- Η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι οι συμφωνίες φυσικού αερίου με τη Ρωσία είχαν στόχο τη διατήρηση της ειρηνικής σχέσης και τη στήριξη των γερμανικών επιχειρήσεων, υποστηρίζοντας ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα είχε ξεκινήσει νωρίτερα αν είχε επιτραπεί η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ το 2008.
- Αν και η Μέρκελ υπερασπίστηκε την πολιτική της απέναντι στη Ρωσία, ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι την κατηγόρησε για «λάθος υπολογισμό» που ενθάρρυνε τη Ρωσία, ενώ η πρώην καγκελάριος εξέφρασε ανησυχία για τις πυρηνικές απειλές του Πούτιν.
- Το άρθρο αναδεικνύει την κριτική που δέχεται η Μέρκελ για τη διαχείριση κρίσεων κατά τη διάρκεια της θητείας της και τις επιπτώσεις των πολιτικών της στις σχέσεις Γερμανίας-Ρωσίας, καθώς και τις τρέχουσες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
Η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε στο BBC ότι οι συμφωνίες φυσικού αερίου που έκανε με τη Ρωσία είχαν σκοπό να βοηθήσουν τις γερμανικές επιχειρήσεις και να διατηρήσουν την ειρήνη με τη Μόσχα. Επέμεινε επίσης ότι ο πόλεμος με την Ουκρανία θα είχε ξεκινήσει νωρίτερα αν δεν είχε εμποδίσει την είσοδο του Κιέβου στο ΝΑΤΟ το 2008.
Η Άνγκελα Μέρκελ ηγήθηκε της Γερμανίας για 16 χρόνια. Ήταν στην εξουσία κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, της μεταναστευτικής κρίσης του 2015 και της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2014.
Ήταν πολύ μαλακή με τη Μόσχα; Πολύ αργή για να βοηθήσει το Κίεβο; Αν δεν είχε εμποδίσει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ το 2008, θα υπήρχε τώρα πόλεμος εκεί;
Μιλώντας στο BBC στο Βερολίνο, η κ. Μέρκελ υπερασπίστηκε σθεναρά τη θητεία της. Ανέφερε πως πιστεύει πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα είχε ξεκινήσει νωρίτερα και πιθανότατα θα ήταν χειρότερος, αν το Κίεβο είχε ξεκινήσει την πορεία προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ το 2008.
«Θα είχαμε δει στρατιωτική σύγκρουση ακόμη νωρίτερα. Ήταν απολύτως σαφές σε μένα ότι ο πρόεδρος Πούτιν δεν θα έμενε άπραγος και θα παρακολουθούσε την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Και τότε, η Ουκρανία ως χώρα σίγουρα δεν θα ήταν τόσο προετοιμασμένη όσο ήταν τον Φεβρουάριο του 2022».
Ωστόσο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι διαφωνεί. Χαρακτηρίζει την απόφαση της κα Μέρκελ για το ΝΑΤΟ, που υποστηρίχθηκε από τον τότε Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, ως σαφή «λάθος υπολογισμό» που ενθάρρυνε τη Ρωσία.
Σε μια σπάνια συνέντευξη από τότε που αποχώρησε από την πολιτική πριν από τρία χρόνια, η κα Μέρκελ εξέφρασε την ανησυχία της για τις νέες απειλές του Βλαντιμίρ Πούτιν για χρήση πυρηνικών όπλων.
«Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψουμε τη χρήση πυρηνικών όπλων», υποφγράμμισε η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας.
«Ευτυχώς, η Κίνα μίλησε επίσης γι’ αυτό πριν από λίγο καιρό. Δεν πρέπει να μας παραλύει ο φόβος, αλλά πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη, ή μαζί με τις ΗΠΑ, μία από τις δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις στον κόσμο.
Οι δυνατότητες είναι τρομακτικές».
Παρά το γεγονός ότι απολάμβανε υψηλά ποσοστά δημοτικότητας κατά το μεγαλύτερο μέρος της θητείας της, η κα Μέρκελ βρίσκεται τώρα σε άμυνα, αναφέρει το δημοσίευμα το BBC.
Μόλις δημοσίευσε τα απομνημονεύματά της, Freedom. Και η χρονική συγκυρία είναι ενδιαφέρουσα.
Λέει ότι έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να εξασφαλίσει ειρηνικά μέσα συνεργασίας με τη Ρωσία.
Στην πραγματικότητα, ο κ. Πούτιν ξεκίνησε την πλήρους κλίμακας εισβολή του στην Ουκρανία μόλις λίγους μήνες αφότου έφυγε από το αξίωμά της.
