Με θέμα «Η πολιτική της κοινωνικής οικολογίας: Από τη θεωρία στην πράξη», το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνικής Οικολογίας μας καλεί σε τριήμερο συνέδριο στην Αθήνα. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί 25-27 Οκτωβρίου 2024, την Παρασκευή 25/10, 9:00 – 19:00, στην αίθουσα του Athens School (Χαριλάου Τρικούπη 138), το Σάββατο 26/10, 10:00 – 19:00, στην Νομική Σχολή (Σόλωνος 57) και στον ίδιο χώρο θα φιλοξενηθεί η τρίτη και τελευταία μέρα του, Κυριακή 26/10, από 10:00 – 19:15.
Το πλαίσιο του συνεδρίου
Οι σύγχρονες κρίσεις καθιστούν τον αγώνα ενάντια στην καπιταλιστική νεωτερικότητα και τις συναφείς μορφές κυριαρχίας πιο επείγοντα από ποτέ. Η παγκόσμια κυριαρχία του καπιταλισμού συνεχίζει να εντείνει την εργασιακή εκμετάλλευση, τις κοινωνικές ανισότητες και την οικολογική καταστροφή, ωθώντας τις ανθρώπινες κοινωνίες και το οικοσύστημα στα όριά τους.
Η εξαφάνιση των ειδών και οι καταστροφές της κλιματικής αλλαγής, που προκαλούνται από ένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα που βασίζεται στην οικονομική ανάπτυξη και το κέρδος, αλλάζουν, με πρωτοφανή ρυθμό, τις συνθήκες μέσα από τις οποίες αναπτύσσεται και εξελίσσεται ο ιστός της ζωής. Η πανδημία Covid-19 είναι μόνο η τελευταία εκδήλωση των καταστροφικών συνεπειών ενός κοινωνικού μοντέλου που βλέπει τη φύση ως εχθρό προς κατάκτηση και αντικείμενο εκμετάλλευσης.
Εν τω μεταξύ, οι στρατιωτικές συγκρούσεις έχουν κατακλύσει και πάλι πολλές περιοχές και απειλούν να οδηγήσουν σε έναν νέο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι μια ανθρωπότητα που κυριαρχείται από τα έθνη-κράτη και το κίνητρο του κέρδους δεν μπορεί ποτέ να επιτύχει διαρκή ειρήνη. Επιπλέον, αυτό το περιβάλλον στρατιωτικοποίησης και ανασφάλειας έχει δώσει περαιτέρω ώθηση στις φασιστικές τάσεις παγκοσμίως που ήδη προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν τη λαϊκή αγανάκτηση που πυροδότησε η οικονομική κρίση του 2008.
Ωστόσο, παντού στον κόσμο αναδύονται κουλτούρες αντίστασης. Η αυξανόμενη απήχηση των αγώνων για την απελευθέρωση των γυναικών, τη ριζοσπαστική οικολογία, τη φυλετική και οικονομική δικαιοσύνη και την άμεση δημοκρατία μαρτυρούν την αναδυόμενη επιθυμία για ένα χειραφετητικό μέλλον. Τα ζωντανά παραδείγματα των Ζαπατίστας στην Τσιάπας και των Κούρδων της Ροζάβα καταδεικνύουν πώς μπορούν να μοιάζουν οι μη καπιταλιστικές μορφές οργάνωσης χάρη σε δεκαετίες δουλειάς από τα κάτω.
Οι πολίτες συνειδητοποιούν ότι η οικοδόμηση ενός άλλου κόσμου μέσω της συλλογικής χειραφέτησης δεν είναι μόνο επιθυμητή και δυνατή, αλλά και αναγκαία. Ένα αυξανόμενο ποσοστό ανθρώπων βλέπει τις αξίες της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας και της αρμονίας με τη φύση ως πραγματικές εναλλακτικές λύσεις στη νεοφιλελεύθερη τάξη πραγμάτων. Η συμφιλίωση της κοινωνίας και της φύσης είναι απαραίτητη για τους καιρούς που έρχονται: η ριζική αλλαγή ξεκινά από την κατανόηση ότι μια οικολογική και δημοκρατική κοινωνία δεν είναι ένα αφηρημένο όνειρο αλλά μια πρακτική δυνατότητα που είναι εφικτή.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ιδέες της κοινωνικής οικολογίας και του κοινοτισμού παρέχουν μια επαναστατική ατζέντα που προτείνει μια πορεία προς μια «κοινοτική κοινωνία προσανατολισμένη στις ανθρώπινες ανάγκες, ανταποκρινόμενη στις οικολογικές επιταγές και αναπτύσσοντας μια νέα ηθική βασισμένη στο μοίρασμα και τη συνεργασία». Σε αυτή την ιστορική στιγμή, που χαρακτηρίζεται από την εμβάθυνση της κρίσης του καπιταλισμού και αυξάνει τις ελπίδες και τα αιτήματα για ένα καλύτερο μέλλον, αυτές οι ιδέες έχουν πολλά να προσφέρουν σε όσους αναζητούν ένα ουτοπικό όραμα και μια ριζοσπαστική πορεία.
