Ο Κυριάκος Πιερρακάκης, ως νέος υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, παρουσίασε το τρίπτυχο “οικονομική ανάπτυξη – κοινωνική δικαιοσύνη – αλληλεγγύη” ως κεντρικό άξονα της κυβερνητικής πολιτικής. Στην πρώτη του ομιλία στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, τόνισε ότι η οικονομική πολιτική πρέπει να ενισχύει την ανάπτυξη και ταυτόχρονα να προωθεί την κοινωνική συνοχή, προσφέροντας σε κάθε πολίτη δίκαιο μερίδιο από την ανάπτυξη.
Αναφερόμενος στις διατάξεις του νομοσχεδίου για τα “κόκκινα” δάνεια, ο υπουργός υπογράμμισε ότι στοχεύουν στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την ενδυνάμωση του τραπεζικού συστήματος. Παρουσίασε συγκεκριμένα μέτρα όπως ο διπλασιασμός των εισοδηματικών ορίων στον εξωδικαστικό μηχανισμό, η υποχρέωση των πιστωτών να καταθέτουν πρόταση ρύθμισης πριν τον πλειστηριασμό, και διευκολύνσεις για τους ευάλωτους δανειολήπτες να διασώσουν την κατοικία τους.
Ο Πιερρακάκης επισήμανε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στη μείωση των “κόκκινων” δανείων, από 40,6% το 2019 σε 4,6% το 2024 στις τράπεζες, ποσοστό χαμηλότερο από αυτό προ κρίσης. Ανέφερε επίσης ότι το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα βρίσκεται στο 90,3% του ΑΕΠ, κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (125,3%), ενώ μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού έχουν ρυθμιστεί οφειλές συνολικού ύψους 10,45 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Πιο αναλυτικά:
Το τρίπτυχο «οικονομική ανάπτυξη – κοινωνική δικαιοσύνη – αλληλεγγύη για κάθε οικογένεια, είναι οδηγός των αποφάσεων, της στρατηγικής και του σχεδιασμού μας» τόνισε ο Κυριάκος Πιερρακάκης, δίνοντας το στίγμα της πολιτικής της κυβέρνησης στην Οικονομία υπό την ηγεσία του.
Κατά την πρώτη του ομιλία ως υπουργός Οκονομίας και Οικονομικών στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, η οποία επεξεργάζεται το νομοσχέδιο «Ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς και άλλες διατάξεις», ο κ. Πιερρακάκης υπογράμμισε ότι η οικονομική πολιτική πρέπει να διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης και ταυτοχρόνως να προωθεί την κοινωνική συνοχή, πρέπει να αντιμετωπίζει αδικίες και αποκλεισμούς και να προσφέρει σε κάθε άτομο και σε κάθε οικογένεια ένα δίκαιο μέρισμα από την ανάπτυξη αυτή.
«Η εντολή των πολιτών, την οποία έχουμε έρθει ως κυβέρνηση να υλοποιήσουμε, είναι να θέσουμε τη χώρα σε κίνηση» υπογράμμισε και τόνισε ότι «αυτό ακριβώς είναι που θα κάνουμε ώρα-ώρα, μέρα-μέρα, εβδομάδα-εβδομάδα, μήνα-μήνα και η μία εκκρεμότητα μετά την άλλη θα λύνονται με ανοιχτό πνεύμα, με διάθεση ενσωμάτωσης απόψεων και από τις άλλες πτέρυγες, ακριβώς επειδή καταλαβαίνουμε ότι σε πολλά πράγματα πρέπει να πάμε ακόμα γρηγορότερα και ακόμη ψηλότερα».
Για τα κόκκινα δάνεια
Αναφερόμενος στις διατάξεις του νομοσχεδίου για τα «κόκκινα» δάνεια, ο υπουργός ανάφερε ότι στοχεύουν στην μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενδυναμώνοντας παράλληλα και το τραπεζικό σύστημα. «Οι ρυθμίσεις αυτές», είπε ο κ. Πιερρακάκης «μπορεί να βγάλουν από το ‘κόκκινο’ μια σειρά από δανειολήπτες» και «παύει να υπάρχει μία κατηγορία συμπολιτών μας που βιώνουν οικονομικό αποκλεισμό λόγω της αδυναμίας ρύθμισης των δανείων τους».
Όπως εξήγησε, οι εγκλωβισμένοι δανειολήπτες αποκτούν μια δεύτερη ευκαιρία για να ρυθμίσουν εποικοδομητικά τις οικονομικές τους υποθέσεις, να διασώσουν τις περιουσίες τους, να αρχίσουν ένα νέο κύκλο οικονομικής δραστηριότητας με θετικό αποτέλεσμα για το δικό τους προσωπικό και οικογενειακό μέλλον. Πρόκειται ουσιαστικά, «για μια πρωτοβουλία ενσωμάτωσης, ξανά στην Οικονομία, ενός μεγάλου μέρους συμπολιτών μας, οι οποίοι σήμερα, σε κάποιο βαθμό είναι αποκλεισμένοι» τόνισε.
