Οι Μηλιές είναι από τα πιο γραφικά και ιστορικά χωριά του Πηλίου. Το παραδοσιακό χωριό βρίσκεται χτισμένο σε υψόμετρο 360 μέτρων στις νότιες πλαγιές Πηλίου, σε μια περιοχή κατάφυτη από πλατάνια και ελιές, ενώ απέχει 28 χλμ. ανατολικά από τον Βόλο και 21 χλμ. νοτιοανατολικά από την Αργαλαστή (έδρα του δήμου).

Το χωριό είναι γνωστό για την πλούσια ιστορία του και την πολιτιστική του κληρονομιά. Στην περιοχή υπάρχουν γραφικά καλντερίμια και πετρόκτιστα σπίτια που αποτελούν εξαιρετικά δείγματα της πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής.

Οι Μηλιές αποτελούν ιδανικό προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου για όσους αναζητούν στιγμές χαλάρωσης μέσα στην φύση, μακριά από την πολύβουη πρωτεύουσα.

Σύμφωνα με την παράδοση, το χωριό ιδρύθηκε από κατοίκους του χωριού Μηλιές Ευβοίας, οι οποίοι έφυγαν από εκεί για να γλιτώσουν από επιθέσεις πειρατών. Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, και η θέση του χωριού είναι τέτοια ώστε να μη βλέπει τη θάλασσα, και φυσικά να μη φαίνεται το χωριό από τη θάλασσα.

Ένα από τα διάσημα αξιοθέατα του μαγευτικού οικισμού αποτελεί η Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών που είναι μία από τις παλαιότερες βιβλιοθήκες στον ελλαδικό χώρο.

Η Βιβλιοθήκη Μηλεών ιδρύθηκε το 1814 με την μορφή Σχολής από τρεις σπουδαίες προσωπικότητες του πνεύματος και των γραμμάτων και υπέρμαχους του Διαφωτισμού: τον Άνθιμο Γαζή, τον Γρηγόριο Κωνσταντά και τον Δανιήλ Φιλιππίδη. Οι ιδρυτές της, τής έδωσαν το όνομα «Ψυχής Άκος», που σημαίνει θεραπεία ψυχής. Αρχικός σκοπός των ιδρυτών της Σχολής ήταν να δημιουργήσουν μία Ακαδημία, κάτι σαν πανεπιστήμιο, αλλά οι οθωμανικές αρχές αρνήθηκαν να δώσουν άδεια για κάτι τέτοιο.

Η Σχολή ολοκληρώθηκε το 1817, με την οικονομική συνδρομή των δύο πρώτων ιδρυτών, οι οποίοι πρόσφεραν για τον σκοπό αυτό 500 χρυσά φλουριά ολλανδικά, αλλά και την συνεισφορά πολλών άλλων κατοίκων του Πηλίου. Ο Γαζής πρόσφερε στην Σχολή και την προσωπική του βιβλιοθήκη. Η Σχολή εμπλουτίστηκε επίσης με πλούσιο για την εποχή εποπτικό υλικό, όπως επιστημονικά όργανα, χάρτες, κ.ά.

Ωστόσο, όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, η Σχολή διέκοψε την λειτουργία της, δεδομένου ότι οι ιδρυτές της ήταν μεταξύ των πρωτεργατών της Επανάστασης. 

Η Σχολή επαναλειτούργησε το 1834 με την φροντίδα του Γρηγορίου Κωνσταντά. Όταν πέθανε ο Κωνσταντάς το 1844, η Σχολή έκλεισε οριστικά.

Το 1928, με δωρεά της Μηλιώτισσας, Κρυσταλλίας Οικονομάκη, χτίστηκε κοντά στην πλατεία του χωριού η σημερινή Βιβλιοθήκη για να στεγάσει τα διασωθέντα βιβλία και όργανα της Σχολής. Ωστόσο, το 1943, όταν οι Γερμανοί πυρπόλησαν τις Μηλιές, το μεγαλύτερο μέρος από την συλλογή βιβλίων της Σχολής καταστράφηκε. Έτσι σήμερα στο Ιστορικό Τμήμα της Βιβλιοθήκης σώζονται περίπου 1.700 τίτλοι (3.000 τόμοι) διαφόρων ιστορικών εντύπων που έχουν τυπωθεί από το 1497 έως το 1899, καθώς και πολλά χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 10ο έως τον 18ο αι. μ.Χ.

