Μιλάμε για τη ζωή μας και τη βραχυχρόνια μίσθωση: Αναζητώντας μια «χρυσή τομή»

Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων, μέσω ψηφιακών πλατφορμών τύπου Airbnb, έχουν γνωρίσει αλματώδη άνοδο τα τελευταία χρόνια καθώς αποδεικνύονται εξαιρετικά προσοδοφόρες για τους διαχειριστές τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Grant Thornton,   η μέση τιμή των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι υψηλότερη σε σχέση με τις μακροχρόνιες μισθώσεις από 200% έως 900%!

Όμως, η ανεξέλεγκτη μεγέθυνση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στους τουριστικούς προορισμούς έχει σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο κέντρο του δημόσιο διαλόγου.

Το πρώτο σημαντικό ζήτημα είναι η επιδείνωση της στεγαστικής κρίσης. Τα ακίνητα προς μακροχρόνια ενοικίαση γίνονται πλέον δυσεύρετα για τα νοικοκυριά, με αποτέλεσμα να εκτοξεύεται το ύψος των ενοικίων, σε ποσά τελείως απαγορευτικά για μια μέση οικογένεια.

Σοβαρό πρόβλημα υφίσταται επίσης, όπως φαίνεται ειδικά αυτή την περίοδο, στην εξεύρεση φοιτητικής στέγης. Πάρα πολλοί φοιτητές είναι σε απόγνωση καθώς δεν μπορούν να βρουν σπίτι, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να παρακολουθήσουν κανονικά τα μαθήματα στις σχολές τους και να νιώθουν πως οι κόποι τους για την εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο πάνε χαμένοι.

Επιπλέον, περιστατικά όπως αυτό του δασκάλου στη Ρόδο που κοιμόταν πρόσφατα  στο αυτοκίνητό του μη βρίσκοντας σπίτι, δείχνει το μέγεθος του προβλήματος στα νησιά. Ειδικές επαγγελματικές κατηγορίες που είναι απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία της καθημερινότητας των νησιών όπως γιατροί, εκπαιδευτικοί, αστυνομικοί, λιμενικοί, εποχικοί εργαζόμενοι  αντιμετωπίζουν οξύτατο πρόβλημα και σε πολλές περιπτώσεις καταγράφονται αρνήσεις διορισμών και μεταθέσεων εξαιτίας αυτής της κατάστασης.

Μπορεί το πρόβλημα της στέγασης να είναι το πιο ορατό από τις συνέπειες των υπερβολών της βραχυχρόνιας μίσθωσης εντούτοις δεν είναι το μόνο. Ήδη σε πολλές συνοικίες της Αθήνας οι μόνιμοι κάτοικοι εκφράζουν με κάθε ευκαιρία τη δυσφορία τους για το γεγονός ότι η περιοχή τους έχει χάσει τη φυσιογνωμία της και την ταυτότητά της. Ολόκληρες γειτονιές μοιάζουν πλέον με τουριστικά πάρκα, τα παραδοσιακά καταστήματα των γειτονιών κλείνουν και στη θέση τους ξεφυτρώνουν πλυντήρια ρούχων και γραφεία ενοικιάσεως πατινιών. Οι κάτοικοι νιώθουν άγνωστοι μεταξύ αγνώστων, γεγονός που δημιουργεί εύλογη ανασφάλεια, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που ταλαιπωρούνται από θορύβους και ηχορύπανση. Γι’ αυτό και παρατηρείται ήδη «κύμα φυγής» μονίμων κατοίκων από τις περιοχές αυτές, σε αναζήτηση μιας καλύτερης και πιο ασφαλούς καθημερινότητας. 

Σημαντικό επίσης είναι και το πρόβλημα της καθαριότητας. Οι ξεχειλισμένοι κάδοι, είναι μια νέα καθημερινότητα που διαπιστώνεται εμπειρικά, αλλά και μέσα από τη μελέτη της Grant Thornton που τεκμηριώνει πως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις συνεπάγονται μεγαλύτερο παραγόμενο όγκο απορριμμάτων ανά επισκέπτη (+20%) σε σύγκριση με τους μακροχρόνιους ενοίκους.

Αυτή τη δύσκολη πραγματικότητα προσπαθεί να αναδείξει  το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΞΕΕ) με την πρωτοβουλία «Μιλάμε για τη ζωή μας», η οποία  βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες εβδομάδες. Βασικό χαρακτηριστικό της πρωτοβουλίας είναι ότι οι ίδιοι οι πολίτες παίρνουν το λόγο προκειμένου να αφηγηθούν μέσα από την πλατφόρμα milamegiatizoimas.gr  τα προσωπικά βιώματά τους, τις αγωνίες και τις ανησυχίες τους από την ανεξέλεγκτη επέκταση του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Κύκλοι του ΞΕΕ επισημαίνουν πως η βραχυχρόνια μίσθωση ήρθε για να μείνει κι αποτελεί πλέον  μέρος της τουριστικής οικονομίας. Κανείς δεν λέει πως πρέπει να καταργηθεί όπως και κανένας δεν αμφισβητεί το δικαίωμα του απλού ιδιώτη να νοικιάζει με κανόνες το ακίνητό του και να ενισχύει το εισόδημά του.

Από αυτό όμως μέχρι το να φτάνουμε στο σημείο  να μετατρέπονται από εταιρίες ολόκληρες πολυκατοικίες σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης,  η απόσταση είναι τεράστια. Αν μια πολυκατοικία λειτουργεί ουσιαστικά ως τουριστικό κατάλυμα θα πρέπει να τηρεί και όλες τις προδιαγραφές ποιότητας ενός τουριστικού καταλύματος, διότι έτσι διασφαλίζονται και τα δικαιώματα του επισκέπτη – καταναλωτή και προστατεύεται η τουριστική εικόνα της χώρας.  «Τα σπίτια πρέπει να είναι σπίτια  και τα καταλύματα να είναι καταλύματα» σημειώνει χαρακτηριστικά η πλευρά των ξενοδόχων.

Η πρωτοβουλία του ΞΕΕ πυροδότησε ήδη συζητήσεις στην πλευρά των διαχειριστών ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, οι οποίοι σύμφωνα με πληροφορίες οργανώνουν τα αντεπιχειρήματά τους για δημόσια παρέμβαση.

Το θέμα έχει ανοίξει για τα καλά και θα παραμείνει ανοιχτό μέχρι να βρεθεί από την Πολιτεία η «χρυσή τομή» ανάμεσα στην ορθολογική ανάπτυξη νέων μορφών καταλυμάτων και στην ισορροπία στην καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών.