σε «πλήρη, άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός» και υπογράμμισε ότι για την επίτευξη ειρήνης θα πρέπει να γίνουν πλήρως σεβαστές «η ανεξαρτησία, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας». Τα Ηνωμένα Έθνη, ανέφερε, «παραμένουν έτοιμα να υποστηρίξουν κάθε ουσιαστική προσπάθεια» προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης ειρήνης.
Η κ. Τζόις Μσούγια μιλώντας εκ μέρους του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα Τομ Φλέτσερ προειδοποίησε το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι «η ανθρωπιστική κατάσταση έχει επιδεινωθεί» στην Ουκρανία, παρά τις διπλωματικές προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός. Οι άμαχοι, ιδίως στο Χάρκοβο, στη Χερσώνα, στο Ντονέτσκ και στη Σούμι, ζουν υπό «διαρκή απειλή» από συνεχείς επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για χρήση όπλων διασποράς λόγω των «ευρείας κλίμακας και μακροχρόνιων επιπτώσεων τους».
Η κ. Μσούγια τόνισε ότι «ούτε μία ημέρα δεν πέρασε χωρίς να σκοτωθούν ή να τραυματιστούν άμαχοι» το 2025. Μόνο από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο, το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) επαλήθευσε 2.641 θύματα αμάχων — αριθμός σημαντικά αυξημένος σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Επίσης τόνισε ότι το ανθρωπιστικό έργο κοντά στα μέτωπα παραμένει επικίνδυνο. «38 επιβεβαιωμένα περιστατικά ασφαλείας άφησαν τρεις εργαζόμενους νεκρούς και 21 τραυματίες» σημείωσε.
Επίσης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι «οι έγκυες γυναίκες γεννούν εν μέσω διακοπών ρεύματος, ελλείψεων φαρμάκων και υπό εχθρικά πυρά». Όπως είπε έχει καταγραφεί αύξηση 12% στις επιπλοκές τοκετού. Στην εκπαίδευση, «129 σχολικές μονάδες υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν» τους πρώτους μήνες του έτους, αφήνοντας 600.000 παιδιά να παρακολουθούν μαθήματα εξ αποστάσεως.
Προειδοποίησε επίσης για την αύξηση της έμφυλης βίας τονίζοντας ότι «η σεξουαλική και έμφυλη βία αυξήθηκε κατά 36%, ενώ η ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκε κατά 20%». Περίπου «13 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ουκρανία χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια», ενώ η πρόσβαση σε 1,5 εκατομμύριο άμαχους σε κατεχόμενες περιοχές παραμένει αδύνατη. «Όλα τα μέρη πρέπει να επιτρέπουν την ταχεία και απρόσκοπτη διέλευση της ανθρωπιστικής βοήθειας» ανέφερε. Η κ. Μσούγια κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να προστατεύσει τους αμάχους, να αυξήσει τη χρηματοδότηση της ανθρωπιστικής βοήθειας και να επιδιώξει «μια δίκαιη ειρήνη» που θα δίνει προτεραιότητα στις ανάγκες των αμάχων.
Κατά την τοποθέτησή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο πρέσβης Σταύρος Λαμπρινίδης, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογράμμισε την κατεπείγουσα ανάγκη για ειρήνη στη χώρα. Επανέλαβε τη δέσμευση της ΕΕ για «μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, βασισμένη στον Χάρτη του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο» και χαιρέτισε την πρόθεση της Ουκρανίας για «άμεση και συνολική κατάπαυση του πυρός χωρίς προϋποθέσεις».
Κατήγγειλε επίσης τη Ρωσία για κλιμάκωση των επιθέσεων. «Η Ρωσία έχει εντείνει τις ανελέητες επιθέσεις της κατά Ουκρανών αμάχων και πολιτικών υποδομών» σημείωσε ζητώντας από τη Μόσχα να επιδείξει «βούληση για επίτευξη ειρήνης χωρίς άλλη καθυστέρηση». Ο κ. Λαμπρινίδης τόνισε ότι η «συστηματική αεροπορική εκστρατεία της Ρωσίας κατά αμάχων και κρίσιμων πολιτικών υποδομών» είναι «εκτεταμένη, χωρίς καμία διάκριση, συστηματική» και «παραβιάζει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και πρέπει να σταματήσει άμεσα».
«Δεν μπορεί να υπάρξει ατιμωρησία. Η Ρωσία και η ηγεσία της πρέπει να λογοδοτήσουν πλήρως για την έναρξη επιθετικού πολέμου και για τα άλλα σοβαρότερα εγκλήματα κατά του διεθνούς δικαίου» Ανέφερε σχετικά με τη λογοδοσία. Χαιρέτισε το επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA) και ζήτησε «πλήρη, ασφαλή, ταχεία και απρόσκοπτη ανθρωπιστική πρόσβαση» ακόμη και σε περιοχές υπό προσωρινή ρωσική κατοχή. «Η ΕΕ θα συνεχίσει να συμβάλλει γενναιόδωρα στην ανθρωπιστική ανταπόκριση του ΟΗΕ» καλώντας και άλλα ευρωπαϊκά κράτη να αυξήσουν τη στήριξη τους. Κλείνοντας, επανέλαβε την «αταλάντευτη στήριξη της ΕΕ στην ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».
Ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης καταδίκασε με τον πιο έντονο τρόπο κάθε επίθεση κατά αμάχων και μη στρατιωτικών αντικειμένων και κάλεσε τη Ρωσία να σταματήσει αμέσως να στοχοποιεί κατοικημένες περιοχές και κρίσιμες υποδομές στην Ουκρανία. Υπογράμμισε ότι η τήρηση των αρχών του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου αποτελεί νομική απαίτηση και ηθική επιταγή και πρέπει να συμβαδίζει με την απόδοση ευθυνών στους δράστες και την απόδοση δικαιοσύνης στα θύματα.
Ο κ. Σέκερης τόνισε ότι ένα σημαντικό βήμα προς την ειρήνη θα ήταν μια πλήρης, άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με τα συμφωνηθέντα από τις ΗΠΑ και την Ουκρανία και επανέλαβε ότι ο «πρωταρχικός στόχος παραμένει μια δίκαιη, συνολική και διαρκής ειρήνη, που θα επιτευχθεί μέσω της συμπεριληπτικής διπλωματίας, σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο, που θα υποστηρίζει την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».