Η Βιβλιοθήκη Μηλεών έγινε δημόσια το 1955 και το 1973 απέκτησε και έναν ακόμη όροφο. Το Δανειστικό Τμήμα της περιλαμβάνει περίπου 13.000 τίτλους βιβλίων και περιοδικών και εμπλουτίζεται συνεχώς. 

Στο χωριό υπάρχει και η εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, η οποία εντυπωσιάζει με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της. Η συγκεκριμένη εκκλησία ανακαινίστηκε το 1741, ενώ είναι άγνωστο το πότε χτίστηκε πρώτη φορά και από ποιόν. Σύμφωνα με την παράδοση, η αγιογράφησή της έχει γίνει από Αγιορείτη μοναχό, ενώ το ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο από ξύλο φλαμουριάς τέμπλο της έχει κατασκευαστεί από Ηπειρώτες. 

Από αρχιτεκτονικής πλευράς, ο ναός θυμίζει ένα απλό σπίτι και όχι εκκλησία. Η ερμηνεία που δίδεται είναι ότι οι Μηλιώτες και οι κτίστες που κατασκεύασαν τον ναό, ήθελαν να τον κρύψουν, ώστε να μην αποτελεί στόχο κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, γι΄ αυτό και αρχικά, δεν υπήρχαν ούτε καμπαναριό, ούτε εξωτερικά θρησκευτικά σύμβολα. Εκτός αυτού, όμως, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η εκκλησία είναι χτισμένη έτσι, ώστε ο κάθε ήχος μέσα σ’ αυτήν να μην ακούγεται έξω.

Παράλληλα, αίσθηση προκαλεί και το γεγονός ότι στο πρόναο υπάρχουν ζωγραφιές που αντιστοιχούν στο ζωδιακό κύκλο και αναφέρονται ως «ο τροχός του χρόνου» ή «rota fortunae», δηλαδή «τροχός της τύχης». Πρόκειται για μία παράσταση, η οποία δεν συναντάται σε Ορθόδοξους ναούς και στην εκκλησία επιγράφεται ως «Ο Μάταιος Βίος του Πλάνου Κόσμου». Η ζωγραφιά περιλαμβάνει τρεις ομόκεντρους κύκλους, που στο κέντρο τους απεικονίζεται ο Μάταιος Κόσμος με τη μορφή εστεμμένου βασιλιά σε θρόνο.

Ο ξακουστός «Μουτζούρης», το τρένο του Πηλίου

Στις Μηλιές καταλήγει ένας σιδηρόδρομος που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, από τον πατέρα του διάσημου υπερρεαλιστή ζωγράφου Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, τον Εβαρίστο ντε Κίρικο, συνδέοντας το εμποροβιομηχανικό κέντρο του Βόλου, με την εύφορη και πλούσια περιοχή του δυτικού Πηλίου.

Ο θρυλικός «Μουτζούρης», όπως λεγόταν το τρένο του Πηλίου, για να δηλώσει την ατμοκίνηση και τον καπνό που άφηνε στο πέρασμά του, διασχίζει μια διαδρομή συνολικού μήκους 15 χιλιομέτρων από τα Άνω Λεχώνια μέχρι τις Μηλιές.

Το 1985 το τρένο του Πηλίου χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο ιστορικό μνημείο. Το 1996 και μετά από μία σειρά επισκευών, τέθηκε ξανά σε λειτουργία. 

Ο «Μουτζούρης», που αντικαταστάθηκε από μία ντιζελομηχανή το 2010, προσφέρει στον επιβάτη την ευκαιρία να απολαύσει τη μοναδική φυσική ομορφιά του τοπίου και τις περίτεχνες αρχιτεκτονικές κατασκευές, από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο.

Η οργιώδης βλάστηση, η θέα στον Παγασητικό, οι μικρές σήραγγες, η σιδερένια γέφυρα του Ντε Κίρικο καθώς και η λίθινη πεντάτοξη γέφυρα Καλόρεμα, στην περιοχή του Μαλακίου, αποτελούν τα βασικά στοιχεία για μια από τις ωραιότερες διαδρομές στην Ευρώπη.

Στις Μηλιές θα βρείτε επίσης ταβέρνες που σερβίρουν παραδοσιακές συνταγές του Πηλίου, όπως σπετζοφάι και αγριογούρουνο στιφάδο, ενώ δεν θα πρέπει να αμελήσετε να δοκιμάσετε γλυκά κουταλιού.