Ο πρώτος αστικός σιδηρόδρομος της Αθήνας εγκαινιάστηκε το 1869, συνδέοντας την πόλη με τον Πειραιά. Η γραμμή, που κατασκευάστηκε μετά από 12 χρόνια προετοιμασίας, διανύει την απόσταση από το Θησείο στον Πειραιά σε 19 λεπτά με ατμοκίνητο τρένο.
Στα εγκαίνια παρευρέθηκαν σημαντικές προσωπικότητες, όπως η βασίλισσα Όλγα και ο πρωθυπουργός Θρασύβουλος Ζαΐμης. Αρχικά μονή, η γραμμή ηλεκτροδοτήθηκε το 1904 και μετατράπηκε σε διπλή, αποκτώντας την ονομασία «Ηλεκτρικός σιδηρόδρομος».
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επεκτάθηκε μέχρι την Κηφισιά, με τμήμα της διαδρομής να είναι υπόγειο στο κέντρο της Αθήνας.
Πιο αναλυτικά:
Η Αθήνα απέκτησε τον πρώτο της αστικό σιδηρόδρομο το 1869.
Από την στιγμή που έγινε πρωτεύουσα το 1835 και ο πληθυσμός της αυξανόταν, η ιδέα ότι θα έπρεπε να υπάρχει μια γραμμή που να ενώνει την Αθήνα με τον Πειραιά κρινόταν απαραίτητη και για λόγους μετακίνησης αλλά και για εμπορικούς.
Το 1855 κατατέθηκε νομοσχέδιο και η γραμμή άρχισε να χτίζεται 12 χρόνια αργότερα. Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Φεβρουαρίου του 1869. Το δρομολόγιο ήταν από το Θησείο στον Πειραιά, με ατμοκίνητο τρένο, που διήνυε την απόσταση σε 19 λεπτά. Στην αμαξοστοιχία που εγκαινίασε τη διαδρομή, βρέθηκε η βασίλισσα Όλγα, ο πρωθυπουργός Θρασύβουλος Ζαΐμης αλλά και πολλοί άλλοι πολιτικοί και διπλωμάτες.
Οι απλές στάσεις όσο το επιβατηγό κοινό αυξανόταν μετατρέπονταν σε σταθμούς με αποβάθρες. Το 1882, εγκαινιάστηκαν ο σταθμός του Φαλήρου και του Μοσχάτου. Αρχικά η γραμμή ήταν μονή, αλλά όταν ηλεκτροδοτήθηκε το 1904, μετατράπηκε σε διπλή.
Από την ηλεκτροδότηση και μετά, έγινε γνωστός ως «Ηλεκτρικός σιδηρόδρομος» ή απλώς «Ηλεκτρικός». Αργότερα και κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επεκτάθηκε και το 1957 έφτασε μέχρι το σημερινό τέρμα, την Κηφισιά. Η διαδρομή είναι ως επί το πλείστον επίγεια, εκτός από ένα κομμάτι 3,2 χιλιομέτρων στο κέντρο της Αθήνας, όπου είναι υπόγεια.
