- Η εκτός σχεδίου δόμηση έχει "παγώσει" με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας από το 2017 και 2018, με αναμονή νέου νομοσχεδίου για την αποκατάσταση της δόμησης σε αυτές τις περιοχές.
- Υπάρχει έλλειψη σαφούς ρυθμιστικού πλαισίου, καθώς οι δήμοι δεν έχουν ευθύνη για την πολεοδόμηση, ενώ οι αποφάσεις του ΣτΕ έχουν προκαλέσει μείωση της αξίας πολλών ακινήτων και ακύρωση οικοδομικών αδειών.
- Η ελληνική πολιτεία αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αποτελεσματική ρύθμιση της εκτός σχεδίου δόμησης, με προτάσεις για τη χρήση αεροφωτογραφιών ως εργαλείο ελέγχου και την ανάγκη λήψης συγκεκριμένων μέτρων για την αποφυγή αυθαίρετης δόμησης.
Υπήρχαν αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας από το 2017 και το 2018 με τις οποίες στην ουσία πάγωσε η εκτός σχεδίου δόμηση, είπε στο ΕΡΤNEWS ο τοπογράφος Μιχάλης Καλογιαννάκης.
«Αναμένεται κάποιο νομοσχέδιο ώστε να δούμε να ξεπαγώνει από εδώ και πέρα, και σε ποιο βαθμό, η δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές. Πριν περίπου ένα χρόνο υπήρξε ένα νομοσχέδιο σε διαβούλευση, σταμάτησε λόγω των ευρωεκλογών, τώρα φαίνεται να ξαναξεκινάει, και στις αρχές του 2025 αναμένεται να ψηφιστεί.
Παλαιότερα για να χτίσεις θα έπρεπε να έχεις πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό. Ο κάθε δήμος έλεγε ότι κάθε οδός είναι κοινόχρηστη, άρα έχεις πρόσωπο και έδινε οικοδομική άδεια.
- Ήρθε το Συμβούλιο της Επικρατείας και είπε κακώς συμβαίνει αυτό, γιατί οι δήμοι δεν έχουν ευθύνη να πολεοδομούν.
Το κεντρικό κράτος έχει αυτή την ευθύνη, άρα πρέπει αυτοί οι οδοί να είναι από το κεντρικό κράτος, από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, εγκεκριμένοι πολεοδομικά.
Στο Ταμείο Ανάκαμψης έχει μπει μια μελέτη για τα νησιά, μέχρι τέλος του έτους θα έχει τελειώσει, όπου θα κατηγοριοποιηθούν οι οδοί και θα εγκριθούν ποιοι δρόμοι συνολικά είναι πολεοδομικά εγκεκριμένοι.
Αφού γίνει αυτό, θα ανοίξει πάλι μέσα σε ένα πλαίσιο η εκτός σχεδίου δόμηση, κι αυτό το πλαίσιο θα οριστεί ξανά από το επόμενο νομοσχέδιο.
Στις περιοχές της Κεντρικής Ελλάδος, επειδή αργεί αυτή η μελέτη, οι εγκεκριμένοι οδοί θα βγουν κάποια άλλα κριτήρια».
Όσον αφορά στις αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες είπε ότι «πρέπει να υπάρχει ένα πλαίσιο επιστημονικά τεκμηριωμένο, ώστε οι αντιδράσεις να είναι όσο γίνεται λογικές. Υπάρχει βέβαια και το οικονομικό και το κοινωνικό, κόστος.
Με τις αποφάσεις του ΣτΕ πολλές περιουσίες σε χάθηκαν, απομειώθηκαν. Π.χ. ένα οικόπεδο που άξιζε 200.000, αυτή τη στιγμή μπορεί να μην αξίζει τίποτα. Έχουν ακυρωθεί οικοδομικές άδειες στα νησιά, κυρίως στην Πάτμο και σε κάποια άλλα.
Το ΣτΕ πάντα αποφασίζει μεμονωμένα για συγκεκριμένες περιπτώσεις, αλλά δημιουργεί μια νομολογία που ακολουθούν οι υπόλοιπες αποφάσεις στα δικαστήρια.
Λύσεις «μπαλώματα»
Κάθε πέντε χρόνια η ελληνική πολιτεία αναρωτιέται αν έχει ρυθμίσει σωστά την εκτός σχεδίου δόμηση, κι έρχεται και δημιουργεί νέες νομικές καταστάσεις που ανατρέπουν αυτά που γνωρίζαμε δεκαετίες, είπε στο ΕΡΤNEWS ο τέως πρόεδρος του Συλλόγου Συμβολαιογράφων Ελλάδας Γιώργος Ρούσκας.
«Συγκεκριμένα παραδείγματα εκτός σχεδίου δόμησης: όσα οικόπεδα είναι «τυφλά» μέχρι το 2003 δικαιούνται δόμηση. Έρχονται όμως μεταγενέστερες νομοθετικές διατάξεις που αρχίζουν και περιορίζουν τα οικόπεδα αυτά με αποτέλεσμα να επικρατεί ένα χάος.
Ειδικότερα, μετά από την πρόθεση του ΣτΕ, το οποίο επιθυμεί να χαράζει την ελληνική οικιστική πολιτική. Αυτό οδηγεί σε συγκεκριμένες λύσεις μπαλώματα, οι οποίες ανατρέπουν δεδομένες καταστάσεις.
- Άλλο συγκεκριμένο παράδειγμα: Ακούγεται ότι αν αυξηθεί η αρτιότητα από 4 στα 8 στρέμματα, η κατάσταση θα βελτιωθεί. Μα όπου έχει γίνει αυτό, όπως στην Πάρο, η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί.
- Αυτό που είναι το ουσιαστικό ζήτημα είναι ότι η ελληνική πολιτεία δεν μπορεί να ελέγξει την εκτός σχεδίου δόμηση.
Δεν έχει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, δεν ακούει τους τεχνικούς και τους νομικούς, οι οποίοι έχουν ορίσει συγκεκριμένες λύσεις.
- Μία συγκεκριμένη λύση, είναι να συνοδεύει την εκτός σχεδίου δόμηση τωρινή αεροφωτογραφία.
Δηλαδή σήμερα μάλιστα ζητάς άδεια εκτός σχεδίου δόμησης. Τι έχεις ήδη οικοδομήσει; Φέρε την αεροφωτογραφία.
- Αν δεν πάρουμε συγκεκριμένα μέτρα, θα έχουμε την 6η γενιά αυθαιρέτων» κατέληξε.