Μ. Σχοινάς: Από την Ευρώπη των κρίσεων οδεύουμε στην Ευρώπη των ευκαιριών και των ανοικτών οριζόντων

Στην ανάπτυξη της έρευνας και των δεξιοτήτων, αλλά και του συνολικού ρόλου της εκπαίδευσης ως συστατικά στοιχεία, ώστε να μπορέσει η Ευρώπη να γίνει πιο πράσινη, πιο ψηφιακή και πιο συμπεριληπτική, αναφέρθηκε ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, μιλώντας στην εκδήλωση «Ημέρα Επιστήμης και Έρευνας» που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στο αμφιθέατρο των νέων εγκαταστάσεων στην ΖΕΠ Κοζάνης.

Στην ομιλία του με θέμα «Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής και από την Ευρώπη των κρίσεων στην Ευρώπη των ευκαιριών και των ανοιχτών οριζόντων» ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε στις συμπράξεις των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων που χρηματοδοτούνται από το Erasmus και στις οποίες συμμετέχουν περισσότερα από 560 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς και στην προοπτική που ανοίγεται προκειμένου οι συμπράξεις να είναι ακόμα πιο ανταγωνιστικές «προσφέροντας την δυνατότητα ενός Ευρωπαϊκού πτυχίου».

Όπως εξήγησε, «το πτυχίο αυτό θα δώσει στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης την ευκαιρία να συγκεντρώσουν πόρους και να αναπτύξουν εκπαιδευτικά προγράμματα» που δεν θα μπορούσαν να προσφέρουν από μόνα τους και θα δώσει την ευκαιρία στους φοιτητές να αποκτήσουν πτυχίο συνδυάζοντας σπουδές σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. «Διαμορφώνουμε έτσι αυτό που ο Enrico Letta στην έκθεσή του για το μέλλον της ενιαίας αγοράς αποκαλεί την «πέμπτη ελευθερία» — την ελευθερία μάθησης, μελέτης, διδασκαλίας και έρευνας χωρίς σύνορα» σημείωσε.

Ο κ. Σχοινάς έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στο θέμα της ανάπτυξης των δεξιοτήτων, αναφέροντας ότι «η ευρωπαϊκή βιομηχανία και επιχειρήσεις στερούνται του ανθρώπινου δυναμικού που να έχει δεξιότητας». Τόνισε με έμφαση ότι η πρόσβαση στις δεξιότητες «δεν πρέπει να αφορά το ανθρώπινο δυναμικό των αστικών κέντρων» κι όσους βρίσκονται με τον ένα η άλλο τρόπο κοντά σε συγκροτημένους κοινωνικούς φορείς «αλλά τους νέους των νησιών, αυτούς που είναι απομονωμένοι στην ορεινή ύπαιθρο κι ακόμη περισσότερο τους νέους που εργάζονται σεζόν». Υπογράμμισε ότι «σε αυτούς πρέπει να επιμείνουμε στο θέμα της ανάπτυξης των δεξιοτήτων» και ότι οι φορείς που είναι επιφορτισμένοι με αυτό θα πρέπει «να απευθυνθούν οι ίδιοι σε αυτούς τους νέους».

Μιλώντας για τα προτερήματα της Ευρώπης, ανέφερε ότι «διαθέτουμε την καλύτερα οργανωμένη εσωτερική αγορά όπου παράγει το 20% του παγκόσμιου πλούτου αλλά και το δεύτερο δυνατότερο νόμισμα στον κόσμο».

Παραδέχθηκε ότι η Ευρώπη υστερεί στα ζητήματα της διπλωματίας λέγοντας ότι «εδώ αποτύχαμε» . Έφερε ως παράδειγμα δύο περιοχές, την ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου και το Ισραήλ, όπου «η Ευρώπη δεν μπόρεσε να παρέμβει γιατί τα μέλη της είχαν διαφορετικές προσεγγίσεις στο θέμα». Μίλησε για την ανάγκη η Ευρώπη να μεγαλώσει με νέα διεύρυνση συμπεριλαμβάνοντας την Ουκρανία τη Μολδαβία και τη Γεωργία και μιλώντας για τα Βαλκάνια τόνισε ότι «η Ευρώπη δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να προδώσει τις χώρες των Βαλκανίων», εννοώντας τις υποσχέσεις προς την Βόρεια Μακεδονία και την Σερβία αλλά και τις ενταξιακές διαδικασίες με την Αλβανία που μόλις ξεκίνησαν.