Συγκεκριμένα, για την αύξηση της περιμέτρου του εξωδικαστικού μηχανισμού, επισήμανε πως:
– τα εισοδηματικά όρια διπλασιάζονται και φτάνουν τις 300.000 ευρώ
– θεσμοθετείται η υποχρέωση του πιστωτή να καταθέτει έγγραφη πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη, τρεις μήνες πριν τον πλειστηριασμό
– σε περίπτωση που δεν επαρκεί η περιουσία του οφειλέτη για να ανοίξει η πτωχευτική διαδικασία, τότε εγγράφεται στο Μητρώο Φερεγγυότητας
– διευκολύνονται οι ευάλωτοι δανειολήπτες να σώσουν την κατοικία τους, ακόμη και 20 μέρες πριν από την εκποίησή της, υποβάλλοντας αίτηση ένταξης στο ενδιάμεσο πρόγραμμα του εξωδικαστικού μηχανισμού
– παρέχεται η δυνατότητα ρύθμισης δανείων που έχουν εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, και σε επιχειρήσεις που θα επιλέξουν ως μέσο ρύθμισης των οφειλών τους τη διαδικασία της εξυγίανσης, και
– δημιουργείται ένας μόνιμος μηχανισμός αποζημίωσης για τους ζημιωθέντες της «Ασπίς Πρόνοια».
Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, παρατήρησε επίσης ότι «η εξυγίανση της Οικονομίας, μετά από μια ιστορικών διαστάσεων οικονομική κρίση, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, παρά απαιτεί χρόνο, υπομονή, σκληρή δουλειά και πολιτική τόλμη» για να προσθέσει ότι χωρίς σωστή διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μία Οικονομία δεν μπορεί να αναπτυχθεί. Επισήμανε δε, πως η κυβέρνηση της ΝΔ, από 2019 έως το 2024 κατάφερε μέσω του προγράμματος «Ηρακλής», να μειώσει σημαντικά το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων στις τράπεζες, από 40,6% το 2019 στο 4,6% στο τρίτο τρίμηνο του 2024 – ποσοστό δηλαδή χαμηλότερο ακόμα και απ’ αυτό προ κρίσης.
Ενημέρωσε ακόμη, ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο σύνολό τους κατά το τρίτο τρίμηνο του 2024, αποτελούσαν το 30% των συνολικών δανείων, έναντι του ποσοστού του 52% το 2019. Σήμερα ανέρχονται σε 67,08 δισεκατομμύρια, με στοιχεία τρίτου τριμήνου του 2024, από 92,19 δισ. το 2019.
Ο κ. Πιερρακάκης, αναφερόμενος στο ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα, είπε ότι βρίσκεται στη 16η θέση στη λίστα των κρατών – μελών της ΕΕ με ποσοστό 90,3% του ΑΕΠ, δηλαδή αρκετά πιο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (που είναι 125,3%).
Σχετικά με την πορεία του εξωδικαστικού μηχανισμού, ενημέρωσε ότι μέχρι σήμερα έχουν ρυθμιστεί αθροιστικά οφειλές συνολικού ύψους 10,45 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος εντός του 2023 και του 2024.
Για τον συμψηφισμό της προσωπικής διαφοράς, ο υπουργός ανέφερε ότι με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, ρυθμίζεται το ζήτημα του συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς για περίπου 40.000 δημόσιους υπάλληλους, έτσι ώστε στο μέλλον να λαμβάνουν απρόσκοπτα τις αυξήσεις που τους αναλογούν.
Αναφερόμενος στο βασικό κεφάλαιο του νομοσχεδίου που αφορά την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς, ο κ. Πιερρακάκης τόνισε ότι «το Ελληνικό Χρηματιστήριο οδεύει προς ένταξη στις σημαντικότερες κεφαλαιαγορές του κόσμου».
Οι βελτιώσεις που επέρχονται για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς, βασίζονται σε τέσσερις πυλώνες:
– Παρέχονται φορολογικά και άλλα κίνητρα για την ενίσχυση της ουσιαστικής λειτουργίας, αλλά και της αξιοπιστίας του Χρηματιστηρίου, ενθάρρυνση της ζήτησης και εισαγωγή των εταιρειών σε αυτό.
– Αυξάνεται η θεσμική θωράκιση των εποπτικών μηχανισμών, δηλαδή, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδος.
– Δημιουργείται ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για τα κρυπτοστοιχεία, με μέτρα για την προστασία των επενδυτών.
– Ενσωματώνονται ενωσιακές Οδηγίες και θεσπίζονται μέτρα για την εφαρμογή κανονισμών σχετικών με την κεφαλαιαγορά και τον χρηματοπιστωτικό τομέα.
– Βελτιώνεται το πλαίσιο, που διέπει τα ομολογιακά δάνεια, με την εισαγωγή ειδικής διάταξης για τις ομολογίες που είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, ή σε πολυμερή οργανισμό διαπραγμάτευσης σε εισηγμένες ομολογίες.
– Διευκολύνεται η λήψη αποφάσεων περί τροποποίησης των όρων του ομολογιακού δανείου για εισηγμένες ομολογίες, με σεβασμό όμως στη μειοψηφία.