Διαποτισμένη από τον διαλεκτικό νατουραλισμό, η κοινωνική οικολογία παρουσιάζει δύο σημαντικά συμπληρωματικά σχέδια που υπερβαίνουν την αφηρημένη κοινωνική θεωρία. Από τη μία πλευρά, αμφισβητεί το σημερινό καπιταλιστικό σύστημα και όλες τις μορφές καταπίεσης, συμπεριλαμβανομένου του ρατσισμού, του εθνοκεντρισμού και της πατριαρχίας. Από την άλλη πλευρά, προσφέρει ένα αναδομητικό και επαναστατικό όραμα για μια οικολογική κοινωνία μετά τη σπάνη. Η κοινωνική οικολογία αντιμετωπίζει τους σημερινούς κοινωνικούς αγώνες που έρχονται στην επιφάνεια τόσο σε αστικά όσο και σε αγροτικά περιβάλλοντα, ενώ παράλληλα πραγματεύεται κεντρικά ερωτήματα σχετικά με τη σχέση μας με τη φύση, την επιστήμη και την τεχνολογία.
Επιπλέον, η κοινωνική οικολογία προτείνει πώς να οικοδομήσουμε μια νέα κοινωνία, προωθώντας προπαρασκευαστικές πολιτικές στρατηγικές που περιλαμβάνουν ομάδες συγγένειας και συνελεύσεις πολιτών, τη συγκρότηση αμεσοδημοκρατικών κοινωνικών κινημάτων, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα. Η κοινωνική οικολογία παρέχει μια ηθική της συμπληρωματικότητας που θέτει τα θεμέλια των αγώνων για αλληλοβοήθεια, αυτοδιάθεση, αποκέντρωση, απελευθέρωση των φύλων, οριζοντιότητα και ισονομία.
Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό το όραμα ενός επιθυμητού μέλλοντος, πρέπει να διερευνηθούν συλλογικές απαντήσεις σε πολλαπλές προκλήσεις. Από την περιφέρεια μέχρι τα κέντρα του καπιταλισμού, οι απαντήσεις αυτές παίρνουν πολλές μορφές και μορφές, καταδεικνύοντας τη φύση του ίδιου του κινήματος: αποκεντρωμένο, αυτόνομο και εξελισσόμενο. Για τη δημιουργία επιτυχημένων και μακροχρόνιων εναλλακτικών λύσεων, πρέπει να αναπτυχθούν συνδέσεις μεταξύ αυτών των διαφορετικών πρωτοβουλιών. Τα μέλη τους πρέπει να συναντώνται, να εκπαιδεύονται, να κάνουν διάλογο, να μοιράζονται στρατηγικές και να δημιουργούν δίκτυα.
Για τους σκοπούς αυτούς, το TRISE, διοργανώνει την Διεθνή Συνάντηση στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2024. Η Συνάντηση στοχεύει να ανταποκριθεί στην ανάγκη οικοδόμησης του κινήματος μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν παρουσιάσεις και εργαστήρια. Θα συγκεντρώσει πολίτες, ακτιβιστές και ερευνητές που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτών των πολλαπλών αγώνων για επιθυμητά κοινά μέλλοντα.