Μίλησε «για αλληλουχία πρωτοφανών κρίσεων στην Ευρώπη την τελευταία πενταετία» που άγγιξαν κάθε τομέα της ζωής και ανέφερε την πανδημία της COVID-19, την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με συνέπειες για όλη την Ευρώπη, την εργαλειοποίηση της μετανάστευσης στα σύνορα μας, την αυξανόμενη ένταση στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, την έκρηξη στη Μέση Ανατολή, με σοβαρές ανθρωπιστικές συνέπειες και επιπτώσεις εδώ στην Ευρώπη, αλλά και τις υβριδικές απειλές.

Με βάση τα παραπάνω ο κ. Σχοινάς εξήγησε ότι «αναδείχθηκαν τρεις κρίσιμες προτεραιότητες για το μέλλον της Ευρώπης, όπως η ανάπτυξη μιας πολιτικής αυτονομίας και ανθεκτικότητας, η διασφάλιση των ευρωπαϊκών αξιών και του διεθνούς δικαίου και η στενή συνεργασία με ομοϊδεάτες εταίρους». Κατέληξε λέγοντας ότι «το παραπάνω τρίπτυχο – αυτονομία, προάσπιση των Ευρωπαϊκών αξιών και συνεργασία με ομοϊδεάτες εταίρους – είναι απαραίτητο για να ανακτήσει η Ευρώπη το ρόλο που της αρμόζει στο διεθνές στερέωμα».

Κλείνοντας την τοποθέτηση του, ο κ. Σχοινάς έκανε ειδική αναφορά στον «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής», που όπως είπε «συνδυάζει πολιτικές για την υγεία, την ασφάλεια, την μετανάστευση) αλλά και πολιτικές για την Ευρώπη των ευκαιριών σε τομείς όπως η εκπαίδευση, οι δεξιότητες, η κινητικότητα». «Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής δεν αφορά το παρελθόν ή το παρόν, αλλά το μέλλον κι εκτός των συνόρων της Ευρώπης, λειτουργεί ως πρότυπο και έμπνευση», πρόσθεσε.

Ο Πρύτανης του ΠΔΜ Θεόδωρος Θεοδουλίδης επεσήμανε ότι «το ΠΔΜ αναδιοργανώθηκε το 2019 και έκτοτε διανύει μια φάση ταχείας ανάπτυξης». Παράθεσε στοιχεία της περιόδου 2019-2023, όπου το πανεπιστήμιο πέτυχε «υπερδιπλασιασμό των δημοσιεύσεων (από 250 το 2019 σε 650 στο 2023) σε έγκριτα διεθνή περιοδικά, ενώ 13 δε μέλη του συγκαταλέγονται στη λίστα Stanford με τους πιο επιδραστικούς επιστήμονες». Μίλησε για σημαντική αύξηση της εισροής χρηματοδοτήσεων από ερευνητικά έργα, ενώ σημείωσε ότι «έχουν ιδρυθεί 10 εταιρείες Τεχνοβλαστοί» δημιουργώντας δεκάδες νέες θέσεις καλά αμειβόμενης εργασίας σε τομείς αιχμής, όπως οι τεχνολογίες πληροφορικής.

Αναφέρθηκε στην συμμετοχή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στην Ζώνη Καινοτομίας που θα χωροθετηθεί εντός του πανεπιστημίου, «φιλοξενώντας θερμοκοιτίδες νέας τεχνολογίας, διασυνδέοντας την ακαδημαϊκή και φοιτητική κοινότητα με τις επιχειρήσεις».

Νωρίτερα ο κ. Σχοινάς συνοδευόμενος από τον Πρύτανη περιηγήθηκε στα open labs που είχαν στηθεί στο προαύλιο χώρο του ιδρύματος, όπου οι επιστημονικές φοιτητικές ομάδες από τα τμήματα της Πολυτεχνικής Σχολής καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας παρουσίασαν σε σχολεία τα επιτεύγματα τους. Στο χώρο της Πρυτανείας οι ερευνητικές ομάδες των Τεχνοβλαστών που τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί στο ΠΔΜ παρουσίασαν το ερευνητικό τους έργο που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά προγράμματα.