Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προετοιμάζει αναθεώρηση της οδηγίας για οχήματα στο τέλος κύκλου ζωής, με πρωτοποριακή πρόταση να χαρακτηρίζει το ανθρακόνημα ως επιβλαβές υλικό παγκοσμίως. Η κίνηση αυτή αφορά υλικά όπως ο μόλυβδος, ο υδράργυρος και το κάδμιο, που μέχρι τώρα επιτρέπονταν στη βιομηχανία αυτοκινήτων μέσω εξαιρέσεων.
Το ανθρακόνημα είναι ένα ελαφρύ και ισχυρό υλικό που χρησιμοποιείται σε αυτοκίνητα, αεροπλάνα και ανεμογεννήτριες. Παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα όπως χαμηλό βάρος, υψηλή αντοχή, καλύτερη οδική συμπεριφορά και αποτελεσματικότερη προστασία σε συγκρούσεις, ενώ δεν διαβρώνεται όπως τα μέταλλα.
Πιο αναλυτικά:
Υλικά όπως ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, το κάδμιο και το εξασθενές χρώμιο έχουν εδώ και καιρό χαρακτηριστεί ως επικίνδυνα από την EE. Ωστόσο, εξακολουθούν να επιτρέπονται στη βιομηχανία του αυτοκινήτου μέσω εξαιρέσεων που δεν ισχύουν για άλλα καταναλωτικά προϊόντα.
Τώρα, όμως, ένα ακόμη υλικό βρίσκεται στο στόχαστρο. Tο ανθρακόνημα. Σύμφωνα με νέο ρεπορτάζ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ολοκλήρωσε πρόσφατα ένα προσχέδιο αναθεώρησης της οδηγίας για τα οχήματα που βρίσκονται στο τέλος κύκλου ζωής τους, το οποίο ρυθμίζει την αποσυναρμολόγηση και ανακύκλωση των αυτοκινήτων και στοχεύει στην περιβαλλοντική τους βιωσιμότητα. Και όπως μαθαίνουμε, για πρώτη φορά παγκοσμίως, το ανθρακόνημα χαρακτηρίζεται ως επιβλαβές υλικό.
Για πρώτη φορά παγκοσμίως, το ανθρακόνημα χαρακτηρίζεται ως επιβλαβές υλικό από την ΕΕ
Πρόκειται για ένα υλικό που χρησιμοποιείται ευρέως στη στα αεροπλάνα, τις ανεμογεννήτριες αλλά και τα αυτοκίνητα. Καταρχάς, είναι εξαιρετικά ελαφρύ – πολύ ελαφρύτερο από το ατσάλι και το αλουμίνιο, με ό,τι θετικό συνεπάγεται στον τομέα της αποδοτικότητας (ιδίως στα σημερινά ηλεκτρικά αυτοκίνητα) και της οδικής συμπεριφοράς.
Επιπλέον, το ανθρακόνημα είναι αρκετά ανθεκτικό και ισχυρό. Παρά το γεγονός ότι είναι ελαφρύ, είναι πιο δυνατό από το ατσάλι, καθιστώντας το έτσι ιδανικό για την κατασκευή ασφαλών και στιβαρών αυτοκινήτων. Αυτή ακριβώς η αντοχή σε συνδυασμό με το χαμηλότερο βάρος, προσφέρει πιο αποτελεσματική προστασία σε περίπτωση σύγκρουσης. Πέραν τούτων το είναι πιο ανθεκτικό στη διάβρωση μιας και δεν σκουριάζει όπως το μέταλλο.
Η παγκόσμια αγορά του ανθρακονήματος αποτιμήθηκε στα 5,48 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024 και αναμένεται να αυξηθεί με ετήσιο ρυθμό 11%, φτάνοντας τα 17,08 δισεκατομμύρια μέχρι το 2035, σύμφωνα με την αμερικανική ερευνητική εταιρεία Roots Analysis. Αυτή τη στιγμή, η αυτοκινητοβιομηχανία αντιπροσωπεύει το 10% έως 20% της συνολικής χρήσης του υλικού, και το ποσοστό αυτό προβλέπεται να αυξηθεί δραστικά καθώς οι κατασκευαστές επιδιώκουν να μειώσουν το βάρος των ηλεκτρικών τους μοντέλων.
Γιατί όμως η ΕΕ το θεωρεί επικίνδυνο; Όταν το ανθρακόνημα απορρίπτεται (σε περίπτωση που ένα αυτοκίνητο σταματήσει να λειτουργεί), οι ίνες του μπορεί να διασκορπιστούν στον αέρα. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα και τις βλεννογόνους των ανθρώπων.
Όπως επισημαίνει η Nikkei Asia, οι μεγαλύτεροι χαμένοι σε περίπτωση εφαρμογής της απαγόρευσης θα είναι τρεις ιαπωνικές εταιρείες: η Toray Industries, η Teijin και η Mitsubishi Chemical, οι οποίες κατέχουν το 54% της παγκόσμιας αγοράς ανθρακονήματος. Για την Toray, τα αυτοκίνητα αποτελούν τον τρίτο μεγαλύτερο τομέα δραστηριότητας μετά την αεροναυπηγική και την αιολική ενέργεια – και το 50% των πωλήσεών της στον τομέα αυτό πραγματοποιείται στην Ευρώπη.
Εκτός από τα EV, πολλές μάρκες χρησιμοποιούν ανθρακόνημα και σε μοντέλα με θερμικούς κινητήρες. Η McLaren για παράδειγμα κατασκευάζει ολόκληρο το πλαίσιο μερικών μοντέλων της ανθρακόνημα.
Αν η απαγόρευση περάσει στην Ευρώπη, κάτι που μόνο δεδομένο δεν μπορεί να θεωρηθεί, μοιάζει απίθανο να τεθεί σε ισχύ πριν από το 2029.