Σήμερα, Kυριακή (15.12.2024) σύμφωνα με το εορτολόγιο, τιμάται η μνήμη των Ελευθερίου ιερομάρτυρος και Ανθίας της μητρός, Οσιομάρτυρος Σωσάννης διακονίσσης εν Ελευθερουπόλει, ενώ είναι και η Κυριακή των Προπατόρων.
Τα ονόματα που γιορτάζουν σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, είναι τα εξής:
- Ελευθερία, Ρία, Λευθερία, Λευτερία, Ρίτσα, Ελευθέριος, Λευτέρης, Λεφτέρης
- Ανθή, Ανθούλα, Άνθια, Άνθεια
- Σύλβια
- Σωσσάνα, Σωσάνα, Σωσάννα
- Ααρών
- Αβραάμ, Αβραμία *
- Αδάμ
- Αδαμάντιος, Αδάμος, Αδάμας, Διαμαντής, Αδαμαντία, Αμάντα, Άντα, Διαμάντω, Ρουμπίνη *
- Εύα
- Δαβίδ, Δαυίδ *
- Δανάη, Δαν *
- Δεβόρα, Δεβώρα, Ντέμπορα, Ντέπυ
- Εσθήρ
- Μελχισεδέχ, Μελχής
- Νώε
- Ραχήλ
- Ρεβέκκα, Μπέκυ
- Ρούμπεν, Ρουμπίνη, Ρουμπίνι, Ρουμπίνα
- Σάρα, Σάρρα *
- Ισαάκ
- Ιώβ, Ιωβία, Ιώβη *
- Αιθάν, Αίθαν
Άγιος Ελευθέριος ο Ιερομάρτυρας
Ο Ελευθέριος γεννήθηκε στη Ρώμη τον 2ο αιώνα μ.Χ., από πλούσιο πατέρα, τον οποίο έχασε από πολύ νωρίς. Ανατράφηκε από τη μητέρα του Ανθία, η οποία είχε μεταστραφεί στον χριστιανισμό από μαθητές του Αποστόλου Παύλου. Από μικρός ο Ελευθέριος ξεχώρισε για την πίστη του και τη θεολογική του επάρκεια. Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε διάκονος, στα 17 του πρεσβύτερος και στα 20 του ο Πάπας Ανίκητος του ανέθεσε τον επισκοπικό θρόνο της περιοχής του Ιλλυρικού (σημερινής Αλβανίας), με έδρα τον Αυλώνα.
Ο Ελευθέριος μαρτύρησε, όταν αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο Αδριανός, ο οποίος έστειλε στον Αυλώνα τον στρατηγό του Φήλικα να τον συλλάβει, αλλά ο Ελευθέριος τον προσηλύτισε στον χριστιανισμό.
Μετά από λίγες ημέρες, ο Ελευθέριος έφθασε στη Ρώμη και παρουσιάστηκε στον αυτοκράτορα, ο οποίος, αφού απέτυχε να τον πείσει να απαρνηθεί την Πίστη του, τον υπέβαλε σε μια σειρά από φρικτά βασανιστήρια. Αρχικά διέταξε να τον τοποθετήσουν σ’ ένα πυρακτωμένο χάλκινο κρεβάτι για να ψηθεί. Ο Θεός, όμως, του έστειλε δροσιά και ανακούφισε τους πόνους του. Στη συνέχεια τον τοποθέτησε σε μια πυρωμένη σχάρα, κάτω από την οποία έκαιγαν κάρβουνα. Ο Θεός επενέβη ακαριαία, σβήνοντας τη φωτιά και ψυχραίνοντας τη σχάρα.
Οργισμένος, ο Αδριανός διέταξε να τον βάλουν σ’ ένα μεγάλο καζάνι, που περιείχε λίπος, κερί και πίσσα και να τον βράσουν. Και σε αυτή την περίπτωση επενέβη η Θεία Πρόνοια, δροσίζοντας το καζάνι και απαλλάσσοντας τον Ελευθέριο από το μαρτύριο. Τότε, ο έπαρχος της Ρώμης Κορέμων προσφέρθηκε να απαλλάξει τον Αδριανό από το αδιέξοδο. Κατασκεύασε ένα χάλκινο κλίβανο με μυτερά σουβλιά στο εσωτερικό του μέρος, τον πυράκτωσε και ήταν έτοιμος να ρίξει μέσα τον Ελευθέριο. Τότε συνέβη το θαύμα.
Ο Κορέμων έγινε χριστιανός και αντί για τον Ελευθέριο, βρέθηκε αυτός μέσα στον κλίβανο με διαταγή του αυτοκράτορα. Όμως, με θεϊκή παρέμβαση δεν έπαθε το παραμικρό, αλλά αμέσως μετά αποκεφαλίστηκε. Μετά ήταν η σειρά του Ελευθερίου να υποστεί το μαρτύριο του κλιβάνου με τα καρφιά. Όμως και εδώ ο Θεός ήταν παρών. Η φωτιά έσβησε και τα σουβλερά καρφιά λύγισαν, ώστε να μη βλάψουν το σώμα του.
Ο αυτοκράτορας τον οδήγησε στην αρένα για τον κατασπαράξουν τα άγρια θηρία, όπως πίστευε. Μία λέαινα και ένα λιοντάρι που τον πλησίασαν, αντί να του επιτεθούν άρχισαν να του φιλούν τα πόδια. Βλέποντας ο αυτοκράτορας τη συμπεριφορά των λιονταριών και ακούγοντας την ιαχή του πλήθους «μέγας ο Θεός των χριστιανών» διέταξε τον αποκεφαλισμό του Ελευθερίου. Τη σκηνή του μαρτυρίου του παρακολουθούσε η μητέρα του Ανθία, η οποία έτρεξε να αγκαλιάσει για τελευταία φορά το άψυχο σώμα του γιου της.
Δεν πρόλαβε, αφού οι δήμιοι την αποκεφάλισαν και αυτή.
Την ημέρα της εορτής του Αγίου Ελευθερίου, η εκκλησία τιμά και τη μνήμη της μητέρα του Ανθίας, του Αγίου Κορέμονος (του επάρχου της Ρώμης), αλλά και των δύο δημίων που τον αποκεφάλισαν και αποκεφαλίστηκαν γιατί πίστεψαν στον Χριστό.
Τα λείψανα του Αγίου Ελευθερίου βρίσκονται στον ομώνυμο ναό στο Ριέτι της Ιταλίας.
Στην Ελλάδα, ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται προστάτης των εγκύων γυναικών.
*Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.
Κυριακή των Αγίων Προπατόρων (κινητή εορτή)
Οι Πατέρες της Εκκλησίας όρισαν την Κυριακή πριν την Κυριακή προ της γεννήσεως του Χριστού, τη μνήμη των Προπατόρων Του, δηλαδή των κατά σάρκα προγόνων Του, όπως είναι ο Αβραάμ και οι υπόλοιποι, από τους οποίους προήλθε ο Κύριος Ιησούς Χριστός.
Την Κυριακή των προπατόρων γιορτάζει και η Αγία Μαρία η προμήτωρ της Θεοτόκου.
