Πέμπτη, 14 Νοεμβρίου, 2024

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Επιδημιολογία και πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη

  • Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη γιορτάζεται στις 14 Νοεμβρίου, ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, που συνέλαβε την ανακάλυψη της ινσουλίνης το 1921.
  • Στις ΗΠΑ, το 12% του ενηλίκου πληθυσμού διαγιγνώσκεται με σακχαρώδη διαβήτη, με παρόμοια ποσοστά και στην Ελλάδα, όπου επιπλέον 12% έχει προδιαβήτη.
  • Η πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, έλεγχο σωματικού βάρους, περιορισμό αλκοόλ και καπνίσματος, καθώς και τακτικούς ιατρικούς ελέγχους για άτομα με αυξημένο κίνδυνο.

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη έχει καθιερωθεί στις 14 Νοεμβρίου. Πρόκειται για την ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της θεραπευτικής ινσουλίνης στον Καναδά το 1921.

Με αφορμή την ημέρα αυτή, οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ), Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Αλεξάνδρα) και Νικόλαος Τεντολούρης (Καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Λαϊκό) παραθέτουν στοιχεία για την επιδημιολογία του διαβήτη και τις δυνατότητες πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης της νόσου.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τις ΗΠΑ, το ποσοστό των διαγνωσμένων ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη ανέρχεται σε 12% του γενικού ενήλικου πληθυσμού. Θεωρείται μάλιστα ότι υπάρχει και ένα επιπρόσθετο 5% περίπου με αδιάγνωστο σακχαρώδη διαβήτη. Ανάλογα είναι τα ποσοστά και για τη χώρα μας, η συχνότητα του διαβήτη είναι 12%, ενώ περίπου 12% έχει προδιαβήτη.

Ο σακχαρώδης διαβήτης εμφανίζεται όταν τα β κύτταρα του παγκρέατος δεν παράγουν αρκετή ινσουλίνη ή όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο την ινσουλίνη που παράγεται. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που καθιστά τα κύτταρα ικανά να προσλαμβάνουν γλυκόζη και να τη χρησιμοποιούν ως πηγή ενέργειας. Η ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης, δράσης της ινσουλίνης ή ο συνδυασμός τους οδηγεί σε υπεργλυκαιμία στο αίμα. Οι 3 κύριες μορφές σακχαρώδη διαβήτη είναι:

1) Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1. Στον τύπο αυτό υπάρχει αυτοάνοση καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος, οπότε τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 δεν παράγουν ινσουλίνη και χρειάζονται εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης.

2) Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2. Είναι η πιο συχνή μορφή (ως και 90% των περιπτώσεων συνολικά) και σχετίζεται κυρίως με την παχυσαρκία. Επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως η έλλειψη σωματικής άσκησης, το οικογενειακό ιστορικό, η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία. Παράλληλα, γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο, καθώς άτομα με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν την πάθηση. Ο τύπος αυτός αντιμετωπίζεται με δίαιτα, άσκηση για απώλεια βάρους, καθώς και με διάφορα αντιδιαβητικά φάρμακα, από του στόματος ή ενέσιμα. Σπανιότερα απαιτείται ινσουλίνη.

3) Σακχαρώδης διαβήτης κύησης. Είναι ο τύπος διαβήτη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Συνήθως υποχωρεί με το πέρας της, αυξάνει όμως την πιθανότητα για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στο μέλλον.

Παρόλο που ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 δεν μπορεί να προληφθεί, οι στρατηγικές για την πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μπορεί να είναι αποτελεσματικές και επικεντρώνονται κυρίως στην υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών. Τα βασικά μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν:

1. Υγιεινή διατροφή: Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φυτικές ίνες, λαχανικά, φρούτα και ψάρια, συμβάλλει στη διατήρηση του βάρους και στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου. Αποφυγή επεξεργασμένων τροφών, ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών είναι επίσης απαραίτητη. Η καθημερινή προσήλωση στη μεσογειακή διατροφή είναι σημαντική, αφού είναι ένα πρότυπο διατροφής που σχετίζεται με μειωμένη πιθανότητα ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη.

2. Τακτική σωματική άσκηση: Η άσκηση βοηθά στη μείωση του σωματικού βάρους και βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Τόσο η αερόβια όσο και η αναερόβια σωματική δραστηριότητα δρουν ευεργετικά, ενώ ακόμη και 30 λεπτά άσκησης, όπως περπάτημα, 5 φορές την εβδομάδα, είναι ευεργετικά.

3. Έλεγχος σωματικού βάρους: Η απώλεια βάρους, έστω και κάποιου από το υπερβάλλον σωματικό βάρος, μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη, καθώς μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη.

4. Περιορισμός αλκοόλ και αποφυγή καπνίσματος: Το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ επιβαρύνουν τη μεταβολική υγεία συνολικά και σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.

5. Τακτικοί ιατρικοί έλεγχοι: Για άτομα με αυξημένο κίνδυνο, οι τακτικές εξετάσεις για την παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης (γλυκόζη νηστείας, γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, καμπύλη σακχάρου) μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη.

