- Ο πρώην πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου υπογράμμισε ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ είναι καθοριστική για την Ελλάδα, καθιστώντας τη χώρα πρωταγωνιστή στην παγκόσμια σκηνή.
- Στην ομιλία του, τόνισε τη σημασία της εξωτερικής πολιτικής ως πράξη ευθύνης και την ανάγκη για απεξάρτηση από ξένες επιρροές, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης.
- Ο Παπανδρέου επισήμανε ότι η Ελλάδα πρέπει να αναδείξει τις δυνατότητές της και να γίνει κέντρο πολιτισμού και παιδείας, με στόχο την προώθηση της δημοκρατίας και της συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο.
Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί σημείο καμπής, καθιστώντας τη χώρα μας πρωταγωνιστή στην παγκόσμια «σκακιέρα», τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός, κ. Γιώργος Παπανδρέου, κατά την ομιλία του στο πλαίσιο του συνεδρίου «Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 Χρόνια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική», που πραγματοποιείται στις 12 και 13 Δεκεμβρίου, υπογραμμίζοντας ότι η εξωτερική πολιτική είναι μία πράξη ευθύνης βαθιά συνδεδεμένη με το αφήγημα κάθε λαού, που εδράζεται σε ιστορικές εμπειρίες, οι οποίες διαμορφώνουν την ταυτότητα ενός έθνους.
Κάθε κράτος καλείται μέσα από αυτή την διαδικασία να χαράξει την πολιτική του, εξήγησε. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπανδρέου: «η πρώτη μεταπολιτευτική περίοδος στην Ελλάδα ξεκινά με ανοιχτές «πληγές» τραυμάτων για τον ελληνικό λαό: με το πραξικόπημα του 1967, την κατάργηση δημοκρατικών διαδικασιών και τελικά στον διαμελισμό της Κύπρου. Για το ΠΑΣΟΚ, η Μεταπολίτευση δεν αποτελεί το τέλος μιας παρένθεσης, αλλά την αρχή ενός νέου αγώνα για την απεξάρτηση από ξένες επιρροές, για την εμβάθυνση της Δημοκρατίας και την κοινωνική απελευθέρωση. Αποτελεί την αφετηρία μιας πορείας να πάρουμε οι Έλληνες της χώρας και οι Έλληνες της Διασποράς τη μοίρα μας στα χέρια μας».
Παράλληλα, σημείωσε ότι η Μεταπολίτευση «είναι η αφετηρία για την απεξάρτηση από ένα status quo, με τη συμμετοχή σε διεθνή προοδευτικά κινήματα και την ανάπτυξη συμμαχιών που βελτίωσαν τη σχέση της Ελλάδας με τον κόσμο. Η Δημοκρατία και η ειρήνη δεν είναι μόνο αρχές, αλλά ζωτικές προϋποθέσεις για την ασφάλεια και την ευημερία του ελληνικού λαού. Η διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έθεσε τις βάσεις για μια αυτοδύναμη, ισχυρή Ελλάδα και για μια δικαιότερη θέση της χώρας μας στον κόσμο».
Ο κ. Παπανδρέου πρόσθεσε ότι, για τη Νέα Δημοκρατία, η Μεταπολίτευση είναι πρωτίστως η Αποκατάσταση της Δημοκρατίας και η επιστροφή στην οικογένεια της Ευρώπης με την ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ, «με τη Δικτατορία να αποτελεί ένα κακό διάλειμμα στην πορεία της χώρας».
Όπως υπογράμμισε, στην Μεταπολιτευτική Ελλάδα παρατηρούνται διαφορές πολιτικών ρευμάτων. «Από τη μία, το ρεύμα που υποστηρίζει την πελατειακή σχέση και αναζητά έναν προστάτη (άλλοτε Γάλλο, Άγγλο ή παλαιότερα Ρώσο), που αναζητά την υποταγή σε έναν ηγέτη. Αυτή η αντίληψη επικρατεί ακόμη σε αρκετά βαλκανικά κράτη. Το άλλο ρεύμα, που υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ, αναζητά την απελευθέρωση, την αμφισβήτηση του κατεστημένου».
