Δ. Κούρκουλας στο Πρώτο για συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν: Πάντα υπάρχει ένας κίνδυνος εκπλήξεων – Οι πιθανότητες όμως, είναι ότι θα κυλήσει ομαλά (audio)

Για την επικείμενη απογευματινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην Αμερική, το τι έχουμε να περιμένουμε από αυτή, καθώς και για τις τρέχουσες αλλά και ραγδαίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, μίλησε στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «ZOIGR» με τη Χριστίνα Βίδου, ο Δημήτρης Κούρκουλας, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών και πρώην Πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

“Ο Λίβανος βρίσκεται σε μία παρατεταμένη οικονομική και πολιτική αστάθεια – Κανείς δεν ξέρει πώς θα τελειώσει αυτή η σύγκρουση με το Ισραήλ“

Μιλώντας λοιπόν, στην ΕΡΤ και στη Χριστίνα Βίδου, αναφορικά με τη συνάντηση που αναμένεται να γίνει σήμερα το απόγευμα στη Νέα Υόρκη, μεταξύ του πρωθυπουργού και του τούρκου προέδρου, δήλωσε “Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό ότι έχουμε κατορθώσει να μπούμε σε ήρεμα νερά. Ιδίως τώρα που και στη νότια γειτονιά μας και στη βόρεια γειτονιά μας μαίνονται πόλεμοι εξαιρετικά επικίνδυνοι. Άρα, νομίζω, ελπίζω και εύχομαι αυτή η περίοδος ηρεμίας να συνεχιστεί. Όμως, όπως σωστά επισημαίνουν πολλοί αναλυτές, δεν τρέφουμε αυταπάτες ότι τα ουσιαστικά προβλήματα τα οποία βρίσκονται στη βάση του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού έχουν επιλυθεί. Αλλά βεβαίως, αυτά που συμβαίνουν, ιδίως από προχθές μερικές μέρες στο Λίβανο, και επισημαίνω ότι η Βηρυτός είναι δύο βήματα από εμάς, είναι εξαιρετικά ανησυχητικά. Είχα τη χαρά να υπηρετήσω ως πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Βηρυτό για πέντε χρόνια. Είναι μια χώρα που την αγαπώ πολύ, τη γνωρίζω καλά και βεβαίως θλίβομαι για όλες τις ταλαιπωρίες που υπόκειται ο λαός του Λιβάνου, ο οποίος δεν έχει καν τον έλεγχο. Ο Λίβανος βρίσκεται σε μία παρατεταμένη οικονομική και πολιτική αστάθεια και κανείς δεν ξέρει πώς θα τελειώσει αυτή η σύγκρουση με το Ισραήλ“.

