- Το 2025 θα υπάρξει αύξηση στα ναυτιλιακά κόστη λόγω της εφαρμογής των κανονισμών ETS και FuelEU, που θα επηρεάσουν πλοία χωρητικότητας 5.000 gt και άνω που καταπλέουν σε λιμάνια της Ε.Ε.
- Ο κανονισμός ETS απαιτεί από τις ναυτιλιακές εταιρείες να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών CO2 για κάθε τόνο καυσίμου που καίνε, με σταδιακή αύξηση των απαιτήσεων για την κάλυψη των εκπομπών τους μέχρι το 2027.
- Ο κανονισμός FuelEU Maritime επιβάλλει αυστηρότερα όρια στις εκπομπές αερίων, προωθώντας την υιοθέτηση καθαρότερων καυσίμων και αναμένοντας αύξηση κόστους 5-10 δολαρίων ανά μετρικό τόνο για τους ναυλωτές λόγω του επερχόμενου κόστους απεξάρτησης από τον άνθρακα.
Επιπλέον αυξημένο λειτουργικό κόστος το 2025 θα επιφέρει στα πλοία χωρητικότητας 5.000 gt και άνω που καταπλέουν σε λιμάνια της Ε.Ε., ανεξάρτητα από τη σημαία τους, η αύξηση του ορίου του Συστήματος Δικαιωμάτων εκπομπών ETS, αλλά και η εφαρμογή του νέου κανονισμού FuelEU.
Αναφορικά με τον κανονισμό Εmission Trading System (ETS) της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αυτό που η κάθε ναυτιλιακή εταιρεία θα πρέπει να αγοράζει, για κάθε τόνο καυσίμου που καίει ένα πλοίο της, τη χρηματιστηριακή αξία του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει. Στο πλαίσιο του συστήματος υπάρχει περιορισμένος αριθμός δικαιωμάτων εκπομπών. Είτε οι πλοιοκτήτες είτε οι ναυλωτές θα πρέπει να αγοράζουν τα δικαιώματα που απαιτούνται για την κάλυψη των εκπομπών των πλοίων του για κάθε σχετικό ταξίδι.
Το ETS έχει ήδη εφαρμογή από τις αρχές του 2024 και εφαρμόζεται στο 100% των εκπομπών για ταξίδια από ένα λιμένα της ΕΕ σε άλλο λιμένα της ΕΕ, αλλά εφαρμόζεται μόνο στο 50% των εκπομπών από ένα λιμένα της ΕΕ σε ένα λιμένα εκτός της ΕΕ και αντίστροφα.
Σημειώνεται ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να παραδώσουν (να χρησιμοποιήσουν) τα πρώτα τους δικαιώματα μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 μόνο για το 40% των επαληθευμένων εκπομπών τους που αναφέρθηκαν για το 2024. Αυτό στη συνέχεια θα αυξηθεί στο 70% των επαληθευμένων εκπομπών που αναφέρθηκαν για το 2025- 2027 και μετά για το 100% των εκπομπών τους.
Εξάλλου, με τον ίδιο τρόπο και ο κανονισμός FuelEU Maritime, που θεσπίζει όρια για την ένταση των αερίων στα πλοία, θα επιφέρει ανάλογη αύξηση του κόστους, καθώς θα αυστηροποιούνται με την πάροδο του χρόνου. Τα όρια έντασης των αερίων των πλοίων θα γίνουν αυστηρότερα με την πάροδο του χρόνου και η συμμόρφωση θα γίνει πιο δύσκολη στο μέλλον, με μεγαλύτερη υιοθέτηση «καθαρότερων» καυσίμων. Την 1η Ιανουαρίου 2025 το κόστος απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στις τιμές των ναύλων
Στη New Asia Shipbrokers εκτιμούν μια αύξηση της τάξης των 5-10 δολαρίων ΗΠΑ ανά μετρικό τόνο επιπλέον του κόστους των ναύλων, ανάλογα με την ποσότητα του φορτίου που αποστέλλεται με εξειδικευμένα δεξαμενόπλοια. Οι πλοιοκτήτες και οι ναυλωτές θα πρέπει να εμπλακούν σε στενότερο διάλογο σχετικά με το επερχόμενο κόστος απεξάρτησης από τον άνθρακα, λόγω της εξασθένησης των εξειδικευμένων εμπορικών συναλλαγών και των ναύλων προς την Ευρώπη.
Ουσιαστικά ο κανονισμός FuelEU Maritime υποχρεώνει τους πλοιοκτήτες, τους διαχειριστές και τους ναυλωτές να επισπεύσουν την υιοθέτηση ανανεώσιμων καυσίμων με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στη λειτουργία των πλοίων τους. Περιλαμβάνει διάφορες διατάξεις, που παρέχουν κίνητρα για τη χρήση χερσαίων πηγών ενέργειας ή εναλλακτικών τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών κατά την παραμονή των πλοίων στον προβλήτα.
Οι κανονισμοί στοχεύουν στη μείωση της έντασης άνθρακα των καυσίμων που χρησιμοποιούνται από τα πλοία που προσεγγίζουν λιμένες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με μείωση 2% έως το 2025, ακολουθούμενη από εκθετική αύξηση κάθε 5 χρόνια – 6% έως το 2030, 14,5% έως το 2035, 31% έως το 2040, 62% έως το 2045 και 80% έως το 2050.
Πάντως και οι δύο κανονισμοί αναμένεται να επηρεάσουν μεγάλο αριθμό πλοίων, καθώς, σύμφωνα με την Clarksons, o παγκόσμιος στόλος έχει, κατά μέσο όρο, δαπανήσει 17% του χρόνου του φέτος σε ταξίδια στην Ε.Ε. ή σε λιμένες της Ε.Ε., ενώ το 38% των πλοίων 5.000+ gt (περίπου 15.000) έχουν πραγματοποιήσει επίσκεψη σε λιμένα της Ε.Ε.
Η αγορά και η παράδοση δικαιωμάτων εκπομπών στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ μπορεί να είναι αρκετά δαπανηρή για τις ναυτιλιακές εταιρείες, και αυτό είναι πιθανό να έχει επιπτώσεις στην τιμολόγηση και σε άλλους όρους των συμβατικών συμφωνιών μεταξύ των μερών σε όλη την αλυσίδα αξίας, συμπεριλαμβανομένων των ναυλωτών και των ιδιοκτητών φορτίων.
