Έρευνα από τη Σχολή Ιατρικής του Στάνφορντ αποκαλύπτει ότι το εμβόλιο Zostavax κατά του έρπητα ζωστήρα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας έως και 20%. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Nature”, ανέλυσε δεδομένα από 280.000 ηλικιωμένους στην Ουαλία, συγκρίνοντας άτομα που έγιναν 80 ετών ακριβώς πριν και μετά την έναρξη του προγράμματος εμβολιασμού το 2013.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το εμβόλιο μείωσε την πιθανότητα εμφάνισης έρπητα ζωστήρα κατά 37% και την πιθανότητα άνοιας κατά 20%, με μεγαλύτερη προστασία στις γυναίκες. Ο επικεφαλής της μελέτης, Πασκάλ Γκελντσέτζερ, χαρακτήρισε το εύρημα “εντυπωσιακό” και τόνισε ότι το προστατευτικό αποτέλεσμα ήταν ισχυρό σε όλες τις αναλύσεις.
Οι ερευνητές έχουν επιβεβαιώσει τα ευρήματα και σε άλλες χώρες με παρόμοια προγράμματα εμβολιασμού. Παραμένει άγνωστος ο ακριβής μηχανισμός προστασίας, αλλά οι επιστήμονες υποθέτουν ότι το εμβόλιο μπορεί να επιδρά άμεσα στα ανοσοκύτταρα του εγκεφάλου ή να επιβραδύνει τη γήρανσή του. Μελλοντικά, ενδέχεται να αναπτυχθούν εξειδικευμένα προγράμματα εμβολιασμού με στόχο την πρόληψη της άνοιας.
Πιο αναλυτικά:
Το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας έως και κατά 20%, σύμφωνα με ερευνητές που παρακολούθησαν ενήλικες στην Ουαλία. Οι ερευνητές από τη Σχολή Ιατρικής του Στάνφορντ εξέτασαν τα ιατρικά δεδομένα από περισσότερους από 280.000 ηλικιωμένους στην Ουαλία. Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν λάβει το εμβόλιο Zostavax κατά του έρπητα ζωστήρα-το οποίο δεν κυκλοφορεί πλέον- είχαν κατά 20% μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν άνοια μέσα σε μια επταετία, σε σύγκριση με όσους δεν είχαν εμβολιαστεί. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Nature», αξιοποίησε τα δεδομένα από τον μαζικό εμβολιασμό που πραγματοποιήθηκε στην Ουαλία το 2013.
Ο έρπητας ζωστήρας, μια ιογενής λοίμωξη που προκαλεί επώδυνο εξάνθημα, προκαλείται από τον ίδιο ιό που προκαλεί την ανεμοβλογιά. Μετά τη μόλυνση με ανεμοβλογιά, ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στο σώμα και μπορεί να επανενεργοποιηθεί σε μεγαλύτερες ηλικίες ή όταν εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας έρπητα ζωστήρα.
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε άτομα κοντά στο ηλικιακό όριο — συγκρίνοντας όσους έγιναν 80 ετών την εβδομάδα πριν από την έναρξη του εμβολιασμού, με εκείνους που έγιναν 80 την εβδομάδα μετά. Κατά την επταετία που ακολούθησε, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το εμβόλιο μείωσε την πιθανότητα εμφάνιση του έρπητα ζωστήρα κατά περίπου 37%.
Μέχρι το 2020, ένας στους οκτώ ηλικιωμένους (ηλικίας 86 και 87 τότε) είχε διαγνωστεί με άνοια. Ωστόσο, όσοι είχαν λάβει το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα είχαν 20% μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν άνοια, σε σχέση εκείνους που δεν είχαν εμβολιαστεί. Το εύρημα αυτό στηρίζει τη θεωρία ότι ιοί που προσβάλλουν το νευρικό σύστημα μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας, ενώ ταυτόχρονα υποδεικνύει ότι ένα μέσο πρόληψης για αυτήν τη σοβαρή νόσο.
«Ήταν ένα εντυπωσιακό εύρημα», δήλωσε ο Πασκάλ Γκελντσέτζερ, αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής και επικεφαλής της μελέτης. «Το σήμα προστασίας ήταν πολύ ισχυρό, ανεξαρτήτως από ποια πλευρά κοιτούσες τα δεδομένα», πρόσθεσε.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι η προστασία έναντι της άνοιας ήταν πιο μεγάλη στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες. Ο ερευνητής υπέθεσε ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες έχουν ισχυρότερη ανοσολογική απόκριση στα εμβόλια, αλλά και ότι νοσούν πιο συχνά από τον έρπητα ζωστήρα σε σχέση με τους άνδρες. Παραμένει άγνωστο εάν το εμβόλιο προστατεύει από την άνοια ενεργοποιώντας συνολικά το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνοντας συγκεκριμένα τις επανενεργοποιήσεις του ιού, ή μέσω άλλου μηχανισμού.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η ερευνητική ομάδα έχει επιβεβαιώσει τα ευρήματά της από την Ουαλία και σε άλλες χώρες – μεταξύ αυτών η Αγγλία, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και ο Καναδάς – όπου εφαρμόστηκαν παρόμοια προγράμματα εμβολιασμού.
«Είναι πιθανό το εμβόλιο να έχει άμεσες επιδράσεις στα ανοσοκύτταρα του εγκεφάλου, αλλά μπορεί επίσης να δρα έμμεσα, π.χ. επιβραδύνοντας τη γήρανση του εγκεφάλου ή ενισχύοντας την ανθεκτικότητά του στα σημάδια του χρόνου» υπέθεσε ο Άντονι Χάναν, επικεφαλής της Ομάδας Επιγενετικής και Νευρωνικής Πλαστικότητας στο Ινστιτούτο Νευροεπιστημών και Ψυχικής Υγείας Florey.
«Το επόμενο βήμα είναι να κατανοήσουμε πώς ακριβώς το εμβόλιο προστατεύει έναντι της άνοιας και να αξιοποιήσουμε αυτή τη γνώση για την ανάπτυξη νέων τρόπων πρόληψης και θεραπείας της νόσου. Αυξάνεται επίσης η πιθανότητα ότι στο μέλλον ίσως υπάρξουν εξειδικευμένα προγράμματα εμβολιασμού με κύριο στόχο την πρόληψη της άνοιας» κατέληξε ο ερευνητής.
ΠΗΓΗ: Independent
