Με αφορμή τη στυγερή δολοφονία στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής στο Δαφνί τα ξημερώματα της περασμένης Τετάρτης (19.02.25), ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος τοποθετήθηκε για την κατάσταση της ψυχιατροδικαστικής περίθαλψης στη χώρα.

Συγκεκριμένα, ο υφυπουργός Υγείας με μία μακροσκελή ανακοίνωσή του για τη δολοφονία στο Δαφνί, τόνισε ότι τα εγκλήματα από ψυχικά ασθενείς είναι πιο σπάνια σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, ενώ οι υποτροπές ατόμων υπό θεραπεία είναι ακόμα πιο σπάνιες.

Ο Υφυπουργός παραδέχτηκε ότι η εκπαίδευση στην ψυχιατροδικαστική είναι ανεπαρκής, καθώς προβλέπεται τρίμηνη εξειδίκευση, η οποία όμως δεν εφαρμόζεται σωστά λόγω έλλειψης ειδικών δομών.

Για τον λόγο αυτό, σχεδιάζεται:

• Εκπαίδευση ειδικευόμενων ψυχιάτρων στις φυλακές, σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
• Δημιουργία ειδικού εκπαιδευτικού προγράμματος για όλους τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας.

Παράλληλα, από τις αρχές Φεβρουαρίου 2025 τέθηκε σε λειτουργία το Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), που στοχεύει στον εκσυγχρονισμό των ψυχιατρικών κλινικών, στην πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού και στη δημιουργία νέων μονάδων ψυχιατροδικαστικής φροντίδας.

Στο πλαίσιο αυτής της μεταρρύθμισης, προγραμματίζεται επίσης:

• Αύξηση των διαθέσιμων κλινών στις Πολυδύναμες Νοσηλευτικές Μονάδες και τις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων.
• Δημιουργία ενιαίας Ψυχιατροδικαστικής Υπηρεσίας, που θα επιβλέπει και θα συντονίζει τη θεραπεία, την εκπαίδευση και τις πραγματογνωμοσύνες.

«Μετά από δεκαετίες, η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση προχωρά επιτέλους στην ουσιαστική της υλοποίηση», αναφέρει ο κ. Βαρτζόπουλος, τονίζοντας τη σημασία της οργανωμένης και ασφαλούς αντιμετώπισης των ψυχικά ασθενών που εμπλέκονται στη δικαιοσύνη.

Διαβάστε αναλυτικά την ανακοίνωση του υφυπορυγού Υγείας, Δημήτρη Βαρτζόπουλου
Με αφορμή το έγκλημα, που διαπράχθηκε την 19/2 στην Πολυδύναμη Νοσηλευτική Μοναδα Ψυχικής Υγείας Αττικής (τέως ΨΝΑ) από ασθενή νοσηλευόμενο εκεί βάσει του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικος, ο υφυπουργός Υγείας κ. Δημ. Βαρτζόπουλος δήλωσε τα εξής σχετικώς με την αντιμετώπιση των ψυχιατροδικαστικών περιστατικών στην χώρα:

Κατ´ αρχήν και προς αποφυγή οιουδήποτε στιγματισμού θα πρέπει, να λεχθεί, ότι εγκλήματα κατά της ζωής διαπράττονται από ψυχικώς πάσχοντες σπανιότερα από ό,τι από τον γενικό πληθυσμό. Υποτροπές μάλιστα από ασθενείς υπό θεραπεία είναι σπάνιες.

Οι ασθενείς με ψυχικές νόσους, που έχουν διαπράξει έγκλημα, διακρίνονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με την ικανότητα τους καταλογισμού, δηλαδή την ικανότητα να αντιλαμβάνονται το άδικο της πράξης τους και να ενεργούν σύμφωνα με την αντίληψη αυτή.

Παραβατικοί ψυχιατρικοί ασθενείς με ικανότητα καταλογισμού, δηλαδή με ακέραια ή μειωμένη υπευθυνότητα για τις πράξεις τους, νοσηλεύονται ως ποινικοί κρατούμενοι στην ειδική ψυχιατρική νοσηλευτική μονάδα του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κορυδαλλού. Αυτή, από την 1η Φεβρουαρίου 2025, με την εφαρμογή του Νόμου 5129/24, λειτουργεί πλέον ως σύγχρονη ψυχιατροδικαστική μονάδα τεσσάρων κλινικών, με ειδική επιστημονική διεύθυνση και έξι ,εμπείρους στην ψυχιατροδικαστική, ψυχιάτρους, που θα αυξηθούν σύντομα σε εννέα, υπό την ευθύνη του 2ου Περιφερειακού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας. Ήδη ανακοινώσαμε, σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, την δημιουργία νοσηλευτικής μονάδος γυναικών στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Ελαιώνα Θηβών και θα ακολουθήσει το ταχύτερον δυνατόν και ειδική νοσηλευτική μονάδα για ανήλικους στα ΣΚ Αυλώνα είτε Βόλου.