Οι Αρχές που υποστήριξε διαχρονικά το ΠΑΣΟΚ, όπως τόνισε ο κ. Παπανδρέου, χωρίζονται σε τρεις περιόδους:
- Την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όπου το γεγονός ότι η Ελλάδα ανήκε στο ΝΑΤΟ δεν εγγυήθηκε την ασφάλεια όπως έδειξε η Δικτατορία και η περιπέτεια της Κύπρου. Τότε το ΠΑΣΟΚ, υπογράμμισε ο πρώην πρωθυπουργός, υποστήριξε την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, της αυτονομίας στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, την ενίσχυση των σχέσεων με Αραβικούς λαούς, μετείχε στο Παγκόσμιο κίνημα των 6 για απεξάρτηση από πυρηνικά και διατήρησε μία κριτική στάση απέναντι στην τότε ΕΟΚ, ενώ προήγαγε την ενεργή διεκδίκηση και όχι την αποστασιοποίηση της χώρας, μέσω προγραμμάτων που εξασφάλισαν σημαντικούς πόρους για την χώρα, αλλά και με άλλες τολμηρές πρωτοβουλίες.
- «Μετά τη πτώση του τείχους του Βερολίνου, ανοίχτηκαν μεγαλύτερες προοπτικές για την Ελλάδα» σχολίασε. Όπως ανέφερε ο κ. Παπανδρέου, σημαντική ήταν η επίσκεψη του τότε προέδρου των ΗΠΑ, κ. Μπιλ Κλίντον στη χώρα μας, μία επίσκεψη που αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία της χώρας μας καθώς ήταν η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ είπαν δημόσια συγγνώμη στον Ελληνικό λαό για την συμμετοχή τους στη Δικτατορία.
- Η τρίτη περίοδος, σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, χαρακτηρίζεται από την εξομάλυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, με την αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας, την αποκατάσταση εμπιστοσύνης, που «άνοιξε» τον δρόμο συνεργασίας με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό. «Επίσης, χαρακτηρίζεται από την στρατηγική για την Ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αποσύνδεση του Κυπριακού από την ευρωπαϊκή της πορεία», ανέφερε, τονίζοντας ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί σημείο καμπής για το νησί αλλά και για την Ελλάδα, καθιστώντας τη χώρα μας πρωταγωνιστή στην παγκόσμια «σκακιέρα».
Ο κ. Παπανδρέου επεσήμανε, επίσης, ότι η Συμφωνία του Ελσίνκι, αποτέλεσε μία νίκη της χώρας μας, καθώς εκεί η Τουρκία έχασε τον αγώνα, για ένταξή στην Ευρωπαϊκή οικογένεια.
Η Ευρωπαϊκή Προεδρία του 2003 δεν είναι το αποτέλεσμα τύχης, αλλά το αποτέλεσμα μακροχρόνιας στρατηγικής στην διπλωματία, τόνισε και πρόσθεσε: «Κινητοποιήσαμε κάθε διαθέσιμη δύναμη, από την Κοινωνία των Πολιτών, τους Έλληνες της Διασποράς, μέχρι τους επιχειρηματίες για την ενίσχυση της φιλοσοφίας μας, ώστε η Ελλάδα να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη νέα πραγματικότητα στην Ευρώπη, που μας χάρισε κύρος».
Άλλο σημείο «σταθμός», σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, είναι οι σχέσεις της Ελλάδας -Τουρκίας, μέσα από τη «διπλωματία των σεισμών», τη διπλωματία των πολιτών, που έχτισε «γέφυρες» επικοινωνίας ανάμεσα στους δύο λαούς, μέχρι και τις διερευνητικές συνομιλίες, αλλά και πολλαπλές διμερείς συνεργασίες.
Σημείωσε ότι, τα αποτελέσματα των διπλωματικών χειρισμών, ήταν να ζήσουμε για πολλά χρόνια σε «ήρεμα νερά» με την Τουρκία, τα 3 εκατομμύρια σε εμπορικές συναλλαγές να αγγίξουν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ και η άνθηση του τουρισμού, ιδιαίτερα στο ανατολικό Αιγαίο.
