Στην Ελλάδα, μια χώρα που κατέχει την 11η θέση παγκοσμίως στον κατάλογο των χωρών με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή (13.676 χιλιόμετρα) καταγράφουμε κατά μέσο όρο 325 περιστατικά θανάτων στη θάλασσα κάθε χρόνο. Ενώ, ο πνιγμός είναι η 2η κύρια αιτία θανάτου από ατύχημα για τα παιδιά από τη βρεφική ηλικία έως την ηλικία των 14 ετών.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης Πνιγμού (25 Ιουλίου) ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σε μικρούς και μεγάλους, ειδικά κατά της περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών ζητώντας δε από τα κράτη να συμβάλλουν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΠΟΥ, κάθε χρόνο 50.000 Ευρωπαίοι πολίτες τραυματίζονται συμμετέχοντας σε θαλάσσια σπορ ή και σε δραστηριότητες με σκάφη.
Το 71% των θανάτων στη θάλασσα αφορά Έλληνες
Όπως μας εξηγούν οι αρμόδιοι του μη- κερδοσκοπικού Οργανισμού Safe Water Sports που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 2015, με βασικό στόχο την πρόληψη των πνιγμών και των θαλάσσιων ατυχημάτων:
- 8 στους 10 ανθρώπους χάνουν τη ζωή τους στη θάλασσα από πνιγμό.
- Το 80% των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους στη θάλασσα είναι άνω των 60.
- Το 71% των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους στη θάλασσα είναι Έλληνες.
Για το έτος 2023 είχαμε:
- 260 πνιγμούς στη θάλασσα
- 6 θανάσιμα ατυχήματα με τα 5 εξ αυτών να αφορούν παιδιά ηλικίας 0-17 ετών,
- το 68% των θανάσιμων ατυχημάτων έλαβε χώρα σε παραλίες “μη φυλασσόμενες” από ναυαγοσώστη,
- το 88% των θανάσιμων ατυχημάτων έλαβε χώρα σε παραλία του Εθνικού Μητρώου Παραλιών,
- ενώ καταγράφηκαν για πρώτη φορά 4.758 συμβάντα διάσωσης στη θάλασσα σε 60 Δήμους της χώρας.
Στα εσωτερικά ύδατα (πισίνες):
- Για το χρονικό διάστημα 2019-2023, κάθε χρόνο κατά μέσο όρο 7 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων αναψυχής.
- Το 2023, παρατηρήθηκαν (-15) λιγότερα θανάσιμα ατυχήματα σε σχέση με το 2022.
- Το 50% των θανάσιμων ατυχημάτων που συμβαίνουν στα εσωτερικά ύδατα είναι σε κολυμβητικές δεξαμενές ξενοδοχείων.
- Το 57% των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων αναψυχής είναι από 18-59.
Θανάσιμα ατυχήματα ανά έτος
2019 – 381
2020 — 259
2021 — 345
2022 — 386
2023 – 407
2024 (μέχρι στιγμής) — 183
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2023 στη χώρα μας δραστηριοποιούνται 1053 επιχειρήσεις θαλάσσιων σπορ και σπορ αναψυχής, 931 επιχειρήσεις ενοικίασης λέμβων και 239 επιχειρήσεις παροχών καταδυτικών υπηρεσιών. Δημοφιλέστερα θαλάσσια μέσα αναψυχής είναι: κανό, stand up paddling, θαλάσσιο ποδήλατο, ταχύπλοο σκάφος, jet ski, μηχανοκίνητη λέμβος και θαλάσσιο έλκηθρο. Και σύμφωνα με την καταγραφή συμβάντων το 2023 είχαμε 10 τραυματισμούς με μηχανοκίνητη λέμβο, θαλάσσιο δαχτυλίδι και θαλάσσια παιδική χαρά, 11 τραυματισμούς σε επιβαίνοντα σκάφους, από κολύμβηση και ερασιτεχνική αλιεία ενώ άλλοι 11 τραυματισμοί ήταν από jet ski. Θανάσιμα ατυχήματα είχαμε 1 με windsurf και 1 με ταχύπλοο.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Safe Water Sports, το 2023 πιστοποιήθηκαν από την TÜV AUSTRIA HELLAS 20 επιχειρήσεις θαλάσσιων σπορ με το συγκεκριμένο μοντέλο και τις οποίες μπορείτε να δείτε αναλυτικά στον ιστότοπο του Οργανισμού.