Όταν το δικαστήριο (κατόπιν ειδικής πραγματογνωμοσύνης) κρίνει, ότι ο δράστης στερείται ικανότητος καταλογισμού, τότε παύει κάθε ποινική δίωξη εναντίον του (αρθ 34 ΠΚ), θεωρείται δηλαδή απλώς ασθενής, και εφαρμόζονται τα συνήθη θεραπευτικά μέτρα ( αρθ 69 ΠΚ), όπως ορίζει ο νόμος, είτε σε ειδικά τμήματα «ακαταλόγιστων» (όπως στο τέως ΨΝΘ ), είτε στις συνήθεις ψυχιατρικές κλινικές των πολυδυνάμων ψυχιατρικών μονάδων (τέως ΨΝΑ και «Δρομοκαΐτειο») και των γενικών νοσοκομείων. Οι διεθνείς συμβάσεις προστασίας των δικαιωμάτων των ασθενών είναι σαφέστατες επ´ αυτού.

Βεβαίως εν προκειμένω τα περιστατικά αυτά χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση, δηλαδή εξειδικευμένη εκπαίδευση του ιατρικού προσωπικού. Αυτό στην χώρα μας προβλέπεται μεν (τρίμηνη εκπαίδευση στην Ψυχιατροδικαστική κατά την λήψη της ειδικότητας) αλλά δυστυχώς δεν υλοποιείται στον βαθμό, που θα έπρεπε, λόγω ελλείψεως επαρκών ειδικών θεραπευτικών κέντρων. Τέτοια εκπαίδευση προσφέρουν σήμερα μόνον οι πανεπιστημιακές ψυχιατρικές κλινικές της χώρας και το ειδικό τμήμα «ακαταλογίστων» περιστατικών στο τέως Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης (που και αυτό βέβαια έχει τον συνήθη χαρακτήρα μιας κοινής ψυχιατρικής κλινικής).

Για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την ανάγκη εκπαιδεύσεως των ιατρών, ήδη οργανώνουμε, σε άμεση συνέργεια με την Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, την εκπαίδευση ειδικευόμενων ψυχιάτρων στα Σωφρονιστικά Καταστήματα όλης της χώρας. Για την εξίσου απαραίτητη εκπαίδευση όλων των λειτουργών υπηρεσιών ψυχικής υγείας ενηλίκων και ανηλίκων ωριμάζουμε προς προκήρυξη ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην Ψυχιατροδικαστική.

Η δημιουργία του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, που λειτουργεί πλέον εδώ και μερικές εβδομάδες από τις αρχές Φεβρουαρίου 2025, θα αλλάξει ουσιαστικά και ριζικά τον τρόπο περίθαλψης αυτών των ασθενών. Η μεταρρύθμιση δίνει επιτέλους, ύστερα από δεκαετίες, την δυνατότητα πλήρους εκσυγχρονισμού των παλαιών ψυχιατρείων, την πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού, και την δημιουργία κλινικών μέσης νοσηλείας με ψυχιατροδικαστικά τμήματα, όπως και ειδικών ψυχογηριατρικών μονάδων. Μια ανάγκη, που αποτέλεσε εκ των βασικών αιτιών νομοθέτησης του Ν. 5129/24.

Τούτο προγραμματίζεται σε συνδυασμό με μεγάλη αύξηση των διαθεσίμων κλινών στΙς Πολυδύναμες Νοσηλευτικές Μονάδες του ΕΔΥΨΥ, αλλά και, όπου είναι δυνατόν, στις ψυχιατρικές κλινικές των Γενικών Νοσοκομείων. Εν προκειμένω ήδη έχει συμφωνηθεί η ανάθεση στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος των αντίστοιχων μελετών και ενεργειών τη χρήσει χρηματοδοτικών εργαλείων εκ των ΠΕΠ του ΕΣΠΑ αλλά και του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης του Υπουργείου Υγείας. Συμπληρωματικά προετοιμάζεται η δημιουργία ενιαίας «Ψυχιατροδικαστικής Υπηρεσίας», ενός Νομικού Προσώπου, που θα αξιολογεί, εποπτεύει και τυποποιεί τις αντίστοιχες ειδικές υπηρεσίες θεραπείας, εκπαίδευσης και πραγματογνωμοσυνών.

Τρεις δεκαετίες μετά την έναρξη της η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, και σε αυτόν τον εξαιρετικά ευαίσθητο τομέα της Ψυχιατροδικαστικής, εισέρχεται στην φάση της ουσιαστικής υλοποίησης.

Πηγή: Iatropedia.gr