Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου, 2024

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Επιδημιολογία και πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη

  • Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη γιορτάζεται στις 14 Νοεμβρίου, ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, που συνέλαβε την ανακάλυψη της ινσουλίνης το 1921.
  • Στις ΗΠΑ, το 12% του ενηλίκου πληθυσμού διαγιγνώσκεται με σακχαρώδη διαβήτη, με παρόμοια ποσοστά και στην Ελλάδα, όπου επιπλέον 12% έχει προδιαβήτη.
  • Η πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, έλεγχο σωματικού βάρους, περιορισμό αλκοόλ και καπνίσματος, καθώς και τακτικούς ιατρικούς ελέγχους για άτομα με αυξημένο κίνδυνο.

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη έχει καθιερωθεί στις 14 Νοεμβρίου. Πρόκειται για την ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της θεραπευτικής ινσουλίνης στον Καναδά το 1921.

Με αφορμή την ημέρα αυτή, οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ), Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Αλεξάνδρα) και Νικόλαος Τεντολούρης (Καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Λαϊκό) παραθέτουν στοιχεία για την επιδημιολογία του διαβήτη και τις δυνατότητες πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης της νόσου.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τις ΗΠΑ, το ποσοστό των διαγνωσμένων ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη ανέρχεται σε 12% του γενικού ενήλικου πληθυσμού. Θεωρείται μάλιστα ότι υπάρχει και ένα επιπρόσθετο 5% περίπου με αδιάγνωστο σακχαρώδη διαβήτη. Ανάλογα είναι τα ποσοστά και για τη χώρα μας, η συχνότητα του διαβήτη είναι 12%, ενώ περίπου 12% έχει προδιαβήτη.

Ο σακχαρώδης διαβήτης εμφανίζεται όταν τα β κύτταρα του παγκρέατος δεν παράγουν αρκετή ινσουλίνη ή όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο την ινσουλίνη που παράγεται. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που καθιστά τα κύτταρα ικανά να προσλαμβάνουν γλυκόζη και να τη χρησιμοποιούν ως πηγή ενέργειας. Η ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης, δράσης της ινσουλίνης ή ο συνδυασμός τους οδηγεί σε υπεργλυκαιμία στο αίμα. Οι 3 κύριες μορφές σακχαρώδη διαβήτη είναι:

1) Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1. Στον τύπο αυτό υπάρχει αυτοάνοση καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος, οπότε τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 δεν παράγουν ινσουλίνη και χρειάζονται εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης.

2) Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2. Είναι η πιο συχνή μορφή (ως και 90% των περιπτώσεων συνολικά) και σχετίζεται κυρίως με την παχυσαρκία. Επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως η έλλειψη σωματικής άσκησης, το οικογενειακό ιστορικό, η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία. Παράλληλα, γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο, καθώς άτομα με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν την πάθηση. Ο τύπος αυτός αντιμετωπίζεται με δίαιτα, άσκηση για απώλεια βάρους, καθώς και με διάφορα αντιδιαβητικά φάρμακα, από του στόματος ή ενέσιμα. Σπανιότερα απαιτείται ινσουλίνη.

3) Σακχαρώδης διαβήτης κύησης. Είναι ο τύπος διαβήτη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Συνήθως υποχωρεί με το πέρας της, αυξάνει όμως την πιθανότητα για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στο μέλλον.

Παρόλο που ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 δεν μπορεί να προληφθεί, οι στρατηγικές για την πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μπορεί να είναι αποτελεσματικές και επικεντρώνονται κυρίως στην υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών. Τα βασικά μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν:

1. Υγιεινή διατροφή: Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φυτικές ίνες, λαχανικά, φρούτα και ψάρια, συμβάλλει στη διατήρηση του βάρους και στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου. Αποφυγή επεξεργασμένων τροφών, ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών είναι επίσης απαραίτητη. Η καθημερινή προσήλωση στη μεσογειακή διατροφή είναι σημαντική, αφού είναι ένα πρότυπο διατροφής που σχετίζεται με μειωμένη πιθανότητα ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη.

2. Τακτική σωματική άσκηση: Η άσκηση βοηθά στη μείωση του σωματικού βάρους και βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Τόσο η αερόβια όσο και η αναερόβια σωματική δραστηριότητα δρουν ευεργετικά, ενώ ακόμη και 30 λεπτά άσκησης, όπως περπάτημα, 5 φορές την εβδομάδα, είναι ευεργετικά.

3. Έλεγχος σωματικού βάρους: Η απώλεια βάρους, έστω και κάποιου από το υπερβάλλον σωματικό βάρος, μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη, καθώς μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη.

4. Περιορισμός αλκοόλ και αποφυγή καπνίσματος: Το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ επιβαρύνουν τη μεταβολική υγεία συνολικά και σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.

