Η αρχαία ελληνική ιστορία έχει μελετηθεί πολύ και σχεδόν από όλο τον κόσμο, παρόλα αυτά υπάρχει ένα πλήθος μυστηρίων που σχετίζονται με αυτόν τον αινιγματικό πολιτισμό.

Ο συγγραφέας των Ομηρικών Έργων

Ο Όμηρος, ο συγγραφέας της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, είναι ίσως ο αρχαιότερος γνωστός συγγραφέας. Παραμένει όμως μια μυστηριώδης φιγούρα από πολλές απόψεις, καθώς φαίνεται να μην υπάρχει πουθενά. Κάποιοι ακαδημαϊκοί έχουν φτάσει μάλιστα σε σημείο να ισχυριστούν ότι δεν πρόκειται για έναν άνθρωπο, αλλά για μακρά λογοτεχνική παράδοση, την ίδια ώρα που διαπρεπείς φιλόλογοι ορκίζονται ότι οι ομηρικές ιστορίες αποτελούν συλλογική δουλειά ομάδας προσώπων. Η πεποίθηση για τη συλλογικότητα της ομηρικής αφήγησης έλκει την καταγωγή της από το γεγονός ότι η προφορική διήγηση μύθων αποτελούσε μακρά αρχαιοελληνική παράδοση, με μια σειρά από περίφημους ραψωδούς να μένουν στην Ιστορία. Κάτω από τη συλλογιστική αυτή, στον Όμηρο αποδίδεται απλώς η γραπτή καταγραφή προϋπαρχόντων θρύλων και μύθων.

Η Τριλογία του Πλάτωνα

Ο μύθος της Ατλαντίδας προέρχεται από το έργο του Πλάτωνα. Αναφέρεται στους διαλόγους του, «Τίμαιος» και «Κριτίας», ως παράδειγμα ενός πολιτισμού σε αντίθεση με αυτόν της Αθήνας, ο οποίος τελικά καταρρέει και καταβυθίζεται κάτω από τα κύματα του Ατλαντικού. Αλλά το μυστήριο παραμένει επειδή αυτά τα έργα, τα οποία αναμενόταν να αποτελέσουν μια τριλογία μετά την ολοκλήρωσή τους, τελικά εγκαταλείφθηκαν.

Ο Πλάτωνας δεν ολοκλήρωσε τον «Κριτία», τον δεύτερο διάλογο και δεν έχει βρεθεί κανένα αρχείο που να αποδεικνύει ότι είχε ξεκινήσει ένα τρίτο έργο που θα ονόμαζε «Ερμωκράτης». Παραμένει άγνωστο γιατί ο Πλάτωνας δεν ολοκλήρωσε αυτήν την τριλογία. Το γεγονός αυτό ενέπνευσε πολλές εικασίες για το θέμα της Ατλαντίδας και έχει γίνει πλέον από μόνο του πηγή μυστηρίου, λόγω του γεγονότος ότι ο ίδιος ο φιλόσοφος δεν το ολοκλήρωσε ποτέ, χωρίς καμία οριστική απάντηση ως προς το γιατί.

Αρχαία Ελληνικά μυστήρια που παραμένουν άλυτα:

Ο λαβύρινθος του Μινώταυρου

Ένας από τους πιο γνωστούς ελληνικούς μύθους επικεντρώνεται στην ιστορία του Μινώταυρου, του τρομακτικού πλάσματος που ήταν μισός ταύρος και μισός άνθρωπος και κρατούνταν φυλακισμένος μέσα σε ένα λαβύρινθο από τον βασιλιά Μίνωα.

Το παλάτι στην αρχαία πόλη της Κνωσού, θεωρείται ως η πιο πιθανή τοποθεσία για τον λαβύρινθο αν και οι ανασκαφές στο χώρο δεν έχουν αποκαλύψει ακόμα κάτι που να υποστηρίζει αυτή τη θεωρία. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες σ’ ένα λατομείο κοντά στην πόλη της Γόρτυνας, σε απόσταση 32 χιλιομέτρων από την Κνωσό, δείχνουν αυτήν ως νέα, εναλλακτική τοποθεσία. Η αντιπαράθεση συνεχίζεται καθώς η ακριβής τοποθεσία του λαβυρίνθου παραμένει μυστήριο.