Έπειτα, σχετικά με τις τραγικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και πιο συγκεκριμένα την κατάσταση που επικρατεί στο Λίβανο, και τις ολονύχτιες επιθέσεις με τους εκατοντάδες νεκρούς και τους χιλιάδες τραυματίες συμπλήρωσε “Κοιτάξτε, ο αριθμός των νεκρών μέσα σε ένα 24ωρο με τους χθεσινούς βομβαρδισμούς, δηλαδή γύρω στους 500 νεκρούς, είναι ρεκόρ, το οποίο δεν είχε ποτέ ξεπεραστεί από το τέλος του λιβανέζικο εμφυλίου πολέμου, ο οποίος ξεκίνησε το 1975 και τελείωσε το 1990. Ποτέ από τότε δεν υπήρχε σε μία μέρα τόσο μεγάλος αριθμός νεκρών. Αλλά αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι αυτό που γίνεται σήμερα στο Λίβανο είναι επανάληψη ενός σεναρίου που το έχουμε ξαναδεί. Δηλαδή η αντιπαράθεση της Χεζμπολάχ, που είναι μία σιιτική οργάνωση, πολιτικό κόμμα και στρατιωτικό σκέλος. Λοιπόν, η αντιπαράθεσή του με το Ισραήλ είναι κάτι που έχει ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του ’80. Το 2006, δηλαδή πριν από 18 χρόνια, έγινε εισβολή του Ισραήλ, χερσαία εισβολή, ακριβώς με στόχο να εξουδετερώσει τη δυνατότητα της Χεζμπολάχ να στέλνει πυραύλους και ρουκέτες στο βόρειο Ισραήλ. Δεν είναι μόνο θέμα γοήτρου. Είναι πολύ πιο βαθύ το ζήτημα. Για μένα το Ισραήλ είναι ζήτημα ασφάλειας, διότι ήδη από την 8η Οκτωβρίου οι Χεζμπολάχ άρχισαν να στέλνουν πυραύλους στο βόρειο Ισραήλ, λέγοντας ότι το κάνουν για αλληλεγγύη προς τους δεινοπαθούντες Παλαιστινίους της Γάζας. Και το Ισραήλ ήταν βέβαια πολύ απορροφημένο στον πόλεμο στη Γάζα, αλλά έχει ήδη μετακινήσει 60.000 κατοίκους του από το βόρειο Ισραήλ εδώ και ένα χρόνο. Άρα, ήταν στόχος πολύ σημαντικός να εξουδετερώσει αν μπορεί και όσο μπορεί. Δεν είναι όμως, εύκολο, διότι η Χεζμπολάχ διαθέτει μια δύναμη πυρός πολλαπλάσια της Χαμάς. Όταν ήμουν πρέσβης μέχρι το 2000 στη Βηρυτό, οι Χεζμπολάχ είχαν γύρω στις 2.000 ρουκέτες και πυραύλους. Και από τότε το Ισραήλ ανησυχούσε για την ασφάλειά του. Σήμερα υπολογίζεται ότι έχει πάνω από 200.000. Για να καταλήξω ότι ένας ολοκληρωτικός πόλεμος θα έχει τεράστιες απώλειες και από τις δύο πλευρές“.

Ενώ παράλληλα συμπλήρωσε “Δεν πιστεύω ότι το Ισραήλ, τουλάχιστον προς το παρόν, θα προσπαθήσει να κάνει μια χερσαία εισβολή στο Λίβανο. Έχει ήδη πολύ πικρές εμπειρίες από προηγούμενες απόπειρες, διότι είχε πολύ μεγάλες απώλειες. Νομίζω ότι θα συνεχιστούν οι βομβαρδισμοί, το οποίο βεβαίως δυστυχώς δημιουργεί δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες μέσα στη χώρα τους, νεκρούς και άμαχους. Αλλά το Ισραήλ νομίζω ότι θα συνεχίσει να προσπαθεί να εξουδετερώσει το οπλοστάσιο της Χεζμπολάχ, το οποίο είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την ασφάλειά του. Από την άλλη, εσωτερικά στο Λίβανο-ο οποίος έχει περάσει μια τεράστια, πολύ επώδυνη χρεοκοπία εδώ και χρόνια, χιλιάδες οικογένειες χάσανε όλες τις οικονομίες τους από την κατάρρευση των τραπεζών, υπήρχε και η τεράστια έκρηξη, αν θυμάστε, στο λιμάνι της Βηρυτού, η οποία είχε πολλούς νεκρούς και μεγάλες καταστροφές-αυτή τη στιγμή λοιπόν, δεν είναι σε θέση το πολιτικό σύστημα του Λιβάνου να εκλέξει Πρόεδρο Δημοκρατίας εδώ και δύο χρόνια. Και η Χεζμπολάχ, ενώ είναι μία μειονότητα μέσα στο Λίβανο, διότι κυρίως τα μέλη και οι οπαδοί τους προέρχονται από τη σιιτική κοινότητα, η οποία είναι γύρω στο 29% του πληθυσμού. Οι περισσότεροι Λιβανέζοι δεν θέλουν να εμπλακούν, ασχέτως του τι σκέφτονται για την Παλαιστίνη, για το Ισραήλ κλπ. Δεν θέλουν η χώρα τους να εμπλακεί και να πληρώσει ακόμα μία φορά ένα πολύ βαρύ τίμημα για την παλαιστινιακή υπόθεση“.

