Ο Πάπας Φραγκίσκος, ο πρώτος Πάπας από τη Λατινική Αμερική, απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα ταπεινό αλλά γεμάτο συμβολισμούς οικόσημο. Το κεντρικό του μότο, «Miserando atque eligendo», αποτύπωνε το ποιμαντικό του όραμα για έλεος και απλότητα.
Το οικόσημο περιλάμβανε το ελληνικό μονόγραμμα IHS, σύμβολο του Ιησού και του Τάγματος των Ιησουιτών, καθώς και άλλα στοιχεία που παραπέμπουν στην Παναγία και τον Άγιο Ιωσήφ. Κατά τη διάρκεια της 12ετούς θητείας του, ο Πάπας προώθησε μια ανοιχτή και φιλάνθρωπη Εκκλησία, εστιάζοντας στους περιθωριοποιημένους και τους φτωχούς, και η κληρονομιά του παραμένει ζωντανή μέσα από το μήνυμα του οικόσημού του.
Πιο αναλυτικά
Ένα ταπεινό οικόσημο, φορτωμένο συμβολισμούς, συνόδευσε τον Πάπα Φραγκίσκο σε όλη τη διάρκεια της παποσύνης του, από το 2013 μέχρι την κοίμησή του, σήμερα, σε ηλικία 88 ετών. Στο κέντρο του, η φράση «Miserando atque eligendo» (Δια του ελέους και της εκλογής), αποτύπωνε με λιτότητα το ποιμαντικό του όραμα: έλεος, απλότητα και θεϊκή πρόνοια.
Το οικόσημο του Αργεντινού Πάπα, του πρώτου προερχόμενου από τη Λατινική Αμερική, δεν ήταν απλώς διακοσμητικό. Αντανακλούσε την προσωπική και πνευματική του πορεία. Περιλάμβανε το έμβλημα των Ιησουιτών, το μονογράφημα IHS, που παραπέμπει στο όνομα του Ιησού στα ελληνικά, αλλά και αποτελεί παραδοσιακό σύμβολο του Τάγματος του Ιησού, στο οποίο ανήκε ο ίδιος. Μαζί του, ένα αστέρι, σύμβολο της Παναγίας, και το άνθος νάρδου, που παραπέμπει στον Άγιο Ιωσήφ, τον ταπεινό προστάτη της Παγκόσμιας Εκκλησίας.
Το οικόσημο στόλιζε ακόμα και το λιτό αυτοκίνητο με το οποίο περιόδευε – μια χαρακτηριστική επιλογή για έναν Πάπα που αρνήθηκε τις τιμές και προτίμησε τον ρόλο του «ποιμένα ανάμεσα στους ανθρώπους».
Ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, όπως ήταν το κοσμικό του όνομα, γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες από Ιταλούς μετανάστες. Πριν αφιερωθεί στην ιεροσύνη, σπούδασε χημεία, ενώ στα νεανικά του χρόνια είχε μια συναισθηματική σχέση που δεν προχώρησε. Στα 21 του, αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα υγείας, χάνοντας μέρος του δεξιού του πνεύμονα. Η εμπειρία εκείνη, όπως ο ίδιος είχε πει, τον έφερε πιο κοντά στην ανθρώπινη αδυναμία και στην ανάγκη για πίστη.
Η εκλογή του στον παπικό θρόνο, στις 13 Μαρτίου 2013, έγινε στην πέμπτη ψηφοφορία, λίγο μετά την ιστορική παραίτηση του Βενέδικτου ΙΣΤ΄. Οι σχέσεις των δύο ανδρών παρέμειναν στενές, με τον Φραγκίσκο να τιμά συχνά τον προκάτοχό του.
Κατά τη διάρκεια της 12ετούς θητείας του, ο Πάπας Φραγκίσκος υιοθέτησε ένα ύφος ποιμαντικό και προσιτό, δίνοντας προτεραιότητα στους περιθωριοποιημένους, τους φτωχούς, τους αρρώστους και τους φυλακισμένους. Πίστευε σε μια Εκκλησία ανοιχτή, ζωντανή, αδελφική – μακριά από την έπαρση, κοντά στον άνθρωπο.
Σήμερα, η παγκόσμια Καθολική κοινότητα αποχαιρετά έναν Πάπα που άλλαξε το ύφος του Παπισμού, χωρίς να αλλοιώσει τον πυρήνα του. Και το οικόσημό του, με τα ελληνικά και ιησουιτικά του σημάδια, παραμένει μια σιωπηλή υπενθύμιση της ταυτότητας και του μηνύματός του: ελεημένος και εκλεκτός.
