Ανακαλύπτοντας τους κρυφούς θησαυρούς της Καλαμάτας

Η Καλαμάτα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Πελοποννήσου μετά την Πάτρα, πρωτεύουσα του νομού Μεσσηνίας και λιμάνι της νότιας ηπειρωτικής Ελλάδας

Η πόλη μαζί με τον Δήμο Καλαμάτας έχουν πληθυσμό 72.906 κατοίκους, (απογραφή του 2021), ενώ είναι κτισμένη στους πρόποδες του όρους Καλάθι (παρυφή του Ταϋγέτου), στην καρδιά του Μεσσηνιακού κόλπου.

Τον χειμώνα, η νυχτερινή ζωή της πόλης βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο, ενώ το καλοκαίρι δίπλα στη θάλασσα και στο προάστιο της πόλης, την Βέργα, που είναι χτισμένη στους πρόποδες του όρους Καλάθι, όπου μπορείτε να απολαύσετε το μαγευτικό ηλιοβασίλεμα.

Η Καλαμάτα είναι ένας ιδανικός προορισμός και για φθινοπωρινή απόδραση, καθώς έχει πλούσια ιστορία και πολιτισμό, καθώς και αρκετά αξιοθέατα που αξίζει να επισκεφθείτε, αλλά και νόστιμα εδέσματα για τους καλοφαγάδες. 

Από την Αθήνα, η Καλαμάτα απέχει 223 χιλιόμετρα και χάρη στον σύγχρονο αυτοκινητόδρομο, μπορείτε να καλύψετε την απόσταση σε λιγότερες από 3 ώρες.

Ένα από τα πολυσύχναστα σημεία της πόλης για χαλαρή περατζάδα, είναι, αναμφισβήτητα, η οδός Αριστομένους, η οποία διασχίζει την καρδιά της πόλης και έχει πεζοδρομηθεί. Η αρχή της οριοθετείται από την πλατεία 23ης Μαρτίου και καταλήγει στο Τελωνείο, στο λιμάνι. Όταν κατασκευάστηκε το 1871, λεγόταν Εθνική οδός Παραλίας – Καλαμών.

Περιδιαβαίνοντας την οδό Αριστομένους θα συναντήσετε αρκετά εμπορικά καταστήματα και μερικά από τα σπουδαιότερα νεοκλασικά κτίσματα της Καλαμάτας, αρκετά απ’ τα οποία κατασκευάστηκαν την περίοδο μεγάλης ακμής της πόλης (1880-1920), που στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες και ιδρύματα, όπως το κτήριο του ξενοδοχείου REX και δίπλα το Δημαρχείο Καλαμάτας.

Μετά το τέλος του πεζοδρομημένου τμήματος της οδού Αριστομένους θα συναντήσετε την κεντρική πλατεία της Καλαμάτας, που είναι η πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Β‘. Εκεί θα παρατηρήσετε το νεοκλασικό κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδος, (αρχών του 20ού αιώνα), με συμμετρικά ανοίγματα, είσοδο με μαρμάρινο πλαίσιο και μπαλκόνι με στηθαίο και το Πνευματικό Κέντρο, όπου φιλοξενούνται η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Καλαμάτας και η Λαϊκή Βιβλιοθήκη, από τις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες της ελληνικής περιφέρειας.

Στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας θα βρείτε αρκετές καφετέριες και ζαχαροπλαστεία, παραδοσιακά παντοπωλεία, μπαράκια καθώς και μεζεδοπωλεία. Η πλατεία διαμορφώθηκε το 1938, ενώ η τελευταία ανάπλασή της έγινε την περίοδο 2012-13. Στο νότιο τμήμα της υπάρχει χαρακτηριστικό σιντριβάνι («Ψαράκια»), άλλο ένα σιντριβάνι βρίσκεται στο βόρειο άκρο της, ενώ υπάρχουν πολλά παρτέρια, δίνοντας πράσινη νότα στην πλατεία.

Στη μέση της πλατείας έχει στηθεί η σύνθεση «Ελευθερία», με τους ήρωες της ελληνικής Επανάστασης, Παπαφλέσσα, Κολοκοτρώνη και Μαυρομιχάλη. Το μνημείο φιλοτέχνησαν οι γλύπτες Θεόδωρος. Η. Κολοκοτρώνης και Αλίκη. Μ. Χατζή το 1978.

Σε κοντινή απόσταση από την κεντρική πλατεία και πολύ κοντά από το λιμάνι της Καλαμάτας βρίσκεται το Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων. Το πάρκο-υπαίθριο μουσείο καλύπτει έκταση 54 στρεμμάτων και λειτουργεί από το 1986, φιλοξενώντας και πολιτιστικές δραστηριότητες.

Στο χώρο, πέρα από ατμάμαξες και βαγόνια, σιντριβάνια και λιμνούλες, υπάρχουν γήπεδα, παιδικές χαρές, υπαίθριο αμφιθέατρο και αναψυκτήριο (στο παλιό σταθμαρχείο).

Ο μεγάλος λιμενοβραχίονας στο λιμάνι της Καλαμάτας είναι το «Χιλιόμετρο». Πρόκειται για ένα ειδυλλιακό μέρος για περίπατο, όπου στο τέρμα, δίπλα στον φάρο, έχετε την δυνατότητα να ατενίσετε το απέραντο παραλιακό μέτωπο της πόλης μέχρι το Καλάθι.