Το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25/10
09.00-10.00 Εγγραφές στο συνέδριο
10.00-11.00 Κεντρική ομιλία: Κρίνη Καφίρη
〉 «Βιώσιμη οργανοποίηση & ριζοσπαστική φροντίδα για κοινωνικούς οικολογικούς μετασχηματισμούς»
11.00-12.30 Παραγωγή γνώσης και θεωρία των κοινωνικών κινημάτων
〉 Federico Venturini – «Κοινωνική οικολογία & ερευνητική προσέγγιση: προβληματισμοί για μια παραγωγή γνώσης σε μια θέση»
〉 Γεώργιος Πουλάδος – «Κοινωνικά κινήματα: Θεωρία & πράξη»
〉 Girlwouthoutaruler – «Χωρίς πόνο, χωρίς κέρδος: μια συντριπτική ουτοπία»
〉 Emre Çetin Gürer – «Προδιαμορφωτική πολιτική: Παρελθόν & παρόν»
Προεδρία: Κρίνη Καφίρη
12.30-14.30 Διάλειμμα
14.30-16.00 «Η οικονομία και η πρακτική των κοινωνικών κινημάτων»
〉 Bianca Griffani – «Πώς οι αντι-ηγεμονικές έννοιες της οικονομικής και οικολογικής βιωσιμότητας οικοδομούνται από-τα-κάτω, με την εμπλοκή των ποινικοποιημένων πρακτικών και κοινωνικοτήτων των ριζοσπαστών «παράνομων» αγροτών στην ύστερη βιομηχανική Ιταλία»
〉 Leif Thomas Olsen – «Οι φόροι ως κίνητρα συμπεριφοράς: Μια φορολογική επανάσταση προς όφελος όλων»
〉 Αλέξανδρος Σχισμένος – «Ψηφιακά κοινά & η πληροφοριακή δόμηση της δημοκρατικής πολιτικής»
〉 Emma Quayle, Miki Kashtan, and Selene Aswell – «Μια παγκόσμια οικονομία μητρικών δώρων ως εναλλακτική στον παγκόσμιο καπιταλισμό»
Προεδρία: Γιώργος Πουλάδος
16.00 – 17.30 Φώτα & σκιάσεις της πολεοδομίας
〉 Jere Kuzmanić – «Η πολεοδομία ως κοινωνική οικολογία; Έλεγχος από τους κατοίκους και αναρχική πολεοδομία στον 20ό αιώνα»
〉 Νίκος Βράντης – «Η αόρατη Κατοικία της πράσινης μετάβασης»
〉 Pijatta Heinonen – «Η αμεσοδημοκρατική οργάνωση του χώρου στο πλαίσιο της αυτόνομης γεωγραφίας»
Προεδρία: Federico Venturini
17.30 – 18.00 Διάλειμμα
18.00 – 19.00 Κεντρική ομιλία: Σταύρος Σταυρίδης
〉 «Αμφισβητώντας την καπιταλιστική τάξη των πόλεων: σε αναζήτηση ενός μη καπιταλιστικού μέλλοντος»
〉 19:00 – 19:30 Παρουσιάσεις βιβλίων: Reclaiming Cities: Revolutionary Dimensions of Political Participation του Y. Tarinski; Ελεύθεροι Δήμοι και Κομμουναλισμός του E. Eiglad; Acting Here And Now του F. Romero; Power to Create, Power to Destroy των F. Venturini, T. Rouhette, M. Isabella (eds.)
〉 21.00 Προβολή ντοκιμαντέρ για τη Ροζάβα: “Belkî Sibê” (και συζήτηση με τον δημιουργό της ταινίας)
ΣΑΒΒΑΤΟ 26/10
10.00 – 11.00 Κεντρική ομιλία: Floréal M. Romero
〉 «Κίνημα & στρατηγική για τον κομμουναλισμό του σήμερα»
11.00 – 12.30 Εξετάζοντας την κοινωνική οικολογία & τα επόμενα βήματα
〉 Michael Opielka – «Κομμουναλισμός, προστατευτισμός, κοινωνική οικολογία: Η στρατηγική λειτουργία της κοινωνικής βιωσιμότητας στον 21ο αιώνα»
〉 Federico Venturini – «Κοινωνική Οικολογία & Απόβλητα: Επανεξετάζοντας τον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε»
〉 Emma Quayle, Miki Kashtan & Selene Aswell – «Η φεμινιστική μη βία ως απελευθέρωση για όλους: Η δύναμη των μαλακών ιδιοτήτων για τη μεταμόρφωση της πατριαρχίας»
Προεδρία: Yavor Tarinski
12.30 – 14.30 Διάλειμμα
14.30 – 16.00 Αποαποικιοποίηση & πρακτική των κοινωνικών κινημάτων