Όσο για το ποια είναι η δική του εκτίμηση για την εξέλιξη της κατάστασης, ποια θα είναι η επόμενη ημέρα, για το αν θα αντιδράσει το Ιράν ή όχι, ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών και πρώην Πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επισήμανε το εξής “Κοιτάξτε, ένα ερώτημα είναι εάν θέλει να απαντήσει το Ιράν. Και ένα δεύτερο ερώτημα είναι αν μπορεί να απαντήσει, αν έχει δηλαδή τη στρατιωτική ικανότητα. Σε μία τέτοια λοιπόν, περίπτωση είναι βέβαιο, δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε ότι θα παρέμβουν υπέρ του Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες ήδη ενισχύουν τη ναυτική παρουσία τους στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν ξέρω που, σε διάφορα μέρη. Εν πάση περιπτώσει, αυτό είναι δεδομένο ότι δεν θα αφήσει, ας πούμε, το Ισραήλ απροστάτευτο σε περίπτωση που δεχτεί επίθεση από το Ιράν. Νομίζω ότι το Ιράν ήδη έχει συνειδητοποιήσει ότι θα είναι πολύ επικίνδυνο για το ίδιο να εμπλακεί. Βεβαίως, σας είπα ότι η Χεζμπολάχ είναι μία πολύ σημαντική στρατιωτική δύναμη. Δεν μπορεί βέβαια να νικήσει το στρατό του Ισραήλ, αλλά μπορεί να επιφέρει πολύ μεγάλα πλήγματα. Ήδη το γεγονός ότι επί ένα χρόνο όλες οι κατοικημένες περιοχές στο βόρειο Ισραήλ έχουν εκκενωθεί είναι ένα μεγάλο πλήγμα και πολιτικά και οικονομικά. Κανείς δεν περίμενε ότι ξαφνικά Χεζμπολάχ και Ισραήλ θα γίνουν φίλοι και θα αγαπηθούν. Όταν έγινε η χερσαία επίθεση το 2006 που είχε πολύ μεγάλες καταστροφές, παρενέβη η διεθνής κοινότητα και έγινε μια συμφωνία η οποία έλεγε ότι οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ θα αποσυρθούν από τη συνοριακή περιοχή και θα δημιουργηθεί έτσι μία μία μία ζώνη ασφαλείας. Αλλά τώρα, όμως, μετά την έκρηξη των εχθροπραξιών στη Γάζα, αυτό δεν γίνεται πια σεβαστό. Υπενθυμίζω ότιεπί 18 χρόνια το Ισραήλ κατείχε μία λωρίδα του νοτίου Λιβάνου ακριβώς με αυτή τη δικαιολογία, ότι δηλαδή την κατέχουμε για να μπορούμε να προστατεύουμε τα βόρεια σύνορά μας. Αναγκάστηκε να αποχωρήσει επειδή είχε πολύ μεγάλες απώλειες από τις επιθέσεις αυτοκτονίας και άλλες επιθέσεις των μαχητών της Χεζμπολάχ. Άρα, θέλω να πω ότι το σενάριο αυτό έχει ξανά γραφτεί, έχει ξανά υλοποιηθεί και δεν υπάρχει εύκολη λύση ούτε για το Ισραήλ“.

