Αντιγράφοντας ουσιαστικά την τακτική «καρότου και μαστίγιου» του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι θα επιβάλλει ανταποδοτικούς δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, κι έστειλε στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τον κατάλογο με τα προϊόντα που θα φορολογηθούν, αλλά και με εκείνα που θα εξαιρεθούν από την δασμολόγηση. Αυτό ήταν το μαστίγιο.

Είχε προηγηθεί το καρότο με τις δηλώσεις της Πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και του Επιτρόπου Εμπορίου, Μάρος Σέφκοβιτς που ανέφεραν ότι η ΕΕ προτιμά τις διαπραγματεύσεις και μία διμερή συμφωνία με τις ΗΠΑ για εμπόριο, ωστόσο έχει στο τραπέζι έτοιμα όλα τα όπλα για να απαντήσει στους δασμούς που της επέβαλε ο πρόεδρος Τραμπ.

Είναι ακριβώς η τακτική που έχει υιοθετήσει από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο ο πρόεδρος Τραμπ, ειδικά στο ζήτημα της μετανάστευσης και των δασμών. Εξαγγέλλει ένα σκληρό μέτρο και στην συνέχεια μεθοδεύει την ανάκλησή του, ανάλογα με τις αντιδράσεις που έχει, από τα κράτη που αφορά η αρχική εξαγγελία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την αρχή απέφυγε να απαντήσει αμέσως, όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε δασμούς 20% στις εισαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων. Επίσης απέφυγε να απαντήσει στις έως και προσβλητικές δηλώσεις του Τραμπ ότι η Ευρώπη επί χρόνια κλέβει την Αμερική.

Το σχέδιο της Κομισιόν

Οι Βρυξέλλες έδειξαν την πρόθεσή τους να διαπραγματευτούν και αμέσως ανακοίνωσαν ότι παράλληλα ετοιμάζουν και μια σειρά μέτρων με τα οποία θα απαντήσουν στους αμερικανικούς δασμούς, αν οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν επιτυχή κατάληξη. Έτσι την Δευτέρα, η Ένωση πρότεινε στις ΗΠΑ να εξαιρεθούν από τους δασμούς πλήρως και αμοιβαία τα βιομηχανικά προϊόντα, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί ο μεταξύ τους εμπορικός πόλεμος. Ήταν σαφές ότι η πρόταση αφορά ευθέως τα αυτοκίνητα και των δύο πλευρών.

«Προτείναμε μηδενικούς δασμούς για τα βιομηχανικά προϊόντα (…) Η Ευρώπη είναι πάντα έτοιμη να συνάψει μια καλή συμφωνία» με τις ΗΠΑ, είπε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες. Και δεν έκρυψε τις προθέσεις των Βρυξελλών. Αλλά «είμαστε επίσης έτοιμοι να απαντήσουμε με αντίμετρα και να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας» απέναντι στην επιθετική εμπορική πολιτική του Τραμπ, προειδοποίησε.

Η πρόεδρος της Κομισιόν συναντήθηκε με εκπροσώπους της βιομηχανίας χάλυβα και μετάλλων για να συζητήσει τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών – ένα μέτρο που, σύμφωνα με τον οίκο Moody’s, αναμένεται να πλήξει ιδιαίτερα χώρες όπως η Ιρλανδία, η Σλοβακία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ιταλία και η Αυστρία.

«Μίλησα με την ευρωπαϊκή βιομηχανία χάλυβα και μετάλλου για να κατανοήσω την προοπτική της επίδρασης των αμερικανικών δασμών. Αυτό θα μας βοηθήσει να σχηματίσουμε μια αποτελεσματική απάντηση της ΕΕ.», είπε η Φον ντερ Λάιεν.

Η Ιταλία έδωσε μάλιστα μία πρόγευση του τι μπορεί να γίνει με τον υπουργό εξωτερικών της Αντόνιο Ταγιάνι. «Από τις 15 Απριλίου πρόκειται να ισχύσει μια λίστα με αμερικανικά προϊόντα στα οποία θα επιβληθούν δασμοί», δήλωσε στην Ιταλία, ο Ταγιάνι. «Πρόκειται για μια παλιά λίστα, η οποία έχει παγώσει. Εγώ ζήτησα να υπάρξει αναβολή, αλλά μου φαίνεται ότι η θέση που υπερισχύει είναι να ξεκινήσουμε στις 15 του μηνός», πρόσθεσε ο αρχηγός της ιταλικής διπλωματίας, στο περιθώριο του έκτακτου συμβουλίου των υπουργών Εμπορίου της ΕΕ.

Ακολούθως,  στο Λουξεμβούργο συνεδρίασε το Συμβούλιο Υπουργών Εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπό τον Επίτροπο Εμπορίου, Μάρος Σέφκοβιτς. Μετά την συνεδρίαση, ο Επίτροπος Εμπορίου έδωσε συνέντευξη Τύπου και δήλωσε:  «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει “όλα τα εργαλεία” που έχει στη διάθεσή της για να υπερασπιστεί τα εμπορικά της συμφέροντα.

