Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) ακύρωσε την Κοινή Υπουργική Απόφαση που χαρακτήριζε την Τουρκία ως ασφαλή χώρα για αιτούντες άσυλο από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία.
Η απόφαση, που ελήφθη κατά πλειοψηφία, βασίστηκε στην έλλειψη επαρκούς τεκμηρίωσης για τον χαρακτηρισμό αυτό.
Ως αποτέλεσμα, οι αιτήσεις διεθνούς προστασίας από τις προαναφερθείσες χώρες θα εξετάζονται ατομικά και δεν θα απορρίπτονται ως απαράδεκτες, ενώ οι αιτούντες δεν θα προωθούνται στην Τουρκία.
Πιο αναλυτικά:
Με απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), κρίθηκε, κατά πλειοψηφία, σε κεκλεισμένων των θυρών διάσκεψη, ότι η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που χαρακτηρίζει ασφαλή χώρα την Τουρκία για τους αιτούντες άσυλο ακυρώθηκε.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, «πρέπει να ακυρωθεί η 538595/12.12.2023 κοινή υπουργική απόφαση, κατά το μέρος που αφορά τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας για τους αιτούντες διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία».
To Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε ότι η κοινή υπουργική απόφαση δεν είχε επαρκή τεκμηρίωση για τον χαρακτηρισμό αυτό και προχώρησε κατά πλειοψηφία στην ακύρωσή της.
Για όσο χρονικό διάστημα η Τουρκία δεν δέχεται να επιστρέψουν στο έδαφός της, οι αιτούντες άσυλο, τα αιτήματα όσων έχουν χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία, δεν μπορούν να απορρίπτονται από τις ελληνικές αρχές ως απαράδεκτα αλλά πρέπει να εξετάζονται επί της ουσία τους.
Οι αιτούντες άσυλο από τις πέντε αυτές χώρες, δεν θα προωθούνται πλέον στην Τουρκία, από την οποία πέρασαν στα Ελληνικά σύνορα, αλλά κάθε περίπτωση θα εξετάζεται ατομικά. Έτσι, οι αιτούντες διεθνή προστασία ή θα παραμένουν στη χώρας μας ή θα προωθούνται στην χώρα καταγωγής τους.
Το επίδικο ζήτημα συζητήθηκε ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας στις 7 Φεβρουαρίου 2025.
Τι κρίθηκε στις κεκλεισμένων των θυρών διασκέψεις
Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας στις 27 Φεβρουαρίου 2025, συνήλθε σε διάσκεψη για πέντε υποθέσεις που αφορούσαν αφενός την κατάρτιση εθνικού καταλόγου ασφαλών τρίτων χωρών που περιλαμβάνει την Τουρκία ως ασφαλή τρίτη χώρα για τους αιτούντες διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία και, αφετέρου, αποφάσεις Ανεξάρτητων Αρχών Προσφυγών, με τις οποίες απορρίφθηκαν ως απαράδεκτα αιτήματα για τη χορήγηση διεθνούς προστασίας κατ’ επίκληση του χαρακτηρισμού της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε κατά πλειοψηφία, σύμφωνα με την ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ, Μιχάλη Πικραμένου, ότι «από τα στοιχεία του φακέλου που συνοδεύουν την 538595/12.12.2023 κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου «Καθορισμός τρίτων χωρών που χαρακτηρίζονται ως ασφαλείς και κατάρτιση εθνικού καταλόγου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 91 του ν. 4939/2022 […]» (Β´ 7063) και, ιδίως, από την εισήγηση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου δεν προκύπτει ότι για τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας για τις προαναφερθείσες κατηγορίες αλλοδαπών εκτιμήθηκαν δεόντως τα κριτήρια που τάσσονται στο άρθρο 91 του ν. 4939/2022 (άρθρο 38 της οδηγίας 2013/32/ΕΕ).
Τούτο διότι η εισήγηση με το συνημμένο Παράρτημα περιορίζεται στην παράθεση των κειμένων των διεθνών πηγών που ελήφθησαν υπόψη, χωρίς να αξιολογούνται ειδικώς οι πληροφορίες που περιέχονται στις πηγές σε σχέση με τα τασσόμενα στον νόμο κριτήρια, ώστε να τεκμηριώνεται η συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων για τον χαρακτηρισμό.
Για τον λόγο αυτό το Δικαστήριο έκρινε ότι πρέπει να ακυρωθεί η ανωτέρω 538595/12.12.2023 κοινή υπουργική απόφαση, κατά το μέρος που αφορά τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας για τους αιτούντες διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία».
Επιπλέον, το δικαστήριο αποφάσισε ομόφωνα ότι «πρέπει να ακυρωθούν οι ατομικές αποφάσεις των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, με τις οποίες απορρίφθηκαν τα αιτήματα διεθνούς προστασίας των αιτούντων αλλοδαπών αφγανικής ιθαγένειας, με την αιτιολογία ότι εισήλθαν στην Ελλάδα από την Τουρκία, η οποία είναι ασφαλής τρίτη χώρα.
Τούτο διότι, εφ’ όσον προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η Τουρκία έχει αναστείλει γενικώς την επανεισδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία στο έδαφός της από τον Μάρτιο του 2020, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές, όπως έγινε δεκτό με την απόφαση του Δ.Ε.Ε. της 4.10.2024 στην υπόθεση C-134/23, δεν δύνανται να απορρίπτουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτες επί τη βάσει του άρθρου 33 παρ. 2 στοιχ. γ’ της οδηγίας 2013/32/ΕΕ και της αντίστοιχης διάταξης του εθνικού δικαίου, με την αιτιολογία ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα».