«Στηρίξαμε την πρόταση για ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Γιναμε ειλικρινείς υποστηρικτές, όχι αρνητές της Ευρώπης. Επιπρόσθετα, η Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης 2003, για διεύρυνση της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια, παραμένει έως και σήμερα ενεργή δέσμευση, παρότι μόνο η Κροατία έχει μέχρι στιγμής ενταχθεί, μία δέσμευση που αποτελεί ακόμη σημείο αναφοράς για την Ευρώπη» σχολίασε.
Ιδιαίτερη σημασία, είπε, έχει η συνεισφορά της Ελλάδας για κοινή άμυνα με το άρθρο περί αμοιβαίας συνδρομής στο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, η υποχρέωση της Ευρώπης να διαμορφώσει ένα Κοινό Αμυντικό δόγμα (Καστελόριζο 2003).
«Ως χώρα υπήρξαμε ακόμη πρωτοπόροι περιβαλλοντικών ζητημάτων στην διεθνή ατζέντα και εντάξαμε στην ατζέντα την πολιτιστική διπλωματία, με την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, προωθώντας και την ολυμπιακή εκεχειρία. Η φοβικότητα -έλλειψη πολιτικού θάρρους που χαρακτήρισαν την επόμενη ηγεσία στέρησαν την ευκαιρία για επίλυση του Κυπριακού το 2004, όταν χάθηκε μία ιστορικά ευνοϊκή συγκυρία για μία βιώσιμη λύση» ανέφερε.
Αν δεν είχε φοβηθεί η τότε πολιτική ηγεσία της Ελλάδας, η Κύπρος θα είχε απαλλαγεί από τις στρατιωτικές δυνάμεις κατοχής, τόνισε, και πρόσθεσε ότι η πρόκληση από εδώ και πέρα είναι αν μπορεί η πολύ-πολικότητα του κόσμου να μετατραπεί σε ένα σύστημα πολυμερούς συνεργασίας.
«Σε μια εποχή που απαιτούνται συνεργασίες, υπάρχει η ανάδειξη ενός ανταγωνισμού και απομονωτισμού. Μπορούν κανόνες δικαίου να γίνουν σεβαστοί από όλους; Παρά τις μοναδικές ιστορίες και συμφέροντα κάθε λαού, υπάρχουν κοινές ανάγκες που μας ενώνουν. Πρέπει με πίστη να επιδιώξουμε ένα κόσμο που θα προάγει τις αξίες και τον σεβασμό» εξήγησε.
Η Ευρώπη υποτιμά τις δυνατότητές της, σχολίασε, επίσης, ο πρώην πρωθυπουργός, συμπληρώνοντας ότι είναι καιρός να αναδειχθεί νέα δύναμη και να ξεπεράσει τα προβλήματά της. Η Ελλάδα παρά την κρίση, διαχειρίστηκε τη κρίση με όραμα και διεξόδους, όπως η δημιουργία ευρω-ομολόγων, όπως αυτή περιγράφεται στην έκθεση Ντράγκι, είπε.
«Η Ελλάδα απέδειξε ότι μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, με την δημιουργία τριμερούς σχέσης Ισραήλ-Κύπρου -Ελλάδας και με τη συμμετοχή της μαζί με άλλες 25 χώρες και την Τουρκία σε συζήτηση για το Κλίμα» υποστήριξε. Όπως είπε, οι συμμαχίες και η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για αυτονομία και αυτάρκεια σε ζωτικούς τομείς, όπως η ενέργεια και η άμυνα είναι σημαντικές. «Η Μεγάλη ιδέα- μία ιδέα όχι γεωγραφική, αλλά αξιακή, να αποτελέσει ο ελληνισμός τη φωνή της σύνεσης, της δύναμης αξιών, της δημοκρατικής συμβίωσης για κοινό καλό, είναι η μόνη ρεαλιστική λύση για επιβίωση της ανθρωπότητας» σχολίασε.
Τέλος, ο κ. Παπανδρέου υποστήριξε ότι με τόλμη και χωρίς φόβο, η Ελλάδα πρέπει να γίνει τόπος πολιτισμού και παιδείας σε μία εποχή που αναζητά κατεύθυνση. «Ας δώσουμε στην Ελλάδα τη θέση που της αξίζει», κατέληξε.