Αυτό προκάλεσε μια ενδελεχή επανεξέταση των ενεργειακών πολιτικών στην Ευρώπη, της διπλωματίας με τη Ρωσία, αλλά και των μεταναστευτικών πολιτικών που είχαν γίνει κανόνας υπό την Μέρκελ.
Στο τιμόνι της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης, ήταν, όπως ανέφερε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι, ο de facto ηγέτης της Ευρώπης – «το αφεντικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
«Θυμάστε όταν ο [πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ] Χένρι Κίσινγκερ συνήθιζε να λέει «ποιος είναι ο τηλεφωνικός αριθμός της Ευρώπης;» είπε. «Η απάντησή μου ήταν: σαφώς, ο αριθμός του κινητού της Άνγκελα Μέρκελ».
Συμπλήρωσε ότι όταν κρίνουμε την κληρονομιά της Μέρκελ – πάνω στη Ρωσία και όχι μόνο – είναι σημαντικό να θυμόμαστε τα πρότυπα της εποχής.
«Δεν μπορεί κανείς να επιτεθεί στην Άνγκελα για τις σχέσεις με τη Ρωσία», τόνισε. «Το 2005, το 2006 [αυτές] ήταν στόχος όλων στην Ευρώπη, όχι μόνο στόχος της Άνγκελα Μέρκελ».
Υπό την κα Μέρκελ, η Γερμανία και οι ενεργοβόρες μεγάλες βιομηχανίες της έγιναν εξαρτημένες από τη Μόσχα. Η Γερμανία κατασκεύασε δύο αγωγούς φυσικού αερίου που συνδέονται απευθείας με τη Ρωσία. Ο πρόεδρος Ζελένσκι περιέγραψε αυτό το φθηνό φυσικό αέριο ως γεωπολιτικό εργαλείο του Κρεμλίνου.
Η κα Μέρκελ εξήγησε στο BBC ότι είχε δύο κίνητρα με τους αγωγούς: Γερμανικά επιχειρηματικά συμφέροντα αλλά και διατήρηση ειρηνικών δεσμών με τη Ρωσία.
Τα μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη διαφώνησαν έντονα μαζί της.
Ο Πολωνός βουλευτής, Radoslaw Fogiel, δήλωσε ότι τα χρήματα από το γερμανικό φυσικό αέριο γέμισαν το πολεμικό ταμείο της Ρωσίας – που χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση της εισβολής στην Ουκρανία.
Η κα Μέρκελ επέμεινε ότι προσπάθησε να περιορίσει τις ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία χρησιμοποιώντας διπλωματία και διαπραγματεύσεις, οι οποίες – όπως παραδέχθηκε – τελικά απέτυχαν.
Η γερμανική βιομηχανία έχει πληγεί δυσανάλογα από τις κυρώσεις στη ρωσική ενέργεια. Αναγκασμένη να αναζητήσει άλλους προμηθευτές, η χώρα αγοράζει τώρα ακριβό LNG. Οι επιχειρήσεις λένε ότι παραλύουν από το κόστος.
Μια νέα εποχή στις σχέσεις της Ευρώπης με τη Ρωσία ξεκίνησε «δυστυχώς» μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία, είπε η κα Μέρκελ.
Τη Δευτέρα, οι υπουργοί Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Πολωνίας και της Ιταλίας συναντώνται για να συζητήσουν την επιδεινούμενη κατάσταση στα μέτωπα της Ουκρανίας.
Η Μέρκελ, 70 ετών, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με την ανάγκη να υπερασπιστεί την κληρονομιά της και σε άλλους τομείς.
Η μεταναστευτική κρίση του 2015, όταν ως γνωστόν άνοιξε τις πόρτες της Γερμανίας σε πάνω από ένα εκατομμύριο αιτούντες άσυλο, ήταν ίσως η καθοριστική στιγμή της θητείας της.
Κάποιοι την μίσησαν, άλλοι την αποθέωσαν.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα την επαίνεσε ως θαρραλέα και ηθική ηγέτιδα. Αλλά οι επικριτές την κατηγόρησαν ότι έδωσε ζωή στο τότε σχεδόν περιττό ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Τώρα βρίσκεται με άνεση στη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις της γερμανικής κοινής γνώμης, ενόψει των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις αρχές του επόμενου έτους.
Η κύρια πολιτική κραυγή συσπείρωσης του AfD: ένα ισχυρό μήνυμα κατά των μεταναστών.
Η Άνγκελα Μέρκελ παραδέχθηκε ότι το AfD σημείωσε μεγάλα κέρδη, αλλά δεν απολογήθηκε για τις πολιτικές της αποφάσεις.