Η υιοθέτηση αυτών των συνηθειών μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και να βελτιώσει την υγεία. Απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής και η ενημέρωση του πληθυσμού μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση της εξάπλωσης της νόσου. Θεραπεύοντας αποτελεσματικά τον σακχαρώδη διαβήτη, το προσδόκιμο επιβίωσης μπορεί να αυξηθεί από 3 εώς 10 χρόνια, σύμφωνα με το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) στις ΗΠΑ.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Δημοφιλή

Εορτολόγιο: Σήμερα 14 Νοεμβρίου 2024 γιορτάζει ο Φίλιππος 

Σήμερα, 14 Νοεμβρίου 2024, γιορτάζουν οι Γρηγόρης, Γρηγόριος, Φίλιππος...

Το τρέιλερ της EuroLeague για το “Eternal Derby”

Η EuroLeague θα κυκλοφορήσει μια ταινία μικρού μήκους για...

Διεθνής Αμνηστία: Στρατιωτικός εξοπλισμός κατασκευασμένος στη Γαλλία χρησιμοποιείται στον πόλεμο στο Σουδάν

Η Διεθνής Αμνηστία καταγγέλλει ότι στρατιωτικός εξοπλισμός γαλλικής κατασκευής...

Η Χεζμπολάχ έπληξε με πυραύλους ισραηλινά στρατεύματα στο νότιο Λίβανο και στο βόρειο Ισραήλ

Η Χεζμπολά εκτόξευσε πυραύλους εναντίον ισραηλινών στρατευμάτων στο βόρειο...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ

Η ανισότητα των φύλων είναι βαθιά ριζωμένη στις παγκόσμιες διαπραγματεύσεις για το κλίμα, υποστηρίζουν ερευνητές

Στις παγκόσμιες διαπραγματεύσεις για το κλίμα, οι άνδρες κυριαρχούν, ενώ οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης πλήττουν δυσανάλογα γυναίκες, κορίτσια και μη δυαδικά άτομα, με...

Βρετανία: Χάπι για τη διακοπή του καπνίσματος θα χορηγεί το εθνικό σύστημα υγείας

Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας (NHS England) θα αρχίσει να χορηγεί ένα χάπι με δραστική ουσία τη βαρενικλίνη, το οποίο μπορεί να είναι...

Νέα μελέτη συνδέει το άσθμα με προβλήματα μνήμης στα παιδιά

Νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Ντέιβις αποκαλύπτει ότι παιδιά με άσθμα μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα μνήμης, όπως χαμηλότερες βαθμολογίες στην επεισοδιακή...

Δήμος Αθηναίων: Νέος κύκλος προγράμματος Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος από 20 Νοεμβρίου

Ο Δήμος Αθηναίων ξεκινά νέο κύκλο του προγράμματος Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος από 20 Νοεμβρίου, προσφέροντας δωρεάν εξειδικευμένη υποστήριξη σε καπνιστές κάθε ηλικίας.Οι συνεδρίες θα...

Αζερμπαϊτζάν- COP29: Ο επικεφαλής του ΟΗΕ Κλίμα κάλεσε όλες τις χώρες να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

Ο επικεφαλής του ΟΗΕ Κλίμα, Σάιμον Στιλ, κάλεσε όλες τις χώρες να μειώσουν άμεσα τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, προειδοποιώντας για σοβαρές οικονομικές συνέπειες...

Η ατμοσφαιρική ρύπανση παράγοντας κινδύνου για τον αυτισμό 

Η ατμοσφαιρική ρύπανση, ειδικά κατά την προγεννητική ανάπτυξη και την πρώιμη παιδική ηλικία, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού, σύμφωνα με μελέτη που...

Βίντεο: Ελέφαντας καταπλήσσει τους επιστήμονες χρησιμοποιώντας λάστιχο για να κάνει ντους

Ένας ασιατικός ελέφαντας ονόματι Μαίρη στο ζωολογικό κήπο του Βερολίνου εντυπωσίασε τους ερευνητές με τη χρήση ενός λάστιχου για να κάνει ντους, δείχνοντας «ευρηματικότητα»...

Το κινεζικό ρόβερ Zhurong βρίσκει στοιχεία αρχαίου ωκεανού στον κόκκινο πλανήτη

Το κινεζικό ρόβερ Zhurong ανακάλυψε στοιχεία για μια αρχαία ακτογραμμή που υποδηλώνει την ύπαρξη ενός βραχύβιου ωκεανού στον Άρη, προσφέροντας ενδείξεις για το υδάτινο...

Δωρεάν απογευματινά χειρουργεία θα γίνονται και σε ιδιωτικές κλινικές για όσους περιμένουν πάνω από 4 μήνες

Η Βουλή εξετάζει τροπολογία που θα επιτρέψει τη διεξαγωγή 37.500 δωρεάν απογευματινών χειρουργείων, χρηματοδοτούμενων από το ταμείο ανάκαμψης.Οι ασθενείς που περιμένουν πάνω από τέσσερις...

Διάσημος streamer ζήτησε από τον Έλον Μασκ να τον βοηθήσει να κάνει…το πρώτο livestream στο διάστημα!

Ο δημοφιλής streamer Kai Cenat εξέφρασε την επιθυμία του να είναι ο πρώτος streamer που θα κάνει livestream από το διάστημα, ζητώντας βοήθεια από...