Η χαμένη Θεωρία της Κωμωδίας του Αριστοτέλη

Το Περί Ποιητικής του Αριστοτέλη είναι ένα σημαντικό κείμενο στην ιστορία της λογοτεχνίας, το παλαιότερο γνωστό έργο για την ανάλυση της τέχνης της γραφής. Ωστόσο, ένα μέρος αυτού του βασικού έργου της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας φαίνεται να παραμένει μυστήριο. Πολλοί μιλούν για την ύπαρξη ενός δεύτερου βιβλίου, το οποίο λέγεται ότι επικεντρώθηκε στην θεωρία της κωμωδίας του Αριστοτέλη, συνοδεύοντας τη θεωρία της τραγωδίας που συζητήθηκε στο πρώτο βιβλίο της Ποιητικής.

Το αν είναι ή όχι υπαρκτό έργο, είναι προϊόν αντιπαράθεσης, καθώς, παρά το γεγονός ότι αναφέρεται σε μια λίστα των έργων του Αριστοτέλη, υπάρχουν λίγα άλλα στοιχεία για την ύπαρξή του. Παρ ‘όλα αυτά, η πιθανότητα ενός τέτοιου χαμένου κειμένου υπήρξε διαρκής πηγή υποθέσεων και μάλιστα εμφανίζεται στο μυθιστόρημα του Umberto Eco «Το όνομα του Ρόδου», στο οποίο η υποτιθέμενη ανακάλυψη αυτού του βιβλίου αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς.

Η καταστροφή του αγάλματος του Διός

Το άγαλμα του Δία ήταν ένα από τα θρυλικά Επτά Θαύματα του Κόσμου. Μετά την κατάργηση των Ολυμπιακών Αγώνων το 393 μ.Χ. ο ναός του Δία στην Ολυμπία παρήκμασε. Το 426 μ.Χ. ο ναός πυρπολήθηκε και το άγαλμα καταστράφηκε ή κατατεμαχίστηκε και λεηλατήθηκε, αν και οι συνθήκες της ενδεχόμενης καταστροφής του είναι σχετικά άγνωστες. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, ο Θεοδόσιος το 390 μ.Χ. το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, τοποθετήθηκε μέσα στο Παλάτιον του Λαύσου, ενός Έλληνα Χριστιανού ευνούχου, μαζί με άλλα σπουδαία έργα τέχνης, όπου καταστράφηκε από μεγάλη πυρκαγιά το 475 μ.Χ. παραμένοντας εκεί για περίπου 60 έτη. Ενώ το Ιερόν της Ολυμπίας κατέρρεε από αμέλεια, το άγαλμα αυτό που θεωρούταν ως το μεγαλύτερο έργο της κλασικής γλυπτικής, χανόταν στην περικαλλή Βασιλεύουσα.

Το έργο του Πυθαγόρα

Ένα από τα πιο διάσημα από όλα τα μαθηματικά θεωρήματα, έχει γίνει γνωστό ως το Πυθαγόρειο Θεώρημα, η ζωή και το έργο του ανθρώπου τόσο στενά συνδεδεμένου με αυτό είναι στην πραγματικότητα πολύ άγνωστη και ασαφής.

Αρκετές πληροφορίες υπάρχουν για το θάνατό του από τον Διογένη, τον Λαέρτιο και τον Ιάμβλιχο. Υπάρχουν δε, δύο εκδοχές. Η πρώτη λέει ότι σκοτώθηκε στον Κρότωνα κατά τη διάρκεια επιδρομής των δημοκρατικών του Κόλωνα κατά της Σχολής του. Κατά τη δεύτερη, πέθανε εξόριστος στο Μεταπόντιο σε ηλικία 80 περίπου χρόνων. Οι περισσότεροι όμως ιστορικοί ισχυρίζονται ότι έζησε 96 χρόνια. Η προσωπικότητα και το έργο του περιεβλήθησαν τον πέπλο του μυστηρίου και του θρύλου. Είναι βέβαιο όμως ότι επηρέασε βαθιά την ανάπτυξη των επιστημών και της φιλοσοφίας στην Ελλάδα. Ο Πυθαγόρας για τους θαυμαστές του είναι άνθρωπος με υπερφυσικά χαρίσματα ενώ για τους δύσπιστους είναι αγύρτης.

