Οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών δοκιμάζονται έντονα, με φόντο έναν εμπορικό πόλεμο που εξακολουθεί να ταλανίζει τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε μία αιχμηρή παρέμβασή της μέσω της εφημερίδας Financial Times, έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα προς την Ουάσινγκτον: αν οι διαπραγματεύσεις δεν οδηγήσουν σε συμβιβασμό, η ΕΕ εξετάζει την επιβολή υψηλότερων φόρων σε μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας και ψηφιακών υπηρεσιών.
Η προειδοποίηση της προέδρου της Κομισιόν ήρθε ως απάντηση στις μονομερείς ενέργειες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επέβαλε δασμούς στον χάλυβα, το αλουμίνιο, τα αυτοκίνητα, αλλά και στο σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών προϊόντων. Οι δασμοί κυμαίνονται από 10% έως και 25%, δημιουργώντας σοβαρές αναταράξεις στο διατλαντικό εμπόριο. Παρά τις εντάσεις, οι Βρυξέλλες επιμένουν στη διεκδίκηση μιας αμοιβαία επωφελούς και απόλυτα ισορροπημένης συμφωνίας.
Ωστόσο, η φον ντερ Λάιεν έδειξε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να κλιμακώσει. Όπως τόνισε, αν οι συνομιλίες δεν αποδώσουν, οι Βρυξέλλες θα εξετάσουν την επιβολή φόρων στα διαφημιστικά έσοδα των αμερικανικών ψηφιακών υπηρεσιών. «Υπάρχει ευρύ φάσμα αντιμέτρων», δήλωσε χαρακτηριστικά, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να ενεργοποιηθεί ο “μηχανισμός αποτροπής μέτρων εξαναγκασμού” — ένα ισχυρό εργαλείο που προβλέπει ακόμη και το πάγωμα πρόσβασης στην ευρωπαϊκή αγορά και την παρεμπόδιση επενδύσεων.
Η πλευρά των ΗΠΑ, από την άλλη, διαμαρτύρεται για μη δασμολογικούς φραγμούς, υποστηρίζοντας πως εμποδίζουν αδίκως τις αμερικανικές εξαγωγές προς την ΕΕ. Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) και οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί που σχετίζονται με την τεχνολογία, τον ανταγωνισμό και το περιεχόμενο στο διαδίκτυο είναι τα βασικά σημεία τριβής.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πάντως, εμφανίστηκε κάθετη: το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο στον τομέα της τεχνολογίας είναι “απαραβίαστο”. Επιπλέον, απέρριψε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για τον ΦΠΑ, επισημαίνοντας ότι εφαρμόζεται χωρίς διακρίσεις σε εγχώρια και εισαγόμενα προϊόντα.
Σε μια κίνηση καλής θέλησης, η ΕΕ ανακοίνωσε την προσωρινή αναστολή επιβολής δασμών σε συγκεκριμένα αμερικανικά προϊόντα, ανταποκρινόμενη σε πρόσφατη απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναστείλει για 90 ημέρες τους επιπλέον δασμούς 20% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, εξαιρουμένων των προϊόντων από την Κίνα. Ωστόσο, οι υφιστάμενοι δασμοί 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα, καθώς και οι “βάσης” δασμοί 10% παραμένουν σε ισχύ.
Η πρόεδρος της Κομισιόν δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της για τη συνεχιζόμενη επιθετική τακτική των ΗΠΑ. «Οι δασμοί είναι φόροι που βλάπτουν τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Πάντα ήμουν υπέρ της συμφωνίας για μηδενικούς δασμούς μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Κλείνοντας τη συνέντευξή της, η φον ντερ Λάιεν έστρεψε το βλέμμα της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), επισημαίνοντας πως η παρούσα κρίση προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία για εκσυγχρονισμό, αναμόρφωση και σταθεροποίηση του διεθνούς εμπορικού συστήματος. Όπως σημείωσε, «ποτέ δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένη μια καλή κρίση» — υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις και ισχυρότερη πολυμερή συνεργασία.