– Παρέχεται μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων των Ανωνύμων Εταιρειών Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία με την κατάργηση υπερβολικών για τη σημερινή εποχή και συχνά γραφειοκρατικών ρυθμίσεων, με στόχο την αύξηση των επενδύσεων.
– Θεσπίζονται δικλείδες και μηχανισμοί ελέγχου εποπτείας κατά περίπτωση, από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και την Τράπεζα της Ελλάδος, προκειμένου μεταξύ άλλων, να διασφαλίζεται ότι τα έσοδα από τις εκδόσεις ευρωπαϊκών πράσινων ομολογιών θα διατίθενται πράγματι σε δράσεις βιώσιμης ανάπτυξης και κατά συνέπεια να αποτρέπεται το λεγόμενο “greenwashing”, η ψευδοοικολογική ταυτότητα τέτοιων εκδόσεων.
Τέλος, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των εποπτικών μηχανισμών, ειδικά εκπαιδευμένα στελέχη της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδος, υποδυόμενα τους πελάτες, θα ελέγχουν επιτόπου τη συμπεριφορά των εταιρειών που παρέχουν επενδυτικές υπηρεσίες, των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιρειών, ως προς την τήρηση της νομοθεσίας (το λεγόμενο “mystery shopping”).
«Υπάρχει η συγγνώμη της εκκρεμότητας»
Τέλος, ο κ. Πιερρακάκης έκανε ειδική μνεία στην διάταξη του νομοσχεδίου που αφορά στην παραίτηση του Δημοσίου από ένδικα μέσα για αποζημιώσεις στο Μάτι και τη Μάνδρα Αττικής, κάτι που – όπως είπε – συνιστά ελάχιστη υποχρέωση απέναντι σε όλες τις οικογένειες που επλήγησαν και πάντως δεν έρχεται με καμία διάθεση θριαμβολογίας και με καμία διάθεση για «μπράβο».
«Η κυβέρνηση αυτή, έχει ζητήσει συγγνώμη σε αρκετές περιπτώσεις, διότι είναι το πιο ειλικρινές που μπορεί να κάνει κανείς στο πλαίσιο μιας συμφωνίας αλήθειας όταν κάτι είναι λάθος ή αποτελεί αρρυθμία. Σε άλλες περιπτώσεις, έχω χρησιμοποιήσει εδώ από τη Βουλή για πράγματα που έχουν καθυστερήσει, τη συγγνώμη της εκκρεμότητας. Κι αυτό αφορά όλο το πολιτικό σύστημα που έχει κυβερνήσει. Αφορά όλες εκείνες τις ρυθμίσεις, οι οποίες έπρεπε να έχουν έρθει νωρίτερα, όμως θα έρθουν η μία μετά την άλλη, επειδή δεν πρόκειται να σταματήσουμε να κάνουμε και το κοινωνικά δίκαιο και το μεταρρυθμιστικά σωστό» είπε χαρακτηριστικά.
Η διάταξη προβλέπει ότι: «Κατά οριστικών αποφάσεων πρωτοβάθμιων διοικητικών δικαστηρίων, με τις οποίες σε βάρος του ελληνικού Δημοσίου κατ’ εφαρμογή των διατάξεων περί αστικής ευθύνης επιδικάζονται: α) χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης υπέρ μελών οικογένειας προσώπου που απεβίωσε ή λόγω ηθικής βλάβης εξαιτίας τραυματισμού προσώπου και β) νοσηλεία, έξοδα κηδείας ή παροχή κατά το ‘Αρθρο 931 του Αστικού Κώδικα είτε κατά την πλημμύρα της 15/11/2017 στην ευρύτερη περιοχή της Μάνδρας Αττικής, είτε κατά την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε την 23η Ιουλίου του 2018 στην Ανατολική Αττική και εκεί το ελληνικό Δημόσιο δεν ασκεί ένδικο μέσο ή παραιτείται από το ασκηθέν. Σε περίπτωση επιδίκασης με την ίδια απόφαση και αποζημίωση σε βάρος του ελληνικού Δημοσίου, η μη άσκηση ενδίκου μέσου ή παραίτηση από αυτό εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου, περιορίζεται στο κεφάλαιο της απόφασης που αφορά στην επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης και αποζημίωσης του πρώτου εδαφίου, εφαρμοζόμενων κατά τα λοιπά, των σχετικών διατάξεων του οργανισμού του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Η παρούσα καταλαμβάνει και τις μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος εκδοθείσες πρωτόδικες αποφάσεις, εάν μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος ή μετά από αυτή, επιδικαστεί σε βάρος του ελληνικού Δημοσίου χρηματική ικανοποίηση ή αποζημίωση σύμφωνα με τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1, με απόφαση δευτεροβάθμιου διοικητικού δικαστηρίου, ή απορριφθεί η έφεση αυτού, η μη άσκηση εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου ένδικου μέσου ή παραίτηση από αυτό ισχύει και για την απόφαση αυτή υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις παραγράφου 1».