〉 Katerina-Shelagh Boucoyannis – «Κοινοτική και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση ως απάντηση στον εξορυκτισμό: η περίπτωση της Intag, Εκουαδόρ»
〉 Sinead D’Silva – «Νεολαιίστικες κοινότητες αντίστασης οδηγούν τον αγώνα κατά της περιβαλλοντικής υποβάθμισης των έργων υποδομής στην Γκόα της Ινδίας»
〉 Alex Foti – «Από τον διεθνισμό του σοσιαλισμού στον διεθνισμό του κλίματος»
〉 Matthew Tafoya – «Οικοδόμηση ιθαγενικών εθνών: Μια αποαποικιοποιητική προσέγγιση για τη βελτίωση της κοινωνικής οικολογίας μιας ιθαγενικής κοινότητας που βρίσκεται μέσα σε στρατόπεδο συγκέντρωσης Αμερικανών Ινδιάνων»
Προεδρία: Ines Morales Bernardos
16.00 – 17.30 Το κουρδικό ζήτημα
〉 Azize Cay – «Μια φεμινιστική προσέγγιση στην αμφισβήτηση των ψυχολογικών πτυχών της Ιεραρχίας (μικρο-ιεραρχίες) : Οι πρακτικές του κουρδικού κινήματος με την Jineoloji και την Tekmil»
〉 Ebad Rouhi – «Περιβαλλοντική διακυβέρνηση με βάση την κοινότητα: Μια κοινωνικο-οικολογική ματιά των διεθνών νομικών κανόνων»
〉 Anna Rebrii – «Επανορθωτική δικαιοσύνη στη Ροζάβα: Κοινοτική ενδυνάμωση και ισότητα των φύλων»
Προεδρία: Elias Brown
17.30 – 18.00 Διάλειμμα
18.00 – 19.00 Κεντρική ομιλία: Academy of Democratic Modernity
〉 «Δημοκρατία και αυτοκυβέρνηση»
〉 21.00 Πάρτι στον χώρο του TRISE (Κολοκοτρώνη 31, Σύνταγμα)
ΚΥΡΙΑΚΗ 27/10
10.00 – 11.00 Κεντρική ομιλία: Ana Méndez de Andés
〉 «Ο δημοτισμός ως οικολογία της πράξης»
11.00 – 12.30 Λήψη αποφάσεων για μια άμεση δημοκρατία
〉 Leif Thomas Olsen – «Το λόμπι των πολιτών»
〉 Θεόδωρος Καρυώτης – «Μαθαίνουμε από την ήττα; Ή, γιατί δεν υπάρχει δημοτικιστικό κίνημα στην Ελλάδα;»
〉 Zdravko Saveski – «Η ευρέως παραμελημένη δυνατότητα για μια ευρείας κλίμακας άμεση δημοκρατία»
〉 Yavor Tarinski – «Ο διεθνισμός & το παγκόσμιο αίσθημα προς την άμεση δημοκρατία»
Προεδρία: Theo Rouhette
12.30 – 14.30 Διάλειμμα
14.30 – 16.00 Πρακτική των κοινοτήτων & των κοινωνικών κινημάτων
〉 Emet Değirmenci – «Edge effects: Ανθεκτικότητα και αγώνας στην Αντιόχεια μετά τον σεισμό του 2023»
〉 Ορέστης Κολοκούρης – «Προς μια συμμετοχική προστασία των Κοινών: μέθοδοι και όρια»
〉 Ewan Jenkins – «Ο κομμουναλισμός των καταλήψεων σε δημόσιους χώρους: Προεικόνιση της οικολογικής κομμούνας»
〉 Jennifer Eva Pillau – «Από εστία σε εστία: Το ανθεκτικό μέλλον θα είναι μητριαρχικό»
Προεδρία: Σταύρος Σταυρίδης
16.00 – 17.30 Η φύση, η ύπαιθρος & η πρακτική των κοινωνικών κινημάτων
〉 Χρήστος Κοτάκης – «Ένα συνεταιριστικό εργαστήριο φυτών για έρευνα και ανάπτυξη σε μια αγροτική ζώνη, ως αντιπαράδειγμα κοινωνικού αναρχισμού»
〉 Elias Casanovas Adrián – «Το μοντέλο του κοπαδιού στα χωριά: Η ανάδειξη της κτηνοτροφίας ως εργαλείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση του τοπίου»
〉 Zuzanna Ludzik – «Προσαρμογή της δασικής κηπουρικής σε αστικά περιβάλλοντα»
〉 Olivia Chandler – «Από την οικο-ουτοπία στην πραγματικότητα: Χτίζοντας μια πρακτική κοινωνικής οικολογίας»
Προεδρία: Emet Değirmenci
17.30 – 18.00 Διάλειμμα
18.00 – 19.00 Κεντρική ομιλία: Natalia Mamonova
〉 «Ο πόλεμος στην Ουκρανία & η αποτυχία της νεοφιλελεύθερης γεωργίας: Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να γίνει;»
19.00 – 19.15 Κλείσιμο του συνεδρίου