5. Τακτικοί ιατρικοί έλεγχοι: Για άτομα με αυξημένο κίνδυνο, οι τακτικές εξετάσεις για την παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης (γλυκόζη νηστείας, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, καμπύλη σακχάρου) μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη.

Η υιοθέτηση αυτών των συνηθειών μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και να βελτιώσει την υγεία. Απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής και η ενημέρωση του πληθυσμού μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση της εξάπλωσης της νόσου. Θεραπεύοντας αποτελεσματικά τον σακχαρώδη διαβήτη, το προσδόκιμο επιβίωσης μπορεί να αυξηθεί από 3 εώς 10 χρόνια, σύμφωνα με το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) στις ΗΠΑ.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Δημοφιλή

Εφημεριδικά πρωτοσέλιδα: Τι αναφέρουν σήμερα Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2024

Δείτε παρακάτω όλα τα πρωτοσέλιδα των ελληνικών εφημερίδων. Πρωτοσέλιδα...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ

Ένα μόνο γονίδιο μπορεί να είναι υπεύθυνο για 30 σπάνιες ασθένειες

Μια νέα μελέτη αποκάλυψε ότι μια μετάλλαξη στο γονίδιο FLVCR1 μπορεί να είναι υπεύθυνη για τουλάχιστον 30 σπάνιες ασθένειες που προκαλούν ποικιλία συμπτωμάτων, από...

ΧΑΠ: Τεχνητή νοημοσύνη προβλέπει αύξηση μια εβδομάδα πριν από την εκδήλωση των συμπτωμάτων

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προβλέψει εξάρσεις σε ασθενείς με χρόνια πνευμονοπάθεια επτά ημέρες πριν από την εμφάνιση συμπτωμάτων, σύμφωνα με νέα μελέτη που...

Ένθετο Προσβασιμότητα: Πώς ένας τυφλός περιηγείται σε όλον τον κόσμο με το σκέιτ του

Ο Νταν Μανσίνα, τυφλός σκέιτερ, έχει γίνει γνωστός παγκοσμίως, επιστρέφοντας στο άθλημα παρά τη σταδιακή απώλεια της όρασής του και καταρρίπτοντας στερεότυπα.Στη Θεσσαλονίκη, το...

Γιατί οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο από τους άνδρες να χάσουν τη ζωή τους από καρδιοπάθειες

Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρδιοπάθειες σε σύγκριση με τους άνδρες, κυρίως λόγω των βιολογικών διαφορών και της έλλειψης συμπερίληψης τους σε...

Νοσοκομείο Μεταξά: Παγκόσμια ηγεσία σε διεθνή κλινική έρευνα

Το Νοσοκομείο Μεταξά έχει αναγνωριστεί ως κέντρο διεξαγωγής πολυκεντρικής μελέτης φάσης 3 για τον καρκίνο του πνεύμονα, αποτελώντας παγκόσμια πρωτοπορία με την ένταξη του...

Καρκίνος παγκρέατος: Αυξανόμενη συχνότητα του σε άτομα νεαρής ηλικίας

Ο καρκίνος του παγκρέατος, κυρίως ο αδενοκαρκίνος του παγκρεατικού πόρου, έχει αυξανόμενη συχνότητα σε νεαρούς ενήλικες, ιδίως στις γυναίκες, ενώ η θνησιμότητα παραμένει σταθερή.Η...

Φιλιππίνες: Ανακαλύφθηκαν σε οστρακοειδή, φύκια που προκαλούν απώλεια μνήμης

Διεθνής ομάδα επιστημόνων εντόπισε στο νησί Λουσόν των Φιλιππίνων δύο είδη θαλάσσιων φυκών (Pseudo-nitzschia) που παράγουν τοξίνες, προκαλώντας ανησυχίες για τις παράκτιες κοινότητες που...

Ένθετο Social Media: Ρεκόρ νέων χρηστών στο X την ημέρα των αμερικανικών εκλογών

Η πλατφόρμα X του Έλον Μασκ σημείωσε ρεκόρ νέων χρηστών κατά τη διάρκεια των αμερικανικών εκλογών, καθώς πολλοί προσήλθαν για να συμμετάσχουν στη δημόσια...

Χρόνιες ουρολοιμώξεις: Καινοτόμες θεραπείες προσφέρουν ελπίδα στους ασθενείς

Επιστήμονες στο Texas A&M University ανέπτυξαν ένα καινοτόμο βιοϋλικό που απελευθερώνει ωφέλιμο E. coli στην ουροδόχο κύστη, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν τις χρόνιες ουρολοιμώξεις και...

Μελέτη: Η παρατεταμένη καθιστική ζωή μπορεί να βλάψει την υγεία της καρδιάς

Έρευνα δείχνει ότι ακόμη και οι τακτικοί ασκούμενοι μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας και καρδιαγγειακού θανάτου λόγω δέκα ή περισσότερων ωρών καθιστικής...