Ένα παράξενο απολίθωμα ηλικίας 400 εκατομμυρίων ετών, γνωστό ως Prototaxites, έχει προκαλέσει αναστάτωση στους επιστήμονες, καθώς δεν ανήκει σε καμία γνωστή μορφή ζωής. Νέα μελέτη υποδεικνύει ότι μπορεί να προέρχεται από μια άγνωστη γενεαλογική γραμμή που υπήρξε στην πρώιμη Γη.
Αν και αρχικά θεωρήθηκε ότι ήταν υπολείμματα σάπιων κωνοφόρων ή μύκητες, πρόσφατες αναλύσεις αποκάλυψαν ότι δεν περιέχει χιτίνη, αλλά ενώσεις που σχετίζονται με φυτά. Οι Prototaxites φαίνεται να σχημάτιζαν πολύπλοκες δομές και να τρέφονταν με αποσυντιθέμενη οργανική ύλη, γεγονός που τους καθιστά μοναδικούς και πιθανώς εκπροσώπους μιας εξαφανισμένης μορφής ζωής που δεν σχετίζεται με τα σημερινά βασίλεια της ζωής.
Πιο αναλυτικά:
Βρέθηκε παράξενο απολίθωμα ηλικίας 400 εκατομμυρίων ετών που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν ανήκει σε καμία γνωστή μορφή ζωής.
Γνωστό ως Prototaxites, έχει μπερδέψει τους επιστήμονες.
Τώρα, νέα στοιχεία μελέτης υποδεικνύουν ότι θα μπορούσε να ανήκει σε μια εντελώς άγνωστη γενεαλογική γραμμή ζωής – μια γενεαλογία που άκμασε στην πρώιμη Γη πριν εξαφανιστεί χωρίς ίχνος.
Μεταξύ 420 και 375 εκατομμυρίων ετών πριν, κατά τη διάρκεια της Σιλουρίας και της Δεβόνιας περιόδου, οι Πρωτοταξίτες κυριάρχησαν στα προϊστορικά τοπία. Σχημάτισε πανύψηλες, κορμοειδείς δομές που έφταναν μέχρι και τα 8 μέτρα σε ύψος και ένα ολόκληρο μέτρο σε πλάτος – επισκιάζοντας τους άλλους χερσαίους οργανισμούς της εποχής του.
Τα απολιθώματα αυτά που ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά το 1843, θεωρήθηκαν αρχικά ότι ήταν τα υπολείμματα σάπιων κωνοφόρων. Για δεκαετίες, οι συζητήσεις μαίνονταν: ήταν φυτά, γιγαντιαία φύκια ή μύκητες;
Το 2007, ο Κέβιν Μπόις του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και οι συνεργάτες του τάχθηκαν προς την ταυτότητα των μυκήτων μετά την ανάλυση των ισοτόπων άνθρακα του απολιθώματος. Το συμπέρασμά τους: Οι πρωτοταξίτες δεν φωτοσυνθέτουν όπως τα φυτά, αλλά απορροφούν άνθρακα από οργανικό υλικό – όπως κάνουν οι μύκητες.
Αλλά η τελευταία ανατροπή στο έπος προέρχεται από μια νέα προτυπωμένη μελέτη με επικεφαλής τον Corentin Loron στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, που επικεντρώνεται στο μικρότερο είδος Prototaxites taiti, που ανακαλύφθηκε στο στρώμα απολιθωμάτων πυριτόλιθου Rhynie στη Σκωτία.
Το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι, όταν συνέκριναν τη χημεία του απολιθώματος με εκείνη πραγματικών μυκήτων που βρέθηκαν στην ίδια περιοχή, τα αποτελέσματα ήταν τρανταχτά. Οι πρωτοταξίτες δεν είχαν χιτίνη, το μόριο που σχηματίζει τα κυτταρικά τοιχώματα των μυκήτων. Αντ’ αυτού, παρουσίαζε σημάδια ενώσεων που μοιάζουν με λιγνίνη, που συνήθως βρίσκονται στα φυτά.
Ο Loron και οι συνεργάτες του περιέγραψαν τους Prototaxites να σχηματίζουν μεγάλες, πολυκυτταρικές δομές που αποτελούνται από διάφορους τύπους σωλήνων, να περιέχουν πολύπλοκα βιοπολυμερή που μοιάζουν με λιγνίνη και να τρέφονται με αποσυντιθέμενη οργανική ύλη. Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά δεν είναι γνωστό ότι εμφανίζονται μαζί σε καμία σύγχρονη μορφή ζωής.
Ο Κέβιν Μπόις, ο οποίος βοήθησε στην προώθηση της υπόθεσης των μυκήτων το 2007, αναγνώρισε την αλλαγή: «Με βάση τις φυλογενετικές πληροφορίες που έχουμε τώρα, δεν υπάρχει καλή θέση για να τοποθετήσουμε τους Prototaxites στη φυλογένεση των μυκήτων», είπε.
«Έτσι, ίσως είναι ένας μύκητας, αλλά είτε πρόκειται για μύκητα είτε για κάτι εντελώς διαφορετικό, αντιπροσωπεύει ένα νέο πείραμα με πολύπλοκη πολυκυτταρικότητα που έχει πλέον εξαφανιστεί και δεν μοιράζεται έναν πολυκύτταρο κοινό πρόγονο με οτιδήποτε ζωντανό σήμερα», αναφέρει το New Scientist.
Η ιδέα ότι η Γη φιλοξένησε κάποτε μεγάλους οργανισμούς που δεν εντάσσονται σε κανένα από τα σημερινά βασίλεια της ζωής προσθέτει μια εντυπωσιακή ανατροπή στην ιστορία της εξέλιξης.
Ο Brett Summerell από τους Βοτανικούς Κήπους του Σίδνεϊ πρόσθεσε μια σημείωση προσοχής. «Υπάρχουν πάρα πολλοί άγνωστοι για να πούμε ότι πρόκειται για μια μοναδική γενεαλογική γραμμή σε αυτό το στάδιο», είπε.