Ο ίδιος είπε ότι η Επιτροπή εστιάζει σε «ουσιαστικές διαπραγματεύσεις» με την κυβέρνηση των ΗΠΑ και πρόσθεσε ότι εκτιμά τις προσπάθειες των ομολόγων του, του υπουργού Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ και του Εμπορικού αντιπροσώπου των ΗΠΑ Τζέιμσον Γκριρ, για τη διατήρηση μιας «ανοιχτής και ειλικρινούς γραμμής επικοινωνίας».

Σημείωσε, επίσης, ότι και οι δύο πλευρές, ΕΕ και ΗΠΑ, αναγνωρίζουν ότι η εμπορική τους σχέση θα μπορούσε να ωφεληθεί από μια νέα ματιά και μια ώθηση σε στρατηγικούς τομείς και πως «αν συνεργαστούμε, θα μπορούσαμε να οικοδομήσουμε μια διατλαντική αγορά που θα ωφελεί και τις δύο πλευρές». Αλλά είπε,  ενώ η ΕΕ παραμένει ανοιχτή και προτιμά τη διαπραγμάτευση, δεν θα περιμένει ατελείωτα, «θα υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας με αντίμετρα».

Οι δασμοί στα αμερικανικά προϊόντα

Όπως έγινε γνωστό στο Λουξεμβούργο η τελική λίστα με τα προϊόντα στα οποία θα προτεινόταν να επιβληθούν δασμοί θα έφτανε στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το βράδυ της Δευτέρας, με την ψηφοφορία επί των προτάσεων να ορίζεται για την Τετάρτη, 9 Απριλίου. Το σχέδιο είναι οι πρώτοι δασμοί της ΕΕ θα τεθούν σε ισχύ στις 15 Απριλίου, ενώ επιπλέον μέτρα θα ακολουθήσουν στις 15 Μαΐου, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του ΠΟΕ. Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία στις συνομιλίες των δύο πλευρών που είναι σε εξέλιξη και θα χρειαστούν χρόνο.

Λίγο μετά την συνεδρίαση του Λουξεμβούργου, διέρρευσαν και τα προϊόντα που προτείνονται για δασμολόγηση, αλλά και για εξαίρεση από αυτήν. Η πρόταση είναι να επιβληθούν ανταποδοτικοί δασμοί 25% σε μια σειρά αμερικανικών εισαγωγών ως απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο.  Ορισμένοι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου.

Τα εμπορεύματα που θα φορολογηθούν είναι πολλά και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα διαμάντια, το οδοντικό νήμα, τα λουκάνικα, οι ξηροί καρποί και η σόγια. Το μπέρμπον, το κρασί και τα γαλακτοκομικά έχουν αφαιρεθεί από τον αρχικό κατάλογο που είχε καταρτίσει η Επιτροπή τον Μάρτιο.

Η εξαίρεση του μπέρμπον

Η εξαίρεση του μπέρμπον από τον κατάλογο με τους δασμούς αντιποίνων κατά των ΗΠΑ, οφείλεται στις έντονες πιέσεις της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ιρλανδίας, οι οποίες επιδιώκουν να προστατεύσουν τις δικές τους βιομηχανίες αλκοόλ από τον κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο, σύμφωνα με τους Financial Times.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  Στεφάν Σεζουρνέ, δήλωσε τη Δευτέρα ότι “θα πρέπει να υπάρξουν σύντομα καλά νέα” για τον τομέα του κρασιού και των αλκοολούχων ποτών και ότι “το μήνυμα πέρασε [για] το μεγάλο οικονομικό πλήγμα” που θα προκαλούσε ένα τέτοιο μέτρο.

Ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφκοβιτς δήλωσε ότι η Ένωση θα εγκαταλείψει ορισμένα από τα αντίποινα κατά των δασμών χάλυβα των ΗΠΑ, αφού τα κράτη μέλη άσκησαν πιέσεις για την προστασία ορισμένων βιομηχανιών τους.

Αν και ο Σέφκοβιτς δεν ανέφερε συγκεκριμένα το μπέρμπον, το στοιχείο αυτό ανακοινώθηκε από τις Βρυξέλλες όταν η Ουάσινγκτον επέβαλε εκ νέου εισφορά 25% στον χάλυβα και το αλουμίνιο από την Ευρώπη. Αυτό με τη σειρά του ώθησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να απειλήσει με εισφορά 200% στο ευρωπαϊκό αλκοόλ.

“Δεν είμαστε στη δουλειά του tit-for-tat”, δήλωσε ο Σέβκοβιτς  στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα, προσθέτοντας ότι η αντίδραση της ΕΕ θα επηρεάσει λιγότερα από τα αρχικά εισαγόμενα από τις ΗΠΑ προϊόντα αξίας 26 δισ. ευρώ – τα οποία περιλαμβάνουν επίσης τζιν και μοτοσικλέτες.

Ο τελικός κατάλογος των αγαθών εστάλη στις κυβερνήσεις της ΕΕ πριν τους ζητηθεί να τον εγκρίνουν ως την Τετάρτη.