- Η κυβέρνηση Μπάιντεν ενέκρινε την αποστολή νάρκων κατά προσωπικού στην Ουκρανία, προκαλώντας αντιδράσεις, καθώς η χρήση τους απαγορεύεται από περισσότερες από 150 χώρες, περιλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου.
- Οι νάρκες κατά προσωπικού είναι επικίνδυνες τόσο για στρατιώτες όσο και για πολίτες, προκαλώντας μακροχρόνια τραύματα και επιπτώσεις στις κοινότητες, ενώ η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού τονίζει τη σοβαρότητα των συνεπειών τους.
- Η Ουκρανία έχει υπογράψει τη Σύμβαση του 1997 για την απαγόρευση των ναρκών, αλλά μπορεί να αποσυρθεί από αυτήν λόγω στρατιωτικών αναγκών, ενώ η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει νάρκες κατά προσωπικού κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Η κυβέρνηση του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ενέκρινε την αποστολή ναρκών κατά προσωπικού στην Ουκρανία, προκειμένου να μπει φρένο στην επέλαση της Ρωσίας στα ανατολικά, προκαλώντας σφοδρές αντιδράσεις.
Όμως η χρήση αυτών των ναρκών που στέλνουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία, απαγορεύεται από περισσότερες από 150 χώρες, αλλά όχι από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, σύμφωνα με το SkyNews.
Πρόκειται για μία εξέλιξη που έρχεται καθώς συμπληρώθηκαν 1.000 ημέρες πολέμου, αλλά και στον απόηχο της πρώτης επίθεσης των Ουκρανών με αμερικανικούς ATACMS, η οποία έχει κλιμακώσει επικίνδυνα τον πόλεμο.
Τι είναι όμως οι νάρκες κατά προσωπικού και γιατί είναι αμφιλεγόμενες;
Οι νάρκες είναι εκρηκτικές ύλες είναι κρυμμένες στο έδαφος και είναι σχεδιασμένες να πυροδοτούνται όταν εχθρικές δυνάμεις περνούν από πάνω τους ή κοντά τους.
Ορισμένες κατασκευάζονται για να καταστρέφουν τεθωρακισμένα οχήματα (οι αντιαρματικές νάρκες), ενώ άλλες για να πλήττουν τα εχθρικά στρατεύματα (οι νάρκες κατά προσωπικού).
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διάφορους σκοπούς, όπως η προστασία εγκαταστάσεων, η προετοιμασία ενέδρας, ο εξαναγκασμός των εχθρικών δυνάμεων να κινηθούν σε μια στενή διαδρομή κλπ.
Ορισμένες νάρκες έχουν χρονικό περιορισμό, ώστε να μην λειτουργούν πλέον μετά την παρέλευση ορισμένου χρονικού διαστήματος, αλλά άλλες μπορεί να είναι επικίνδυνες για δεκαετίες μετά την τοποθέτησή τους.
Οι νάρκες κατά προσωπικού μπορούν να πλήξουν τόσο τους στρατιώτες όσο και τους πολίτες – και μπορούν να αφήσουν στα θύματα ισόβια τραύματα. Συχνά έχουν σχεδιαστεί για να ακρωτηριάζουν, αντί να σκοτώνουν.
Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού λέει ότι οι νάρκες κατά προσωπικού «αφήνουν μια μακροχρόνια κληρονομιά θανάτου, τραυματισμών και πόνου».
«Η μόλυνση από νάρκες καθιστά αδύνατη τη χρήση τους σε τεράστιες εκτάσεις γης, θέτοντας σε κίνδυνο την παραγωγή τροφίμων και καταστρέφοντας τα μέσα διαβίωσης. Ο αντίκτυπος των ναρκών κατά προσωπικού στις κοινότητες διαρκεί συχνά για δεκαετίες».
Οι νάρκες κατά προσωπικού που φέρονται να προμηθεύονται οι ΗΠΑ είναι «μη μόνιμες» και αδρανοποιούνται μετά από ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο.
Ωστόσο, ο Ερυθρός Σταυρός λέει ότι ακόμη και αυτές οι «έξυπνες» νάρκες «θέτουν σε κίνδυνο και τους αμάχους όσο είναι ενεργοποιημένες».
Περισσότερες από 150 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν δεσμευτεί να απαγορεύσουν τη χρήση, την παραγωγή, την αποθήκευση και τη μεταφορά τους μέσω της Σύμβασης του 1997 για την απαγόρευση των ναρκών κατά προσωπικού, γνωστής και ως Συνθήκης της Οτάβα.
Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι ορισμένες μεγάλες δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα, δεν έχουν υπογράψει τη συνθήκη. Η Ουκρανία έχει υπογράψει, αλλά έχει δηλώσει ότι μπορεί να αποσυρθεί από τη συνθήκη λόγω στρατιωτικής ανάγκης.
Έχουν χρησιμοποιηθεί ξανά νάρκες στην Ουκρανία;
Η απάντηση είναι Ναι. Οι ΗΠΑ παρείχαν στην Ουκρανία αντιαρματικές νάρκες καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, αλλά η προσθήκη ναρκών κατά προσωπικού αποτελεί αλλαγή.
Από το 2022 – τη χρονιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία – οι δυνάμεις του Πούτιν έχουν χρησιμοποιήσει τουλάχιστον 13 τύπους ναρκών κατά προσωπικού, σύμφωνα με το Associated Press.
Η Ρωσία δεν υπέγραψε ποτέ τη σύμβαση του 1997 για τις νάρκες κατά προσωπικού, αλλά η χρήση τέτοιων ναρκών θεωρείται παραβίαση των υποχρεώσεών της βάσει του διεθνούς δικαίου.
Μια έκθεση του 2023 από τη Διεθνή Εκστρατεία για την Απαγόρευση των Ναρκών, ανέφερε επίσης ότι οι ουκρανικές δυνάμεις ενδέχεται να χρησιμοποίησαν νάρκες κατά προσωπικού κατά παράβαση της σύμβασης στην πόλη Ίζιουμ και γύρω από αυτήν κατά τη διάρκεια του 2022, όταν η πόλη βρισκόταν υπό ρωσικό έλεγχο.