Οι δημιουργοί της «Αθηναίων Πολιτείας»

«Αθηναίων Πολιτεία» είναι τίτλος που αποδίδεται σε δύο διαφορετικά έγγραφα της αρχαίας Ελλάδας, αρχικά συνδεδεμένα το ένα με τον Ξενοφώντα και τον άλλο με τον Αριστοτέλη. Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις, η συγγραφική ταυτότητα αμφισβητήθηκε και εξακολουθεί να συζητείται μέχρι σήμερα.

Ενώ το παλαιότερο από τα δύο κείμενα πιστώθηκε αρχικά στον Ξενοφώντα, θεωρείται πλέον ότι δεν είναι δική του δουλειά, εν μέρει λόγω της πιθανής ημερομηνίας της σύνθεσης του που προηγείται των ώριμων χρόνων της γραφής του. Ο συγγραφέας του έργου περιγράφεται συχνά ως «Ψευδο-Ξενοφών», αλλά η ταυτότητα του ατόμου που έγραψε στην πραγματικότητα το έργο δεν έχει τεκμηριωθεί ποτέ. Το μεταγενέστερο έγγραφο θεωρείται ότι γράφτηκε από τον Αριστοτέλη, αλλά υπήρξε κάποια διαφωνία γι αυτό, λόγω του ότι είναι πολύ διαφορετικό σε ύφος από τα άλλα έργα του.

Η Τέχνη και Αρχιτεκτονική του Παρθενώνα

Μυστήριο περιβάλλει το πιο εμβληματικό μνημείο της αρχαίας Ελλάδας, σχετικά με την αρχιτεκτονική του, τον σκοπό της κατασκευής του και τον τρόπο. Έχει διεξαχθεί διαρκής συζήτηση σχετικά με το περιεχόμενο της τοιχογραφίας που διακοσμεί το εσωτερικό του Παρθενώνα: Μία από τις θεωρίες είναι ότι μπορεί να είχαν προοριστεί ως αναπαραστάσεις των ανθρώπων που βοήθησαν να χτιστεί. Ο ναός περιέχει επίσης δύο εσωτερικούς θαλάμους, οι μικρότεροι από τους οποίους δεν έχουν ποτέ ξεκαθαρίσει τον σκοπό τους.

Η ζωή του Θέσπιδος

Θέσπις είναι το όνομα που δόθηκε στον Αθηναίο του 6ου αιώνα π.Χ. ο οποίος πιστεύεται ότι ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έπαιξε ρόλο σαν να ήταν άλλο πρόσωπο και επομένως θεωρείται από μερικούς ως ο πρώτος ηθοποιός του κόσμου.

Ωστόσο, σχετικά λίγα είναι γνωστά και σίγουρα γι ‘αυτόν, τη ζωή του και την καριέρα του. Ήταν το Θέσπις το πραγματικό του όνομα; Ήταν πραγματικά από την Αθήνα; Και το πιο σημαντικό, υπήρξε ποτέ πραγματικά;

Τα μυστικά των Μυστηρίων της Ελευσίνας

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μυστήρια της αρχαίας Ελλάδας αφορά μια μυστική οργάνωση, το όνομα της οποίας βοήθησε επίσης να ορίσουμε την έννοια του “μυστηρίου” όπως το αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Τα Ελευσίνια Μυστήρια ήταν μια θρησκευτική λατρεία που περιστρεφόταν γύρω από μια σειρά από κρυφές τελετουργίες και τελετές, πολλές από τις οποίες παραμένουν άγνωστες σήμερα.

Ένας από τους λόγους για την έλλειψη γνώσης σχετικά με αυτά, είναι ότι τα Μυστήρια σχεδιάστηκαν για να κρατηθούν μυστικά και απαγορευόταν στους οπαδούς να αποκαλύψουν τις λεπτομέρειες της εσωτερικής λειτουργίας της λατρείας. Επίσης, υπήρχε η φήμη ότι όποιος αποκάλυπτε την αλήθεια για τα μυστήρια, δολοφονούνταν.