Οι Έλληνες επενδυτές στον τομέα της πράσινης ενέργειας αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις λόγω του φαινομένου του κανιβαλισμού, όπου η αύξηση των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων μειώνει την οικονομική τους βιωσιμότητα. Η αποθήκευση ενέργειας προσφέρει λύσεις, αλλά και αυτή πλήττεται από την ίδια τάση, καθώς η διαφορά τιμής μεταξύ ημερήσιας και νυχτερινής κατανάλωσης συρρικνώνεται.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) εξετάζει τη δυνατότητα διμερών συμβολαίων μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών για τη διασφάλιση εσόδων, ενώ προτάσεις για κρατικές εγγυήσεις παραμένουν ανεκμετάλλευτες. Ο καθηγητής Παντελής Κάπρος προειδοποιεί ότι χωρίς στήριξη, οι επενδύσεις στον τομέα κινδυνεύουν να αποτύχουν.
Πιο αναλυτικά:
Ένα δύσκολο γρίφο καλείται να λύσει στο εξής το ΥΠΕΝ για τον κλάδο της πράσινης ενέργειας, δηλαδή τους επενδυτές στις ΑΠΕ και την αποθήκευση.
Το βασικότερο πρόβλημα είναι ο λεγόμενος κανιβαλισμός, δηλαδή ότι όσο ενισχύεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, τόσο μειώνεται η οικονομική βιωσιμότητά τους. Πλέον, η αποθήκευση ενέργειας έρχεται να δώσει λύση στο πρόβλημα της χαμένης πράσινης παραγωγής τα μεσημέρια, όμως έχει και εκείνη να αντιμετωπίσει το ίδιο πρόβλημα. Όσο θα εγκαθίστανται μονάδες αποθήκευσης στη χώρα μας, τόσο θα μειώνονται τα έσοδα που αποκομίζουν από την αγορά ηλεκτρισμού. Ο λόγος είναι απλός: Η διαφορά τιμής ανάμεσα στο μεσημέρι και το βράδυ, στην οποία βασίζονται για να αποκομίσουν κέρδη, θα μειώνεται διαρκώς. Όταν πέσει κάτω από ένα σημείο αυτή η διαφορά, τότε οι επενδύσεις γίνονται πλέον ασύμφορες.
Ως αποτέλεσμα, φτάνουμε σε ένα παράδοξο: Ότι περισσότερη αποθήκευση γιατρεύει τα φωτοβολταϊκά, αλλά βλάπτει την ίδια και αντιστρόφως περισσότερα φωτοβολταϊκά γιατρεύουν την αποθήκευση, αλλά βλάπτουν τον εαυτό τους.
Η λύση για το δίλημμα είναι το να εξασφαλιστούν έσοδα για τα έργα εκτός της αγοράς ηλεκτρισμού. Όμως, καθώς το ΥΠΕΝ δεν είναι διατεθειμένο να προσφέρει πλέον επιδοτήσεις, μόνη επιλογή που απομένει είναι τα λεγόμενα διμερή συμβόλαια. Παραγωγοί και καταναλωτές συνάπτουν μεταξύ τους συμφωνίες για προκαθορισμένες ποσότητες και συγκεκριμένη τιμή σε βάθος χρόνου αρκετών ετών.
Πάντως, η ανάπτυξη των διμερών συμβολαίων ακόμα υστερεί στη χώρα μας, γεγονός που έθιξαν οι παραγωγοί και οι βιομηχανίες σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε χθες. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ένα περίπλοκο εργαλείο με υψηλό τεχνικό και νομικό κόστος.
Μια δεύτερη ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι είναι να προσφέρει το κράτος εγγυήσεις για τα έργα, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει.
Ο καθηγητής του ΕΜΠ, Παντελής Κάπρος, που είναι επικεφαλής του εργαστηρίου που αναπτύσσει τα υπολογιστικά μοντέλα της Ε.Ε. στην ενέργεια, προειδοποίησε λέγοντας τα εξής:
«Αν δεν υπάρξει σοβαρό πρόγραμμα στήριξης του πράσινου χαρτοφυλακίου με εγγυήσεις, και όχι με επιδότηση, τότε θα πέσει έξω και θα έχουμε ανατροπές στις επενδύσεις».