Στοιχεία του 2024
Δυσοίωνα είναι τα στοιχεία και για το τρέχον έτος καθώς, μέχρι στιγμής έχουμε καταγράψει 183 πνιγμούς με το 815 εξ αυτών να αφορά άτομα άνω των 60 ετών. Για το λόγο αυτό ο Οργανισμός Safe Water Sports σε συνεργασία με το υπουργείο Ναυτιλίας, το υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΔΥ ενημερώνει τα ΚΑΠΗ της χώρας για τους κινδύνους και την πρόληψη στη θάλασσα.
ΕΟΔΥ: Τι αξίζει να γνωρίζουμε
Η αναλογία αντρών – γυναικών που πεθαίνουν από πνιγμό είναι 3:1. Ενώ, περίπου 10 παιδιά και έφηβοι πεθαίνουν από πνιγμό κάθε χρόνο.
Τα περισσότερα θύματα, πνίγονται σε απόσταση 10 μέτρων και σπανίως σε απόσταση μεγαλύτερη από 50 μέτρα από την στεριά.
Οι πιο επικίνδυνες ώρες του 24ώρου, είναι οι μεσημεριανές.
Η ηλικιακή ομάδα με την μεγαλύτερη θνησιμότητα είναι άντρες 20-24 ετών.
Άτομα υψηλού κινδύνου θεωρούνται άτομα ακραίων ηλικιών (δηλαδή 0-5 ετών και ηλικιωμένοι), όσοι πραγματοποιούν ριψοκίνδυνη συμπεριφορά μέσα και γύρω από το νερό, όσοι δεν ξέρουν κολύμπι, όσοι γνωρίζουν μεν κολύμπι αλλά υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους, και όσοι καταναλώνουν αλκοόλ/ ναρκωτικά.
Εκτός από τον πνιγμό, ένα πλήθος άλλων ατυχημάτων μπορούν να λάβουν χώρα μέσα και γύρω από το νερό. Μια βουτιά με το κεφάλι σε ρηχά νερά, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη παράλυση στην σπονδυλική στήλη.
Ένα μηχανοκίνητο σκάφος, μπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο αν προσκρουστεί με κάποιο λουόμενο.
Η κολύμβηση σε κρύο νερό μπορεί να προκαλέσει υποθερμία.
Τι πρέπει να προσέχουμε
Σύμφωνα με την Ελληνική Ομάδα Διάσωσης Θεσσαλονίκης, όσο δεινοί κολυμβητές κι αν είμαστε, αξίζει να έχουμε πάντα υπόψη μας τα εξής:
- Δεν κολυμπάμε ποτέ μόνοι μας.
- Εντοπίζουμε εγκαίρως τη θέση του ναυαγοσώστη για περιπτώσεις ανάγκης.
- Ενημερωνόμαστε και προσέχουμε πιθανά θαλάσσια ρεύματα γιατί μπορούν να μας παρασύρουν μακριά από την ακτή.
- Ενημερώνουμε πάντα κάποιο φιλικό μας πρόσωπο που πάμε και πότε θα γυρίσουμε
- Δεν κολυμπάμε αν δεν έχουν περάσει τουλάχιστον 3 ώρες από το τελευταίο γεύμα.
- Δεν κάνουμε ποτέ βουτιές με το κεφάλι σε θάλασσες που δεν γνωρίζουμε το βάθος.
- Δεν καταναλώνουμε αλκοόλ και λιπαρά φαγητά πριν μπούμε στη θάλασσα.
- Δεν απομακρυνόμαστε από τον οριοθετημένο θαλάσσιο χώρο κολύμβησης.
- Εάν αισθανθούμε κούραση ενώ κολυμπάμε, μένουμε στην επιφάνεια σε οριζόντια θέση.-
- Ελέγχουμε τις καιρικές συνθήκες την ημέρα που θα πάμε στη θάλασσα.
- Αν πάθουμε κράμπα χαλαρώνουμε το μέρος του σώματος που πιάστηκε και με αργές κινήσεις κινούμαστε προς την ακτή.
