Η συνάντηση ΗΠΑ – Ρωσίας στο Ριάντ, σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και συμβούλων αν και δεν σημείωσε πρόοδο όσον αφορά στην Ουκρανία, ήταν σίγουρα πλούσια σε δημόσιες σχέσεις για την Μόσχα και προσέφερε μια σαφή αίσθηση ότι οι ΗΠΑ βλέπουν “ευκαιρίες” στον τερματισμό αυτού του πολέμου που υπερβαίνουν τη διάσωση ζωών, σχολιάζει το CNN.

Επρόκειτο σαφώς για μια διερευνητική συνάντηση, καθώς οι δύο χώρες και οι ηγεσίες τους έπρεπε να ξαναγνωριστούν, έπειτα από μια μεγάλη περίοδο ανωμαλίας στις σχέσεις τους, όπως είπε ο Ρώσος υπουργός εξωτερικών. Ωστόσο διερευνητικές συνομιλίες σημαίνει ότι οι δύο πλευρές παρουσίασαν τις θέσεις τους.

Πριν από τη συνάντηση, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε στους δημοσιογράφους στη Μόσχα ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ συμφώνησαν να “αφήσουν πίσω τους μια ανώμαλη περίοδο στις σχέσεις μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων”. Έχει σημασία η φράση “δύο μεγάλες δυνάμεις”. Για την Ρωσία, η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να μιλήσουν πρώτα με την Μόσχα και τα χαμόγελα και οι χειραψίες μέσα στην πράσινη και χρυσή χλιδή του παλατιού Diriyah του Ριάντ, είναι ένα βήμα προς τον στόχο της που είναι η ανάκτηση της θέσης  που εκτιμά  ότι της ανήκει στις παγκόσμιες υποθέσεις. Θέση από την οποία την εξεδίωξαν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ, όταν εισέβαλε στην Ουκρανία.

Τότε την έβαλαν στον πάγο και τώρα ο Τραμπ την έβγαλε και θα την αποκαταστήσει στη λέσχη των ισχυρών διεθνών παραγόντων.  Μόνος του το έκανε, γράφοντας στα παλιά του τα παπούτσια την Ευρώπη και την προηγούμενη αμερικανική κυβέρνηση.

Τα κοινά συμφέροντα και οι ευκαιρίες των μεγάλων δυνάμεων

Η Ρωσία δεν χρειάστηκε να κάνει κάτι διαφορετικό για να το κερδίσει αυτό.  Δεν προσέφερε καμία παραχώρηση για να προσπαθήσει να τερματίσει τον πόλεμο. Και ο Ρώσος ΥΠΕΞ Λαβρόφ δεν έδωσε το παραμικρό σήμα ότι θα γίνει κάποια  παραχώρηση. Η Μόσχα δεν θέλει να μπει η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ και ο Τραμπ έχει συμφωνήσει. “Εξηγήσαμε στους σημερινούς συνομιλητές μας ότι σημειώσαμε πολύ προσεκτικά πως ο πρόεδρος Τραμπ σε αρκετές περιπτώσεις ήταν ο πρώτος από όλους τους δυτικούς ηγέτες που είπε ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν ένας από τους κύριους λόγους για ό,τι συμβαίνει”, δήλωσε ο Λαβρόφ.

Αντί να επαναλάβει τις προηγούμενες απειλές του Τραμπ ότι θα χτυπήσει τη Μόσχα με περισσότερες κυρώσεις ή θα καταρρεύσει η τιμή του πετρελαίου αν δεν διαπραγματευτεί δίκαια, η αμερικανική αντιπροσωπεία φάνηκε να προσφέρει μόνο κίνητρα. Η Ρωσία και οι ΗΠΑ, δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, “αρχίζουν να ασχολούνται με τον εντοπισμό εξαιρετικών ευκαιριών που υπάρχουν εάν αυτή η σύγκρουση καταλήξει σε ένα αποδεκτό τέλος“, προσθέτοντας ότι αυτή η συνεργασία θα μπορούσε να είναι γεωπολιτική και οικονομική.

Αυτό που κάνει ο Τραμπ είναι να επιχειρήσει να σταματήσει τον πόλεμο όχι με βάση το ποιος έχει δίκιο, αλλά με βάση το κέρδος που θα έχουν οι «μεγάλες δυνάμεις» από τον τερματισμό του πολέμου. Στέλνοντας την ομάδα του να συζητήσει για την ειρήνη με την ομάδα του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν πριν συμβουλευτεί την Ευρώπη, ο Τραμπ άφησε τους Ευρωπαίους ηγέτες να ψάχνουν να βρουν ρόλο στις διπλωματικές προσπάθειες γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και δεν προσκάλεσε ούτε την Ουκρανία, εξοργίζοντας τον πρόεδρο Ζελένσκι. Έτσι φάνηκε όμως ποιες είναι οι μεγάλες δυνάμεις.

Οι κυρώσεις

Και ο εντοπισμός των ευκαιριών περιλαμβάνει και την ανακούφιση από τις κυρώσεις – ένα κρίσιμο σημείο για τη Μόσχα, καθώς η οικονομία της λυγίζει κάτω από το βάρος του πολέμου. “Οι κυρώσεις είναι το αποτέλεσμα αυτής της σύγκρουσης”, δήλωσε ο Rubio, και για να τερματιστεί οποιαδήποτε σύγκρουση “πρέπει να γίνουν παραχωρήσεις από όλες τις πλευρές”.