Όσο για τις προτάσεις ότι οι πολιτικές της το 2015 βοήθησαν να τροφοδοτηθούν αντιμεταναστευτικά και ακροδεξιά κόμματα και αλλού, όπως στην Ολλανδία, την Πολωνία και τη Γαλλία, αφού προσπάθησε να επιβάλει ποσοστώσεις μεταναστών σε όλες τις χώρες της ΕΕ, η κα Μέρκελ είπε ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για όλη την Ευρώπη.
Ο μόνος τρόπος για να καταπολεμηθεί η ακροδεξιά είναι να σταματήσει η παράνομη μετανάστευση, υπογράμμισε.
Κάλεσε τους ηγέτες της Ευρώπης να επενδύσουν περισσότερο στα αφρικανικά έθνη για να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο εκεί, ώστε να μπουν λιγότεροι άνθρωποι στον πειρασμό να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Αλλά με τις οικονομίες της Ευρώπης να είναι υποτονικές και τους ψηφοφόρους να ανησυχούν για το κόστος ζωής, οι κυβερνήσεις λένε ότι δεν υπάρχουν πολλά χρήματα για να διαθέσουν.
Η Άνγκελα Μέρκελ φάνηκε να βάζει πρώτα τη χώρα της και τα οικονομικά της συμφέροντα όταν επρόκειτο να αγοράσει ρωσική ενέργεια ή κατά τη διάρκεια της κρίσης της ευρωζώνης – όταν τα κράτη του Νότου της ΕΕ την κατηγόρησαν ότι τα πίεσε με μέτρα λιτότητας προκειμένου να διασώσει τις γερμανικές τράπεζες και επιχειρήσεις.
Αλλά ακόμη και στην πατρίδα της, τη Γερμανία, την κατηγορούν τώρα ότι απλώς «διαχειρίστηκε» τις διαδοχικές κρίσεις και δεν κατάφερε να προβεί σε εκτεταμένες, ίσως επώδυνες μεταρρυθμίσεις για να διασφαλίσει το μέλλον της χώρας της και της ΕΕ.
Η Γερμανία χαρακτηρίζεται πλέον από ορισμένους ως «ο άρρωστος της Ευρώπης». Η οικονομία της, που κάποτε ήταν μια εξαγωγική δύναμη στην παγκόσμια σκηνή, βρίσκεται λίγο πάνω από την ύφεση.
Οι ψηφοφόροι καταγγέλλουν ότι απέτυχε να επενδύσει στους δρόμους, τους σιδηροδρόμους και την ψηφιοποίηση, υπέρ της διατήρησης ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.
Ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί με τιμωρητικούς δασμούς στις εισαγωγές όταν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο.
Η κα Μέρκελ είχε κάποιες σκέψεις για τους νευρικούς ηγέτες της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν τον Τραμπ.
Η πρώτη θητεία του σημαδεύτηκε από την οργή προς την Ευρώπη, ιδίως τη Γερμανία, για τις χαμηλές αμυντικές δαπάνες και τα εμπορικά ελλείμματα. Αυτές οι γκρίνιες με την Ευρώπη δεν έχουν αλλάξει.
Ποιες είναι οι συμβουλές της Μέρκελ για τον χειρισμό του Τραμπ;
«Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε ποιες είναι οι προτεραιότητές σας, να τις παρουσιάζετε με σαφήνεια και να μην φοβάστε, επειδή ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να είναι πολύ ειλικρινής», επεσήμανε.
«Εκφράζεται πολύ ξεκάθαρα. Και αν το κάνεις αυτό, υπάρχει ένας συγκεκριμένος αμοιβαίος σεβασμός. Αυτή ήταν τουλάχιστον η δική μου εμπειρία».
Αλλά οι ηγέτες της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία, είναι ανήσυχοι – αναμφισβήτητα περισσότερο απ’ ό,τι επί εποχής Άνγκελα Μέρκελ. Οι οικονομίες είναι υποτονικές, οι ψηφοφόροι δυσαρεστημένοι, η παραδοσιακή πολιτική υπό την πίεση της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς, αναφέρει το δημοσίευμα του BBC.
Η Κίνα και η Ρωσία είναι πιο αισιόδοξες, η Δύση πιο αδύναμη στην παγκόσμια σκηνή. Οι πόλεμοι καίνε στη Μέση Ανατολή και στην Ευρώπη, με τον Ντόναλντ Τραμπ να φαίνεται ότι ενδιαφέρεται λιγότερο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Ίσως γι’ αυτό η Άνγκελα Μέρκελ είπε ότι, αυτές τις μέρες, όταν οι παγκόσμιοι ηγέτες που γνωρίζει καλά την καλούν για συμβουλές, ανταποκρίνεται ευχαρίστως. Αλλά όταν ρωτήθηκε αν της λείπει όλη αυτή η εξουσία και η πολιτική, η γρήγορη απάντησή της ήταν: «Όχι, καθόλου».
Πηγή: BBC