Ένα από τα πιο γνωστά μνημεία που βρίσκεται στην παλιά πόλη και είναι άμεσα συνδεδεμένο με την επανάσταση του 1821, είναι ο ιστορικός Ιερός Ναός των Αγίων Αποστόλων, στην πλατεία 23ης Μαρτίου (κοντά στην συνοικία Παπλωματάδικα), η οποία έχει πάρει την ονομασία της από την ημερομηνία κατά την οποία απελευθερώθηκε η Καλαμάτα από τους Τούρκους κατακτητές της.

Ο αρχικός ναός κατασκευάστηκε τον 11ο-12ο αιώνα.

Ο Ιερός Ναός των Αγίων Αποστόλων πέρα από την αρχαιολογική του σημασία είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής ιστορίας. Κάθε χρόνο, 23 Μαρτίου, πραγματοποιείται δοξολογία προς τιμήν των ηρώων του 1821, αναπαράσταση της κατάληψης και της απελευθέρωσης της πόλης. Η πλατεία έχει πέτρινη πλακόστρωση, ενώ περιμετρικά υπάρχουν αρκετά παραδοσιακά καταστήματα, ουζερί και καφετέριες.

Στο βορειοδυτικό τμήμα της πόλης της δεσπόζει το Κάστρο σε χαμηλό βραχώδη λόφο επάνω από τον ποταμό Νέδοντα. Στον ίδιο λόφο ο μυθικός ήρωας, Φάρις έχτισε την ακρόπολη των Φαρών και βρίσκονταν τα παλάτια των βασιλέων της αρχαίας πόλης. Πάνω στα ερείπιά της οι Βυζαντινοί έχτισαν χριστιανικό ναό (6ος αι.) και αργότερα οχύρωσαν τη θέση. Η σημερινή μορφή του Κάστρου διαμορφώθηκε κατά τη Φραγκοκρατία (13ος αι.) και κυρίως στα χρόνια των Βιλεαρδουίνων. 

Τους καλοκαιρινούς μήνες στο θέατρο του Κάστρου φιλοξενούνται θεατρικές παραστάσεις αλλά και συναυλίες για το κοινό. Μια βόλτα στο κάστρο θα σας δώσει τη δυνατότητα να απολαύσετε μια πανοραμική θέα της πόλης και του μεσσηνιακού κόλπου.

Κάτω από την ιστορική συνοικία του Κάστρου βρίσκεται ο Μητροπολιτικός Ιερός Ναός της Υπαπαντής του Σωτήρος, ο οποίος θεμελιώθηκε το 1860 και εγκαινιάστηκε το 1873.

Kοντά στο Κάστρο και την Υπαπαντή βρίσκεται η Μονή Καλογραιών (1796), η οποία είναι αφιερωμένη στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη. Η γυναικεία μονή αναδείχθηκε από νωρίς σε ονομαστό κέντρο παραγωγής μεταξωτών υφαντών, μεταξύ των οποίων και τα περίφημα Καλαματιανά μαντίλια.

Στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της πόλης βρίσκεται το Aρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, το οποίο φιλοξενεί εκθέματα από τους Προϊστορικούς χρόνους έως και τη Βυζαντινή εποχή.

Επίσης, σε κοντινή απόσταση μπορείτε να επισκεφθείτε το Στρατιωτικό Μουσείο της Καλαμάτας, για να κάνετε ένα «ταξίδι» στην ελληνική ιστορία από την Επανάσταση του 1821 ως τις μέρες μας, μέσα από κείμενα, φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό.

Ένα μεγάλο τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στη Μικρασιατική Καταστροφή. Ακολουθούν αφιερώματα στον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στις μάχες των Οχυρών και της Κρήτης, στη Μέση Ανατολή και στην Εθνική Αντίσταση.

Ξεχωριστό κομμάτι του μουσείου αποτελεί το βιβλίο των Μεσσηνίων νεκρών, που έπεσαν κατά τους αγώνες από το 1897 ως το 1974. Στον προαύλιο χώρο του μουσείου έχουν εγκατασταθεί ένα άρμα M48-A5, ένα τεθωρακισμένο όχημα Μ8, πυροβόλα όπλα κι ένα αεροσκάφος F-5.

Παράλληλα, σε μικρή απόσταση, υπάρχει η Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια», η οποία περιλαμβάνει μία από τις πληρέστερες συλλογές ελληνικών τοπικών ενδυμασιών σε πανελλήνιο επίπεδο.

Μην ξεχάσετε να φάτε γουρνοπούλα

Μην παραλείψετε να φύγετε από την Καλαμάτα χωρίς να δοκιμάσετε τοπικά προϊόντα και παραδοσιακά εδέσματα, όπως η περίφημη γουρνοπούλα.

Επίσης, η Καλαμάτα φημίζεται για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο της (ΠΟΠ) και τις ελιές Καλαμών, αλλά είναι επίσης γνωστή  για το αράπικο φιστίκι (γνωστό και ως αραχίδες), τα (αποξηραμένα) σύκα, τα περίφημα τυριά σφέλα (προϊόν ΠΟΠ) καθώς και το ταλαγάνι.

Τέλος, ένα από τα πιο νόστιμα εδέσματα είναι το σύγκλινο, το ονομαστό χοιρινό παστό της Μεσσηνίας.