Οι 2 πλευρές δεν συζήτησαν λεπτομερώς την ελάφρυνση των κυρώσεων στο Ριάντ, σύμφωνα με τον Kirill Dmitriev, επικεφαλής του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Ρωσίας και μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας της Μόσχας στη Σαουδική Αραβία. “Ήταν απλώς περισσότερο μια διαδικασία (για) το πώς να προχωρήσουμε μπροστά, κάποια κοινά οικονομικά βήματα που μπορούμε επίσης να κάνουμε στο μέλλον και σίγουρα η επίλυση διαφόρων πολιτικών ζητημάτων.

Οι διμερείς σχέσεις

Βέβαια για να επιτευχθούν αυτά, έπρεπε οι δύο πλευρές να εξομαλύνουν τις μεταξύ τους σχέσεις, για να μπορούν να επικοινωνούν. Και το έκαναν συμφωνώντας σε τέσσερις βασικές αρχές.

• Θα επανιδρύσουν τις πρεσβείες τους στις αντίστοιχες πρωτεύουσες
• Θα διορίσουν και οι δύο χώρες μια ομάδα υψηλού επιπέδου για να βοηθήσει στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία
• Θα αρχίσουν συζητήσεις για τη “γεωπολιτική και οικονομική συνεργασία” που θα μπορούσε να προσφέρει στις ΗΠΑ και τη Ρωσία ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία (οι κοινές ευκαιρίες) και, τέλος,
• Συμφώνησαν οι παρόντες (ο Αμερικανός ΥΠΕΞ έκανε λόγο για πέντε άτομα -τον ίδιο, τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Μάικ Γουόλτς, τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, τον Ρώσο ΥΠΕΞ Λαβρόφ και τον προεδρικό σύμβουλο Γιούρι Ουσακόφ) στη δέσμευση, να διασφαλίσουν την παραγωγική εξέλιξη των συνομιλιών.

Προφανώς είναι ένα τεράστιο επίτευγμα για δύο δυνάμεις που ως πριν από μερικές ημέρες σχεδόν δεν είχαν καμία επαφή. Ο Kirill Dmitriev το δήλωσε ευθέως. Χαρακτήρισε τις συνομιλίες τις συνομιλίες ως “τεράστιο επίτευγμα” μετά από χρόνια εχθρότητας και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι οι συνομιλίες ήταν “χρήσιμες”. Που σημαίνει ότι δεν συμφώνησαν σε όλα, ωστόσο συμφώνησαν να κάτσουν στο τραπέζι και να αρχίσουν να εργάζονται ώστε να κάποια στιγμή να συμφωνήσουν.

Τι θέλει η Μόσχα

Με τέτοιο χαλί στρωμένο στα πόδια της, η ρωσική αντιπροσωπεία δεν έχασε την ευκαιρία, σε αυτήν την συνάντηση γνωριμίας, να παρουσιάσει και τους όρους της για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Το Κίεβο να παραχωρήσει περισσότερα εδάφη. Εννοούν την Κριμαία και ακόμα 4 περιοχές (Ντονέτσκ,  Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια) που θεωρούν ότι έχουν “χαθεί αμετάκλητα”.

Απομάκρυνση του Zelensky: Η Ρωσία θέλει να αναγκάσει τον πρόεδρο της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky να φύγει από το αξίωμα. Ο Ρώσος πρέσβης αποκάλεσε τον Ζελένσκι “αυτοανακηρυγμένο Ουκρανό πρόεδρο” και αναφέρθηκε στην κυβέρνησή του ως “συμμορία Ζελένσκι”, λέγοντας ότι κανένας από τους δύο δεν έχει “ρόλο να παίξει στη νέα Ουκρανία”.

Η θητεία του Ζελένσκι θα έπρεπε να είχε λήξει τον περασμένο Μάιο, αλλά παραμένει στη θέση του επειδή η Ουκρανία βρίσκεται σήμερα υπό στρατιωτικό νόμο μετά την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας, τον Φεβρουάριο του 2022. Ο στρατιωτικός νόμος απαγορεύει τη διεξαγωγή εκλογών.

“Ουδέτερη” Ουκρανία: Η Μόσχα θέλει την Ουκρανία “αποστρατιωτικοποιημένο, ουδέτερο κράτος, χωρίς να αποτελεί μέρος οποιουδήποτε μπλοκ ή συμμαχίας”.

Ο Ρώσος ΥΠΕΞ δήλωσε ότι θα ήταν “απαράδεκτο” να υπάρχουν στρατεύματα από χώρες του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία -ακόμη και με τις εθνικές τους σημαίες ή τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Απέρριψε έτσι την ιδέα οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ  να στείλουν ειρηνευτικές δυνάμεις σε μια πιθανή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.

Είναι όροι με τους οποίους η Ουκρανία και ο Ζελένσκι δεν θα μπορούσαν να συμφωνήσουν ποτέ.