Αναφορικά τώρα με το φόβο που υπάρχει για το τι κάνει η Ελλάδα και για το ποια είναι η θέση της σε όλο αυτό είπε “Νομίζω η Ελλάδα έχει μία πολύ ισορροπημένη και σωστή θέση στο Μεσανατολικό ή στο Παλαιστινιακό. Έχουμε παραδοσιακά πολύ καλές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο και με τους Παλαιστίνιους. Αλλά από την άλλη αναγνωρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Και από τότε που ξανά ήρθε στο προσκήνιο ότι το Μεσανατολικό ταλαιπωρεί τους λαούς της περιοχής και τη διεθνή κοινότητα ήδη από τη δεκαετία του 1940, προσπαθούμε να βρούμε κάποιους τρόπους να βοηθήσουμε να επέλθει η ειρήνη και κυρίως να δοθεί η ανθρωπιστική βοήθεια. Βεβαίως και οι ανάγκες του Λιβάνου εάν συνεχιστούν οι βομβαρδισμοί-που κατά τη γνώμη μου θα συνεχιστούν-και το χάος το οποίο θα προκύψει από δεκάδες χιλιάδες οικογένειες οι οποίες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Ήδη μαθαίνω από το Λίβανο ότι υπάρχει έλλειψη πόσιμου νερού για τους εσωτερικούς πρόσφυγες. Τα νοσοκομεία βρίσκονται στο όριό τους, με 1.600 τραυματίες, συν αυτούς οι οποίοι είχαν τραυματιστεί με την επίθεση, με τους βομβητές. Με άλλα λόγια, θέλω να πω ότι ήδη είναι μια πολύ αδύναμη κυβέρνηση και διοίκηση στο Λίβανο. Με αυτά που γίνονται νομίζω ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει πολύ σύντομα να αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες και εκεί η Ελλάδα μπορεί να παίξει θετικό ρόλο. Έχουμε πολύ καλές σχέσεις με όλες τις παρατάξεις του Λιβάνου. Υπενθυμίζω ότι υπάρχει και μια μεγάλη θρησκευτική κοινότητα Ελληνορθοδόξων, οι οποίοι είναι Άραβες αλλά Ορθόδοξοι που υπάγονται στο Πατριαρχείο Αντιοχείας και οι οποίοι τρέφουν ιδιαίτερα φιλικά αισθήματα προς την Ελλάδα. Αλλά οι μουσουλμάνοι και οι χριστιανοί νομίζω έχουν καλές σχέσεις με την Ελλάδα”.

Για συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν: “Πάντα υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος εκπλήξεων και μάλιστα δυσάρεστων εκπλήξεων, αλλά οι μεγαλύτερες πιθανότητες είναι ότι η συνάντηση θα κυλήσει ομαλά“

Τέλος, συζητώντας ξανά, το θέμα που αφορά τη σημερινή συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο της Τουρκίας και το τι θα πρέπει να προσέξουμε, ο κ. Δημήτρης Κούρκουλας τόνισε “Κοιτάξτε, βεβαίως πάντα υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος εκπλήξεων και μάλιστα δυσάρεστων εκπλήξεων, αλλά οι μεγαλύτερες πιθανότητες είναι ότι η συνάντηση θα κυλήσει ομαλά. Είμαι σίγουρος ότι οι διπλωματικές υπηρεσίες και των δύο χωρών έχουν προετοιμάσει τα πάντα. Νομίζω λοιπόν, ότι θα τα έχουν κανονίσει όλα με επαγγελματικό τρόπο, ώστε να μην υπάρχουν περιθώρια παρερμηνειών. Και πιστεύω επίσης, ότι και από την πλευρά του Ερντογάν, τουλάχιστον σε αυτή την περίοδο, δεν ξέρω αν και πόσο θα κρατήσει, γίνεται μια προσπάθεια να μην παραμπεί στο μάτι των Δυτικών. Όχι βέβαια όσον αφορά το Μεσανατολικό. Εκεί ακολουθεί την τακτική του, η οποία ενοχλεί βεβαίως το Ισραήλ, αλλά όχι μόνο. Αλλά νομίζω ότι γενικότερα προσπαθεί να εξισορροπήσει κάπως γιατί βλέπει και το μεγάλο κόστος που έχει για τη χώρα του η σύγκρουση αυτή, η αντιπαράθεση με τη Δύση, με το ΝΑΤΟ, με τις Ηνωμένες Πολιτείες“.